Abstrakt
Artykuł omawia specyfikę socjologicznego rozumienia przestrzeni, skupiając się na koncepcjach dwóch reprezentantów poznańskiej socjologii miasta: Floriana Znanieckiego i Janusza Ziółkowskiego. Centralne miejsce w ich rozważaniach o mieście zajmowało wartościowanie przestrzeni przez różne grupy i zbiorowości, determinujące, ich zdaniem, sposób i zasięg użytkowania tej przestrzeni. Tekst przedstawia najważniejsze w tej kwestii badania Znanieckiego i Ziółkowskiego, wpisując jej w kontekst socjologii europejskiej i ekologicznej szkoły z Chicago. Ostatnia część artykułu poświęcona jest nawiązaniom do koncepcji wartościowania przestrzeni we współczesnych badaniach socjologicznych i możliwościom odwoływania się do tej koncepcji w dzisiejszych dyskusjach na temat tożsamości miast, zanikania ich centrum oraz rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich.
Bibliografia
Bierwiaczonek, K., Nawrocki, T. (2009), Społeczna percepcja centrum miast śląskich, [w:] Dymnicka, H., Majer, A., Współczesne miasta, szkice socjologiczne, Łódź.
Billert, A. (2012), Założenia, modele i planowanie polityki rozwoju miast. Próba konfrontacji dwóch światów jednej Unii Europejskiej, [w:] Derejski, K., Kubera, J., Lisiecki, S., Macyra, R. (red.), Deklinacja odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce, Poznań.
Bujak, F. (1903), Żmiąca. Wieś powiatu limanowskiego. Stosunki gospodarcze i społeczne, Kraków: Gebethner i Spółka.
Cichocki, R., Podemski, K. (1999), Miasto w świadomości swoich mieszkańców, Poznań.
Derejski, K., Kubera, J., Lisiecki, S., Macyra, R. (red.) (2014), Nowe życie w mieście? Dylematy rewitalizacji, Poznań.
Derejski, K., Kubera, J., Lisiecki, S., Macyra, R. (red.) (2012),Deklinacja odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce, Poznań.
Durkheim, É. (1999), O podziale pracy społecznej, Warszawa.
Jałowiecki, B. (red.) (1970), Związani z miastem... Opracowanie i fragmenty wypowiedzi nadesłanych na konkurs: „Czym jest dla Ciebie miasto Wrocław”, Wrocław.
Jałowiecki, B., Szczepański, M. (2006), Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa.
Kwilecki, A. (red.) (1981), 60 lat socjologii poznańskiej, Poznań.
Lisiecki, S. (2009), O granicach naturalnych, politycznych, społecznych i... granicach w głowie. Szkice do socjologii pogranicza polsko-niemieckiego, Poznań.
Lisiecki, S., Kubera, J. (red.), Odkrywanie systemu miasta. Miasto w socjologii poznańskiej 1920-2000, Poznań [w druku].
Lynd, R.S., Lynd, H.M. (1929), Middletown: A Study in Contemporary American Culture, New York: Harcourt, Brace.
Lynd, R.S., Lynd, H.M. (1937), Middletown in Transition: A Study in Cultural Conflicts, Harcourt, Brace, New York.
Miciukiewicz, K. (2006), Konstruowanie miejskiej przestrzeni Publicznej. Przemiany ul. Półwiejskiej w latach 1986-2006, Instytut Socjologii UAM, Poznań, praca doktorska.
Noller, P. (2000), Globalisierung, 2000, Raum und Gesellschaft: Elemente einer modernen Soziologie des Raumes, Berliner Journal für Soziologie 1.
Park, R.E., Burgess, W., McKenzi, R.D., Wirth, R. (1925), The City, Chicago-London.
Simmel, G. (1908), Der Raum und die räumlichem Ordnung der Gesellschaft, [w:] Soziologie Untersuchungen über die Formen der Vergesellschaftung, Berlin (= Simmel, G., Jahrbuch für Gesetzgebung, Verwaltung und Volkswirtschaft im Deutschen Reich 27)
Szacki, J. (2003), Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2003.
Szczurkiewicz, T. (1931), Znaniecki, Florjan: Miasto w świadomości jego obywateli [recenzja], Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 11(3): 717-718.
Wallis, A. (1963), Informacja i gwar: o miejskim centrum, Warszawa.
Wierzbicki, Z.T. (1963), Żmiąca w pól wieku później, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum Wydawnictwo PAN, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Zakład Socjologii Wsi.
Ziółkowski, J. (1967), (red.), Poznań. Społeczno-przestrzenne skutki industrializacji, Warszawa.
Ziółkowski, J. (1965), Urbanizacja. Miasto. Osiedle. Studia socjologiczne, Warszawa.
Ziółkowski, J. (1966), Sosnowiec. Drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego, Katowice.
Znaniecki, F. (1931), Miasto w świadomości jego obywateli. Z badań Polskiego Instytutu Socjologicznego nad miastem Poznaniem, Poznań.
Znaniecki, F. (1938), Socjologiczne podstawy ekologii ludzkiej, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 18(1): 89-119.
Znaniecki, F. Ziółkowski, J. (1984), Czym jest dla Ciebie miasto Poznań? Dwa konkursy: 1928/1964, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Poznań.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.