Abstract
The article deals with the financial aspects related to the functioning of the system of free legal aid and free civic counselling in Poland. The tasks of providing free legal aid and free civic counselling are funded by district funds, which come from grants from the state budget. Those involved in organizing the free legal aid system increasingly report that it is underfunded. The basis for determining the grant is the so-called baseline amount. Analysis of determinants shaping the grant and baseline amounts was conducted using dogmatic-legal, statistical, and historicallegal methods. The research indicates that there are no statutory criteria for determining the amount of the baseline. The competence in this regard lies with the Minister of Justice, acting in agreement with the minister responsible for the budget. The calculation of the baseline amount is carried out in accordance with the provisions of the Act on Free Legal Aid, Free Civic Counselling
and Legal Education. The limitation for determining the baseline amount is the annual maximum expenditure limit indicated in the law (initially two-thirds of the basic salary of a district prosecutor at the first rank). However, research indicates that the government administration bodies responsible for determining the baseline amount have departed from these assumptions. Currently, it is set at a much lower level and significantly deviates from the remuneration standards envisioned by the lawmakers, which were intended to ensure high-quality services by engaging attorneys and legal advisors.
References
Bandarzewski, K. (2017). Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej jako zadanie zlecone powiatowi. W: M. Stec i S. Płażek (red.), Charakter i konstrukcja samorządu terytorialnego (s. 17–35). Wolters Kluwer Polska.
Cydzik, S. (2022, 7 grudnia). Bezpłatne porady prawne coraz mniej opłacalne. Rzeczpospolita. https://www.rp.pl/bezplatna-pomoc-prawna/art.37560941-bezplatne-porady-prawne-coraz-mniej-oplacalne
Daniluk, D. (2022a). Finansowanie zadań publicznych polegających na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej, świadczeniu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej. Samorząd Terytorialny, 11, 51–59.
Daniluk, D. (2022b). Otwarte konkursy ofert na powierzenie prowadzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda. Przegląd Prawa Publicznego, 4, 91–102.
Daniluk, D. (2022c). Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie w świetle ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej. Wymiar teoretyczny i praktyczny. Przegląd Prawa Publicznego, 10, 41–56.
Grebla-Tarasek, P., Sekuła, K., i Skóbel, B. (2023). Wysokość dotacji na nieodpłatną pomoc prawną w latach 2016–2023. Związek Powiatów Polskich. https://www.zpp.pl/artykul/1517-analizy-samorzadowe
Lach, D. E. (2016). Nieodpłatna pomoc prawna jako instrument zabezpieczenia społecznego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 78(3), 21–34. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.3.3
Łukowiak, D. (2021). Ustawa okołobudżetowa w systemie gospodarki finansowej państwa. Charakter prawny i funkcje instytucji. Państwo i Prawo, 76(7), 88–104.
Marchewka-Bartkowiak, K. (2015). Inflacja. W: G. Gołębiowski i K. Marchewka-Bartkowiak (red.), Leksykon budżetowy (s. 36). Wydawnictwo Sejmowe.
Płażek, S. (2016). Nowe usługi powiatu w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej. W: M. Stec i M. Mączyński (red.), Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego. Dopuszczalność i granice jej prowadzenia (s. 290–309). Wolters Kluwer Polska.
Rogacka-Łukasik, A. (2016). Zakres zastosowania regulacji prawnej o nieodpłatnej pomocy prawnej. Roczniki Administracji i Prawa, 16(1), 291–305.
Rojek-Socha, P. (2022, 1 września). Wynagrodzenia sędziów, prokuratorów, referendarzy – trzeci rok z rzędu nie tak jak w ustawie. Prawo.pl. https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/wynagrodzenie-sedziow-prokuratorow-referendarzy-ustawa-na-2023-r,517057.html
Świstak, M. (2020). Aspekty podatkowoprawne świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej przez radcę prawnego. Teka Komisji Prawniczej Pan Oddział w Lublinie, 13(2) 493–504. DOI: https://doi.org/10.32084/tekapr.2020.13.2-38
Wegner, J., i Wróblewski, B. (2021). Prawo jednostki do nieodpłatnej pomocy prawnej. Przegląd Prawa Publicznego, 6, 5–18.
License
Copyright (c) 2024 WPiA UAM
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.