Abstrakt
Kryzys finansowy, który rozpoczął się w 2007 r. w USA, zwany jest również kryzysem hipotecznym lub kryzysem subprime (subprime mortgage crisis). Nosił on znamiona tzw. kryzysu kredytowego. Poniższy artykuł stawia sobie za cel ustrukturyzowanie stanu wiedzy na temat genezy kryzysu hipotecznego w USA i spojrzenie na jego przyczyny przez pryzmat ostatniego dziesięciolecia. Wyróżnione zostały poniższe czynniki: globalna nierównowaga i polityka Systemu Rezerwy Federalnej w latach 2001-2007; sytuacja na rynku nieruchomości i polityka mieszkaniowa w USA; rozwój sektora finansowego i nadzór nad rynkami; polityka kredytowa banków komercyjnych i ich apetyt na ryzyko; polityka finansowania działalności banków – wykorzystanie sekurytyzacji i dźwigni finansowej; inżynieria finansowa i agencje ratingowe.
Bibliografia
Andrews, E. (2008), Greenspan Concedes Error on Regulation, The New York Times, October 23.
Baker, D. (2008), The housing bubble and the financial crisis, Real-World Economics Review 46.
Banajski, M. (2009), Upadłość banku inwestycyjnego Lehman Brothers, [w:] Masiukiewicz, P. (red.), Międzynarodowe bankructwa i afery bankowe, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa: 139-156.
Bartkowiak, M., Echaust, K. (2014), Instrumenty pochodne: wprowadzenie do inżynierii finansowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Poznań.
Berlik, A. (2007), Specyfika transakcji sekurytyzacyjnych przeprowadzanych w Polsce, [w:] Ronka-Chmielowiec, W., Jajuga, K. (red.), Inwestycje finansowe i ubezpieczenia – tendencje światowe a polski rynek, Wydawnictwo AE we Wrocławiu, Wrocław.
Bernanke, B. (2004), The Great Moderation, Remarks by Governor Ben S. Bernanke At the meetings of the Eastern Economic Association, http://www.federalreserve.gov/BOARDDOCS/speechES/2004/20040220/default.htm#fn2.
Blanchard, O. (2009), The Crisis: Basic Mechanisms, and Appropriate Policies, IMF Working Paper, no. 09/80.
Bojanowska, A. (2010), Historyczne uwarunkowania światowego rozwoju bankowości hipotecznej, [w:]
Szelągowska, A. (red.), Współczesna bankowość hipoteczna, CeDeWu, Warszawa: 17-30.
Buiter, W. (2008), Lessons from the North Atlantic Financial Crisis, Federal Reserve Bank of New York.
Burzała, M. (2014), Wybrane metody badania efektów zarażania na rynkach kapitałowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
Epstein, G. (2005), Financialization and the World Economy, Edward Elgar Publishing. Northampton.
Goodhart, Ch. (2009), Kryzys finansowy i przyszłość systemu finansowego, Zeszyty BRE Bank ‒ CASE 100, Warszawa.
Gruszczyński, M. (2013), Kryzysy walutowe, bankowe i zadłużeniowe w gospodarce światowej, CeDeWu, Warszawa.
Hsu, J., Moroz, M. (2010), Shadow Banks and the Financial Crisis of 2007-2008, [w:] Gregoriou, G. (ed.), The Banking Crisis Handbook, CRC Press: 39-56.
IMF (2007), Global Financial Stability Report. Market Developments and Issues, International Monetary Fund, Washington, DC.
Jajuga, K. (2010), Instrumenty finansowe zabezpieczone hipotecznie, [w:] Szelągowska, A. (red.), Współczesna bankowość hipoteczna, CeDeWu, Warszawa: 93-102.
Kaczmarek, T. (2013), Agencje ratingowe jako źródło niestabilności globalnych rynków finansowych, [w:]
Oręziak, L., Rosati, D. (red.), Kryzys finansów publicznych: przyczyny, mechanizm, drogi wyjścia, Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego, Warszawa: 139-158.
Kalasińska, M. (2007), Sekurytyzacja aktywów bankowych, Związek Banków Polskich, Warszawa.
Kalasińska, M. (2010), Sekurytyzacja wierzytelności hipotecznych na światowych rynkach, [w:] Szelągowska, A. (red.), Współczesna bankowość hipoteczna, CeDeWu, Warszawa: 103-122.
KNF (2010), Polski rynek finansowy w obliczu kryzysu finansowego w latach 2008-2009, Warszawa.
Komisja Europejska (2009), Economic Crisis in Europe: Causes, Consequences and Responses, European Economy 7.
