Nieudane spotkanie nauki i biznesu, czyli o komercjalizacji wyników działalności naukowej
Okładka czasopisma Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, tom 87, nr 4, rok 2025
PDF

Słowa kluczowe

komercjalizacja
przywilej profesorski
wyniki działalności naukowej

Jak cytować

Szczepanowska-Kozłowska, K. (2025). Nieudane spotkanie nauki i biznesu, czyli o komercjalizacji wyników działalności naukowej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 87(4), 99–117. https://doi.org/10.14746/rpeis.2025.87.4.06

Liczba wyświetleń: 0


Liczba pobrań: 6

Abstrakt

Artykuł omawia koncepcję komercjalizacji wyników działalności naukowej, zawartą w ustawie
Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Jego celem jest zidentyfikowanie prawnych barier procesu
upowszechniania wiedzy stworzonego na uczelniach publicznych do otoczenia społeczno-gospodarczego.
Chociaż ustawa wyraźnie preferuje model nabycia przez uczelnie publiczne praw do dóbr niematerialnych tworzonych przez jej pracowników w efekcie prowadzonej działalności naukowej, a w konsekwencji ich komercjalizację (bezpośrednią i pośrednią), to jednak nie wyklucza również sytuacji, gdy rezultaty działalności naukowej przypadają ich twórcom. Ustawa z pewnością jest wyrazem pewnych poszukiwań polskiego ustawodawcy wpisujących się w dyskusję o potrzebie i modelach upowszechniania wiedzy tworzonej przez uczelnie, co uważa się za zjawisko pożądane, służące rozwojowi społecznemu i gospodarczemu. Jednakże ostateczna ocena modelu i przepisów zawartych w tej ustawie jest negatywna. Brak spójności z normami prawa zawartymi w takich ustawach, jak Prawo własności przemysłowej czy ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zawarte w niej nieprzemyślane rozwiązania czy niestarannie napisane przepisy raczej tworzą bariery dla upowszechniania wiedzy stworzonej na uczelniach publicznych. Choć zawarte w Prawie o szkolnictwie wyższym i nauce rozwiązania są na pewno rezultatem poszukiwań polskiego ustawodawcy efektywnego modelu upowszechniania wiedzy, to jednak nie ma wątpliwości, że wymaga ono zmian. Analizując postanowienia obowiązującego prawa, posłużono się metodą dogmatyczno-formalną.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2025.87.4.06
PDF

Bibliografia

Carayol, N., i Sterzi, V. (2021). The transfer and value of academic inventions when the TTO is one option. Journal of Economics & Management Strategy, 30(2), 1–28. DOI: https://doi.org/10.1111/jems.12411

Chlebny, J. (2015). Prawa do wyników badań naukowych i prac rozwojowych dokonanych przez pracownika oraz zasady ich komercjalizacji w świetle ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. W: A. Adamczak (red.), Wynalazczość i ochrona własności intelektualnej, 39, s. 29–41.

Czarny-Drożdżejko, E. (2016). Wybrane zagadnienia z prawa autorskiego w prawie o szkolnictwie wyższym. Przegląd Sądowy, 9, 88–109.

Czub, K. (2021). Przedmiot komercjalizacji pracowniczej własności intelektualnej w publicznych szkołach wyższych pod rządem nowego prawa o szkolnictwie wyższym i nauce. Państwo i Prawo, 76(2), 88–107.

Kenney, M., i Patton, D. (2009). Reconsidering the Bayh-Dole Act and the current university invention ownership model. Research Policy, 38(9), 1407–1422. DOI: https://doi.org/10.1016/j.respol.2009.07.007

Lissoni, F. (2012). Academic patenting in Europe: An overview of recent research and new perspectives. World Patent Information, 34(3), 197–205. DOI: https://doi.org/10.1016/j.wpi.2012.03.002

Meyer, M. S., i Tang, P. (2007). Exploring the “value” of academic patents: IP management practices in UK universities and their implications for third-stream indicators. Scientometrics, 70(2), 415–440. DOI: https://doi.org/10.1007/s11192-007-0210-9

Salamonowicz, M. (2016). Prawna regulacja komercjalizacji własności intelektualnej publicznych szkół wyższych. Wolters Kluwer.

Weckowska, D. M., Mollas-Galard, J., Tang, P., Twigg, D., Castro-Martinez, E., Kijeńska-Dąbrowska, I., Libaers, D., Debackere, K., i Meyer, M. (2015). University patenting and technology commercialization – Legal frameworks and the importance of local practice. R&D Management, 48(1), 88–108. DOI: https://doi.org/10.1111/radm.12123