Keywords
contemporary family models
parental rights and duties
principle of the child’s welfare
family law
How to Cite
Number of views: 45
Number of downloads: 22
Abstract
The aim of the article is to explain the concept of ‘co-parenting’, which describes one of the contemporary family models. The analysis is limited to Polish practice, focusing on the relationships between two individuals of different genders who choose to raise a child within the co-parenting model. The article discusses key provisions of the Family and Guardianship Code that regulate the rights and obligations of parents involved in the upbringing process. Issues related to the legal recognition of parenthood, limitations in entrusting child care, and the role of family courts in resolving disputes related to co-parenting are also analysed. The article examines three key issues concerning the need to protect the welfare of a child raised in this contemporary family model. The considerations focus on the child’s right to maintain contact with both parents, agreements regulating the fulfilment of alimony obligations, and the impact of parents living apart on their parental rights and duties. The article highlights the legal provisions applicable to the co-parenting model and interprets them in the context of the principle of the child’s welfare, which is the fundamental principle governing family relations. The conclusion indicates that Polish regulations adequately protect the interests of the child in co-parenting; however, in light of social changes, they may require broader adaptation to ensure the full realization of parental and maintenance rights.
References
Arendell, T. (1996). Co-parenting: A review of the literature. National Center on Fathers and Families University of Pennsylvania.
Baran, A. (2016). Ochrona rodzicielstwa po nowelizacji przepisów prawa – wybrane aspekty. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 37, 20–35. https://czasopisma.kul.pl/index.php/ppe/article/view/15630
Bednarski, P. (2017). Techniki wspomagania prokreacji. Dziecko przedmiotem czy podmiotem prawa? W: P. Mysiak i J. Mazurkiewicz (red.), Dobro pojemne jak krzywda: prawna ochrona dziecka: deklaracje a rzeczywistość (s. 48–67). Wydawnictwo Jacek Mazurkiewicz.
Bernard, J., Degges-White, S., Hecker, L., i Nalbone, D. (2015). Co-parenting factors that contribute to academic success. W: Proceeding: 3rd Mediterannean Interdisciplinary Forum on Social Science and Humanities (s. 249–268). European Scientific Institute.
Błasiak, A., i Dybowska, E. (2010). Rodzicielstwo i jego znaczenie dla procesu wychowania dziecka. W: E. Dybowska i A. Błasiak (red.), Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny (s. 105–128). Wydawnictwo WAM.
Błasiak, A. (2015). Współczesne rodzicielstwo – tendencje zmian i ich uwarunkowania. W: J. Karbowniczek, E. Dybowska i A. Błasiak (red.), Dziecko, rodzina, wychowanie: wybrane konteksty (s. 47–68). Wydawnictwo WAM.
Cere, D., i McClain, L. (red.). (2013). What is parenthood? Contemporary debates about the Family. New York University Press. DOI: https://doi.org/10.18574/nyu/9780814729151.001.0001
Dobrzański, B., i Ignatowicz, J. (red.). (1975). Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Duraj, T. (2019). Uprawnienia związane z rodzicielstwem osób samozatrudnionych: uwagi de lege lata i de lege ferenda. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej, 4(26), 341–366. DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.19.023.10913
Ergin, B. (2023). How do we perceive the phenomenon of “co-parenting”? Do we share responsibilities sufficiently? A bibliometric study. Research on Education and Psychology, 7(2), 140–159. DOI: https://doi.org/10.54535/rep.1346215
Fivaz-Depeursinge, E., i McHale, J. (2010). Principles of effective co-parenting and its assessment in infancy and early childhood. W: S. Tyano, M. Keren, H. Herrman i J. Cox (red.), Parenthood and mental health: A bridge between infant and adult psychiatry (s. 357–372). Wiley-Blackwell. DOI: https://doi.org/10.1002/9780470660683.ch32
Giza-Poleszczuk, A., i Marody, M. (2004). Przemiany więzi społecznych. Scholar.
