Wprowadzenie do badań nad problemami rozwoju współczesnego miasta

Abstrakt

Współczesne miasta borykają się z wieloma problemami rozwojowymi, które
stają się obecnie przedmiotem intensywnych badań w Polsce i za granicą,
w środowisku naukowym i jednostkach samorządowych. Badania nad problemami rozwoju współczesnego miasta są aktualnie prowadzone w Urzędzie Miasta Poznania przy okazji realizacji projektu międzynarodowego Cities of change – cooperation of cities in the field of city development finansowanego przez Komisję Europejską w ramach programu „Europa dla Obywateli”.

Badania nad problemami rozwoju współczesnego miasta zostały szczególnie
ukierunkowane na problemy związane z zarządzaniem miastem, w tym zwłaszcza te odnoszące się do monitoringu strategicznego, konsultacji społecznych oraz badań jakości życia. Zawężenie badań do tych trzech grup problemów w istotnym stopniu zostało zdeterminowane przez samych uczestników projektu Cities of change, którzy w trakcie wymiany wiedzy i doświadczeń zwrócili uwagę na ich aktualność i rosnące znaczenie, zarówno w wymiarze naukowym, jak i praktycznym. Należy podkreślić, że istotność poruszanych problemów w wymiarze międzynarodowym najlepiej odzwierciedla fakt, że uczestniczą w nim przedstawiciele środowisk samorządowych i naukowych wielu miast i regionów europejskich, jak: Bolonia, Bukareszt, Dyneburg, Dublin, Florencja, Haga, Hengelo, Kłajpeda, Murcja, Padwa, Poznań, Rennes, Wolverhampton, Region Metropolitalny Hanower-Brunszwik-
-Getynga-Wolfsburg.

Celem przyświecającym badaniom nad wybranymi problemami współczesnego
miasta przy okazji realizacji projektu była integracja wysiłków badawczych możliwie szerokiego środowiska naukowego i praktyków zarządzania wokół wybranych kwestii o strategicznym znaczeniu dla rozwoju dzisiejszych miast oraz wydanie tego zeszytu. Osiągnięcie tego celu zachęciło do wykorzystania zasobów wiedzy profesorów o wielkim i uznanym autorytecie naukowym, a także ośmieliło do sięgnięcia do wyników badań młodych naukowców stawiających odważne pytania naukowe i ciągle poszukujących na nie odpowiedzi. Dodało jednocześnie odwagi do skorzystania z wiedzy i doświadczenia wybitnych przedstawicieli samorządu, którzy podjęli badania na kanwie praktycznych obserwacji.

Dzięki integracji wysiłków badawczych tak szerokiego i zróżnicowanego
spektrum autorów udało się osiągnąć efekty synergii w spojrzeniu na problemy rozwojowe współczesnych miast. Należy jednak podkreślić, że niektóre kwestie w artykułach zostały jedynie wywołane, a po lekturze innych można mieć odczucie o niedoskonałości pewnych treści, najczęściej w związku z nieprecyzyjnymi jeszcze rozstrzygnięciami w literaturze przedmiotu co do aparatu pojęciowego.

Objęte badaniami problemy rozwojowe współczesnego miasta nie poddały
się grupowaniu w bloki tematyczne wynikające z nazwy czasopisma „Ruch
Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, a więc na problemy: prawnicze,
ekonomiczne i socjologiczne. Niemożliwe okazało się również jednoznaczne
pogrupowanie problemów na związane z: monitoringiem strategicznym, konsultacjami społecznymi oraz badaniami jakości życia. W rezultacie niezbędne okazało się wprowadzenie nowej kategoryzacji problemów, wyodrębniono więc ostatecznie następujące obszary tematyczne: strategia rozwoju miasta, formy uspołecznienia planowania przestrzennego, partycypacyjne instrumenty zarządzania, gospodarka miasta, perspektywy rozwoju miasta. Takie pogrupowanie problemów rozwoju współczesnego miasta podkreśla, że badania zaprezentowane w zeszycie miały wielowymiarowy, a przez to nieszablonowy charakter – są interdyscyplinarne.