Abstrakt
W pierwszej części artykułu zaprezentowano wnioski z przeglądu dorobku nauk humanistycznych i społecznych, którego celem było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy ustawodawca powinien chronić altruizm. W związku z pozytywną odpowiedzią oraz konstatacją, że jednym z instrumentów ochrony altruizmu może być instytucja prawna oparta na idei negotiorum gestio, drugą część artykułu stanowi analiza regulacji prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia w polskim Kodeksie cywilnym z 1964 r. (art. 752-757). Dostrzeżono, że głównym powodem, dla którego instytucja ta znalazła się w Kodeksie zobowiązań z 1933 r., a następnie w Kodeksie cywilnym był konserwatyzm prawniczy, niemniej nadal istnieje społeczna potrzeba uzasadniająca obecność tej regulacji w polskim systemie prawnym.
Ogólna ocena instytucji prowadzi do wniosku, że wbrew deklaracjom doktryny, polski ustawodawca wcale nie jest przychylny względem osób niosących innym pomoc z pobudek altruistycznych. Szczegółowej ocenie z punktu widzenia wniosków płynących z pierwszej części artykułu poddane zostały zagadnienia wymogów posiadania intencji działania w cudzej spawie, działania z korzyścią dla osoby zainteresowanej, a także kwestia wynagrodzenia gestora.
Bibliografia
Bout, R. (1972), La gestion d’affaires en droit français contemporain, Paris.
Cabrillac, R. (2012), Droit des obligations, Paris.
Drapała, P. (2010), Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Konstrukcja prawna, Warszawa.
Durkheim, É. (2011), Samobójstwo: studium z socjologii, tłum. K. Wakar, Warszawa.
Borgatta, E.F. (red.), (1992), Encyclopedia of Sociology, t. 1, New York.
Gniewek, E., Machnikowski, P. (red.), (2013), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa [dostęp poprzez System Informacji Prawnej Legalis].
Pietrzykowski, K. red. (2003), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa [dostęp poprzez System Informacji Prawnej Legalis].
Wronkowska, S., Zmierczak, M. (red.) (2007), Kompendium wiedzy o społeczeństwie, państwie i prawie, Warszawa.
Kortmann, J. (2005), Altruism in Private Law. Liability for Nonfeasance and Negotiorum Gestio, Oxford-New York.
Longchamps de Bérier, R. (1934), Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań z uwzględnieniem ostatecznego tekstu kodeksu: art. 1-167, Warszawa.
Ludwiczak, W. (1960), Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Wybrane zagadnienia, Warszawa.
Myers, D.G. (2003), Psychologia społeczna, tłum. A. Bezwińska-Walerjan, Poznań.
Horowitz, M.C. (red.) (2005), New dictionary of the history of ideas, t. 1, New York.
Sobol, E. (red. ) (2002), Nowy słownik języka polskiego, Warszawa.
Radwański, Z., Olejniczak, A. (2008), Zobowiązania – część ogólna, Warszawa.
Radwański, Z., Panowicz-Lipska, J. (2010), Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa.
Rushton, J.P. (1980), Altruism, Socialization and Society, Englewood Cliffs.
Doroszewski, W. (red. ), (1964), Słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
Rajski, J. (red. ), (2011), System prawa prywatnego. Prawo zobowiązań – część szczegółowa, t. 7, Warszawa.
Tatarkiewicz, W. (1983), Historia filozofii, Warszawa.
Weiner, I.B., Craighead, W.E. red. (2010), The Corsini Encyclopedia of Psychology, t. 1, Hoboken.
Lopez, S.J. (red. ) (2009), The Encyclopedia of Positive Psychology, t. 1, Malden.
Lehr-Spławiński, T. (red. (1935), Trzaski, Everta i Michalskiego słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
Dubisz, S. (red.) (2006), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa.
Jasińska-Kania, A. (oprac.) (2006), Współczesne teorie socjologiczne, t. 1, Warszawa.
Wojciechowski, Ł. (2008), Ewolucyjne widzenie altruizmu – od redukcjonizmu do…, [w:] Rutkowska, D., Szuster, A. (red.), O różnych obliczach altruizmu, Warszawa: 21-45.
Zimmermann, R. (1996), The Law of Obligations: Roman Foundations of the Civilian Tradition, Oxford.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.