Keywords
lex specialis
apparent concurrence of provisions
concurrence of provisions
type of criminal offence
special type of criminal offence
How to Cite
Number of views: 86
Number of downloads: 56
Abstract
This study critiques Władyslaw Wolter’s assertion that the speciality relationship (lex specialis) in criminal law is based on a logical relationship of disjointness rather than subordination. Wolter’s concept of speciality still significantly influences both the theory and practical application of criminal law in Poland today. According to the approach criticized here, recognizing the relationship of disjointness is preceded by the interpretive operation of adding the negation of the specializing element from the special type of offence to the description of the basic type of offence. The author’s criticism is mainly internal, aimed at confronting Wolter’s arguments with the methodological assumptions and general criteria of consistency and validity of reasoning. The study attempts to demonstrate the contradictions or undesirable consequences arising from Wolter’s claims in two specific areas: determining the relation between two special types of offence and in the context of what is called homogeneous concurrence of provisions. Leaving such dysfunctions unresolved highlights serious flaws in Wolter’s concept. On the other hand, fixing the concept in this regard must involve teleological reasoning, which challenges Wolter’s original thesis about the concept’s strictly logical foundations.
Funding
National Science Centre (Poland), PRELUDIUM-21, grant no. 2022/45/N/HS5/01108
References
Ajdukiewicz, K. (1975). Logika pragmatyczna. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Andrejew, I. (1968). Rozpoznanie znamion przestępstwa. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Choduń, A. (2010). Lex specialis i lex generalis a przepisy modyfikujące. W: A. Choduń i S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego: księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego (s. 215–225). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Cieślak, W. (1994). O wzajemnym stosunku zmuszania, rozboju i wymuszenia rozbójniczego. Palestra, 38(12), 40–52.
Giezek, J. (2021). Komentarz do art. 11 k.k. W: D. Gruszecka, K. Lipiński, G. Łabuda i J. Giezek (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz (s. 95–106). Wolters Kluwer Polska.
Jezusek, A. (2016). Wielokrotna realizacja tym samym czynem znamion tego samego typu czynu zabronionego pod groźbą kary (problemy tzw. jednorodnego zbiegu przepisów). Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, 20(1), 127–169. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=694797
Kardas, P. (2011). Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna. Wolters Kluwer Polska.
Kardas, P. (2012). O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, 16(4), 5–63. https://www.czpk.pl/dokumenty/zeszyty/2012/zeszyt4/Kardas_P._O_relacjach_miedzy_struktura_przestepstwa_a_dekodowania_z_przepisow_prawa_karnego_strukturami_normatywnymi-CZPKiNP-2012-z.4.pdf
Klug, U. (1981). Zum Begriff der Gesetzeskonkurren. W: Skeptische Rechtsphilosophie und humanes Strafrecht: Bd. 2. Materielle und formelle Strafrechtsprobleme (s. 229–246). Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-642-68280-3_8
Królikowski, M. (2020). Kilka refleksji o gwarancyjnej roli dogmatyki karnistycznej. W: J. Kulesza i A. Liszewska (red.), Pro dignitate legis et maiestate iustitiae: księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin profesora Witolda Kuleszy (s. 281–297). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Majewski, J. (2017). Zbieg przepisów ustawy. Zagadnienia węzłowe. W: R. Dębski (red.), System prawa karnego: Tom 3. Nauka o przestępstwie. Zasady odpowiedzialności (s. 1105–1189). C. H. Beck.
Majewski, J. (2023). O (rzekomych) dorozumianych zaprzeczeniach znamion modyfikujących w opisach typów podstawowych czynu zabronionego. Państwo i Prawo, 78(3), s. 3–20.
Michalczak, R., i Pach, M. (2021). Lex specialis derogat legi generali. W: M. Florczak-Wątor i A. Grabowski (red.), Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa: Komentarz (s. 719–725). Wydawnictwo Księgarnia Akademicka. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381383370.48
Mularski, K. (2017). Faza rekonstrukcyjna koncepcji wykładni – próba krytycznej analizy. Studia Prawnicze, 3(211), 7–46. DOI: https://doi.org/10.37232/sp.2017.3.1
Patryas, W. (2003). Elementy logiki dla prawników. Przedsiębiorstwo Wydawnicze Ars boni et aequi.
Pohl, Ł. (2005). Zbieg przepisów ustawy i zbieg przestępstw – próba uporządkowania pojęć. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 67(1), 93–108. http://hdl.handle.net/10593/6789
Pohl, Ł. (2008). Zbieg przepisu ustanawiającego kwalifikowaną postać czynu zabronionego z przepisem ustanawiającym jego postać uprzywilejowaną. Przegląd Sądowy, 5, 134–143.
Siwek, K. (2021). Kilka uwag o stosunku pomiędzy podstawowym typem czynu zabronionego a jego odmianami oraz o regule specjalności jako mechanizmie redukcyjnym wielość ocen w prawie karnym. Ius Novum, 15(3), 27–45.
Spotowski, A. (1976). Pomijalny (pozorny) zbieg przepisów ustawy i przestępstw. Wydawnictwo Prawnicze.
Wolter, W. (1961). Reguły wyłączania wielości ocen w prawie karnym. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wolter, W. (1960). Kumulatywny zbieg przepisów ustawy. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wolter, W. (1973). Zbieg przepisów ustawy. Państwo i Prawo, 28(10), 90–97.
Wolter, W. (1975). W obronie metody. Państwo i Prawo, 30(8–9), 138–146.
Wolter, W., i Buchała, K. (1979). Wykład prawa karnego na podstawie kodeksu karnego z 1969 r. Uniwersytet Jagielloński.
Wróbel, W. (2006). Z problematyki tak zwanego pozornego zbiegu przepisów ustawy w prawie karnym. W: J. Majewski (red.), Zbieg przepisów oraz zbieg przestępstw w polskim prawie karnym (s. 67–81). Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa Stowarzyszenie Wyżej Użyteczności „Dom Organizatora”.
Wróbel, W. (2009). Pojęcie „dobra prawnego” w wykładni przepisów prawa karnego. W: Ł. Pohl (red.), Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca (s. 619–631). Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wróbel, W., i Zając, D. (2023). O dwóch dogmatykach prawa karnego. W: J. Bojarski, N. Daśko i J. Lachowski (red.), Współczesne oblicze prawa karnego, prawa wykroczeń, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Violetcie Konarskiej-Wrzosek (s. 950–962). Wolters Kluwer.
Zawłocki, R. (2004). O metodzie interpretacji przepisów prawa karnego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 66(4), 81–96. http://hdl.handle.net/10593/6753
Zieliński, M. (1972). Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego. Wydawnictwo Naukowe UAM.
Zieliński, M. (2017). Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki. Wolters Kluwer.
Zieliński, M., i Wronkowska, S. (1985). O korespondencji dyrektyw redagowania i interpretowania tekstu prawnego. Studia Prawnicze, 3–4(85–86), 301–327. DOI: https://doi.org/10.37232/sp.1985.3-4.21
Ziembiński, Z. (2005). Logika praktyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zoll, A. (2013). Zbieg przepisów ustawy w polskim prawie karnym. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia, 60(2), 281–295.
License
Copyright (c) 2024 WPiA UAM
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.