Konopczak, M., Sieradzki, R., Wiernicki, M. (2010), Kryzys na światowych rynkach finansowych – wpływ na rynek finansowy w Polsce oraz implikacje dla sektora realnego, Bank i Kredyt 41(6): 45-70.
Krugman, P. (2012), Powrót recesji: kryzys roku 2008, tłum. M. Ruszczyński, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Leijonhufvud, A. (2009), Curbing Instability: Policy and Regulation, CEPR Policy Insight 36.
Levine, R. (1997), Financial Development and Economic Growth: Views and Agenda, Journal of Economic Literature 35: 688-726.
Lucas, R. (2003), Macroeconomic Priorities, The American Economic Review 93(1): 1-14.
Lund, S., Daruvala, T., Dobbs, R., Härle, P., Kwek, J., Falcón, R. (2013), Financial globalization: Retreat or reset? Global Capital Markets 2013, McKinsey Global Institute.
Masciandaro, D., Pansini, R.V., Quintyn, M. (2011), The Economic Crisis: Did Financial Supervision Matter, International Monetary Fund Working Paper 11/261.
Mishkin, F. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, tłum. A. Mincewicz, WN PWN, Warszawa.
Nawrot, W. (2009), Globalny kryzys finansowy XXI wieku: przyczyny, przebieg, skutki, prognozy, CeDeWu Wydawnictwa Fachowe, Warszawa.
NBP (2012), Raport o stabilności systemu finansowego. Lipiec 2012 r., Warszawa.
Orłowski, W. (2009), Dziesięć przyczyn kryzysu i ich analiza, [w:] Szambelańczyk, J. (red.), Globalny kryzys finansowy i jego konsekwencje w opiniach ekonomistów polskich, Związek Banków Polskich, Warszawa: 7-15.
Pruski, J. (2008), Banki centralne w obliczu kryzysu na światowych rynkach finansowych – wnioski dla Polski, [w:] Balcerowicz, E. (red.), Zaburzenia na światowych rynkach a sektor finansowy w Polsce, Zeszyty BRE Bank – CASE 96, Warszawa: 9-18.
Pszczółka, I. (2009), Amerykański „kryzys hipoteczny”, [w:] Kaliński, J., Zalesko, M. (red.), Od wielkiego kryzysu gospodarczego do wielkiego kryzysu finansowego: perturbacje w gospodarce światowej w latach 1929-2009, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok: 380-399.
Raczkowska, I. (2001), Sekurytyzacja wierzytelności bankowych: podstawowe zagadnienia prawne, Konieczny i Kruszewski, Warszawa.
Rosati, D. (2009), Przyczyny i mechanizm kryzysu finansowego w USA, Ekonomista 3: 315-351.
Rubaszek, M. (2006), Nierównowaga globalna: przyczyny oraz możliwe rozwiązania, Bank i Kredyt 37(7): 14-29.
Samojlik, B.(2009), Kryzys finansowy: źródła, skutki, kierunki naprawy, [w:] Osiński, J., Sztaba, S. (red.), Nauki społeczne wobec kryzysu na rynkach finansowych, Szkoła Główna Handlowa – Oficyna Wydawnicza, Warszawa: 59-76.
Scally, D. (2008), Köhler attacks financial market 'monster', The Irish Times, May 15.
Sławiński, A. (2009), Przyczyny globalnego kryzysu bankowego, [w:] Osiński, J., Sztaba, S. (red.), Nauki społeczne wobec kryzysu na rynkach finansowych, Szkoła Główna Handlowa – Oficyna Wydawnicza, Warszawa: 33-58.
Sławiński, A. (2010), Wpływ globalnego kryzysu bankowego na bankowość centralną, Ekonomista 2: 145-161.
Solarz, J. (2014), Shadow banking: systemowa innowacja finansowa, Społeczna Akademia Nauk w Łodzi, Łódź-Warszawa.
Stiglitz, J. (2010), Freefall: jazda bez trzymanki: Ameryka, wolne rynki i tonięcie gospodarki światowej, tłum. A.
Gąsior-Niemiec, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
Szyszka, A. (2009), Behawioralne aspekty kryzysu finansowego, Bank i Kredyt 40(4): 5-30.
Taylor, J. (2010), Zrozumieć kryzys finansowy: przyczyny, skutki, interpretacje, tłum. Ł. Goczek, WN PWN, Warszawa.
Wydra, M. (2010), Doświadczenia Kanady i USA w trakcie obecnego kryzysu finansowego w obszarze ubezpieczeń kredytów hipotecznych, [w:] Szelągowska, A. (red.), Współczesna bankowość hipoteczna, CeDeWu, Warszawa: 239-274.
Żywiecka, H. (2013), Niestandardowe działania banków centralnych w warunkach globalnego kryzysu finansowego, CeDeWu, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.