Co się dzieje? Między utopią populizmu a poszukiwaniem nowej umowy społecznej
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Pierwsza część artykułu jest próbą identyfikacji najważniejszych strukturalnych przyczyn „zwrotu populistycznego”. Kluczowa z nich to załamanie się umowy społecznej, której rdzeniem był model opiekuńczego państwa dobrobytu. Druga część artykułu prezentuje reakcje – zarówno rządzonych, jak i rządzących – na tendencje odpowiedzialne za obecny kryzys zaufania politycznego. Strona społeczna oczekuje od rządzących „polityki konkretów”. Ale też staje się coraz bardziej antyestablishmentowa, antysystemowa i coraz bardziej odwrócona od niepewnej przyszłości. Z kolei rządzący przyjmują postawę wyczekiwania albo podążają w kierunku demokracji nieliberalnej. W trzeciej części artykułu podjęta została próba naszkicowania najważniejszych punktów nowej umowy społecznej, za jakie uznano (1) gwarancje bezpieczeństwa statusowego i godnościowego, (2) większe niż dotąd oparcie mechanizmów na merytokracji i demokracji deliberatywnej oraz (3) edukację do podmiotowości, emancypacji i autonomii.
Downloads
Article Details
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Appadurai, A. (2009), Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu, WN PWN, Warszawa.
- Bauman, Z. (2004), Życie na przemiał, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
- Bauman, Z. (2017), Retrotopia, Wiley.
- Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (1994), Riskante Freiheiten – Individualisierung in modernen Gesellschaften, Suhrkamp Verlag, Berlin.
- Castells, M. (2013), Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze Internetu, WN PWN, Warszawa.
- Czyżewski, M., Dunin, K., Piotrowski, A. (1991), Cudze problemy O ważności tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce, OBS, Warszawa.
- Drozdowski, R., Frąckowiak, M. (2015), Smutek konkretu, [w:] Smutek konkretu. Materializacja idei/ dziury w całym, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa.
- Giddens, A. (2001), Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, WN PWN, Warszawa.
- Habermas, J. (2009), Uwzględniając Innego. Studia do teorii politycznej, WN PWN, Warszawa.
- Honneth, A., Fraser, N. (2005), Redystrybucja czy uznanie? Debata polityczno-filozoficzna, WN DSWE TWP, Wrocław.
- Ionescu, G., Gellner, E. (1969), Introduction, [w:] Ionescu, G., Gellner, E. (eds.), Populism: Its Meaning and National Characteristics, Wendelfeld & Nicolson, London.
- Karłowicz, D. (2016), Lud stracił wpływ na politykę, Rzeczpospolita z 13–15 sierpnia 2016.
- Krajewski, M. (2017), Incydentologia, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa.
- Krajewski, M. (red.), (2014), Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa.
- Marody, M. (1988), Sens zbiorowy a stabilność i zmiana ładu społecznego, [w:] Rychard, A., Sułek, A. (red.), Legitymacja. Klasyczne teorie i polskie doświadczenia, PTS, UW, Warszawa.
- Modrzyk, A. (2013), Pomiędzy normatywizmem a realizmem. Od teorii uznania Axela Honnetha do radykalnie refleksyjnej krytyki społecznej, Korporacja Ha!art, Kraków.
- Mouffe, Ch. (2015), Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie, Krytyka Polityczna, Warszawa.
- Narojek, W. (1991), Socjalistyczne „welfare state”: studium z psychologii społecznej Polski Ludowej, WN PWN, Warszawa.
- Pańków, I. (2017), Przyszedł czas odwetu, Newsweek 15.
- Pluciński, P. (2011), Decyzjonizm zamiast debaty? O przeciwstawnych wzorach działania w sferze publicznej, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 73(4): 197–213.
- Rifkin, J. (2001), Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław.
- Taylor, Ch. (1996), Etyka autentyczności, Znak, Kraków.
- Urbański, J. (2015), Prekariat i nowa walka klas, Książka i Prasa, Warszawa.
- Wójcik, Ł. (2014), Demony demokratury, Polityka 30.
- Zakaria, F. (2003), The Future of Freedom: Illiberal Democracy at Home and Abroad, W.W. Norton & Company, New York–London.