Miasto w ujęciu systemowym

Abstrakt

Od czasu sformułowania przez L. von Bertalanffy’ego ogólnej teorii systemów badaną oraz kształtowaną rzeczywistość, jeśli tylko jest funkcjonalną całością, traktuje się jako system. Koncepcja systemowa wydaje się szczególnie użyteczna w przypadku badania i planowania rozwoju oraz funkcjonowania jednostek terytorialnego podziału kraju, w tym także miast. Doceniając rolę ujęcia systemowego w badaniach poznawczych oraz planowaniu rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego, przedstawia się trzy modele systemowe, w których miasto traktowane jest jako: (1) terytorialny system społeczny, (2) ekosystem oraz (3) organizm. I choć każdy z tych modeli może mieć efektywne zastosowanie na wielu etapach różnych działań planistycznych i koordynacyjnych, to jednak miasto traktowane jako terytorialny system społeczny wykazuje szczególną użyteczność przy określaniu przedmiotu działań planistycznych, zarówno w planowaniu społeczno-gospodarczym, jak i przestrzennym, model miasta-ekosystemu – przy planowaniu zagospodarowania przestrzennego, formułowaniu kierunków polityki urbanistycznej i ekologicznej oraz kształtowaniu środowiska życia, natomiast model miasta-organizmu – w planowaniu oraz koordynacji rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego, a także przy wyznaczaniu kierunków polityki miejskiej. To ostatnie ujęcie może ponadto odegrać szczególną rolę w dostosowaniu poziomu rozwoju infrastruktury miejskiej oraz struktury przestrzenno-funkcjonalnej miasta do potrzeb mieszkańców oraz ich aktywności czasowej.