Goettel, M. (2008). Umowy w prawie rodzinnym – zarys koncepcji. W: W. Popiołek, M. Szpunar, M. Pazdan i E. Rott-Pietrzyk (red.), Europeizacja prawa prywatnego (tom 1, s. 294–310). Wolters Kluwer.
Greszta, E., Ryś, M., i Trębicka P. (2020). Typy par rodzicielskich – współzależność postaw rodzicielskich w diadzie. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 41(1), 186–205.
Gwiazdomorski, J. (1985). Ograniczenie władzy rodzicielskiej. W: J. Piątowski (red.), System prawa rodzinnego i opiekuńczego (s. 997–1010). Ossolineum.
Hetman-Krajewska, J. (2022). Kontakty z dzieckiem. Jak regulować, jak egzekwować? Poradnik praktyczny. Wolters Kluwer.
Holewińska-Łapińska, E., Domański, M., i Słyk, J. (2016). Orzecznictwo w sprawach o wykonywanie kontaktów z dziećmi. Prawo w Działaniu, 25, 7–37.
Ignaczewski, J. (2012). Kontakty z dzieckiem. W: J. Ignaczewski (red.), Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem (s. 211–224). C. H. Beck.
Ignatowicz, J. (2012). Rodzina i prawo rodzinne. W: J. Ignatowicz i M. Nazar (red.), Prawo rodzinne (s. 43–45). Lexis Nexis.
Jadva, V., Freeman, T., Tranfield, E., i Golombok, S. (2015). ‘Friendly allies in raising a child’: A survey of men and women seeking elective co-parenting arrangements via an online connection website. Human Reproduction, 30(8), 1896–1906. DOI: https://doi.org/10.1093/humrep/dev120
Jagielski, K. (1963). Istota i treść władzy rodzicielskiej. W: Studia cywilistyczne (tom 3, s. 97–156). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Jędrejek, G. (2019). Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany. Lex.
Justyński, T. (2011). Prawo do kontaktów z dzieckiem. Wolters Kluwer.
Kołodziejczyk, S. (1965). Dobro wspólnych nieletnich dzieci – jako przesłanka odmowy orzeczenia rozwodu. Palestra, 9(93), 19–30.
Kozioł, A., i Twardoch, P. (2023). Współmacierzyństwo, rodzicielstwo neutralne płciowo i wielorodzicielstwo, czyli o nowych wyzwaniach dla polskiego prawa kolizyjnego w sferze filiacji. Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego, 33, 5–37. DOI: https://doi.org/10.31261/PPPM.2023.33.01
Lesthaeghe, R. (2020). The second demographic transition, 1986–2020. Sub-replacement fertility and rising cohabitation: A global update. Genus, 76(1), 1–38. DOI: https://doi.org/10.1186/s41118-020-00077-4
Liszcz, T. (2007). Prawo pracy instrumentem polityki prorodzinnej państwa. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 6, 2–10.
Łapiński, A. (1975). Ograniczenia władzy rodzicielskiej w polskim prawie rodzinnym. Wydawnictwo Prawnicze.
Maziarczuk, S. (2013). Prawo do świadczeń rodzinnych z tytułu urodzenia dziecka w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 10(2), 57–75. DOI: https://doi.org/10.32084/bsawp.5769
Mostowik, P., i Wybrańczyk, D. (2024). Komentarz do art. 1131 k.r.o. W: K. Osajda (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Legalis.
Nazar, M. (2014). Konkubinat. W: T. Smyczyński (red.), System prawa prywatnego: Tom 11. Prawo rodzinne i opiekuńcze (s. 982–1044). C. H. Beck.
Oleszko, A. (1988). Umowa alimentacyjna. W: M. Sawczuk (red.), Z zagadnień prawa cywilnego materialnego i procesowego (s. 199–212). Wydawnictwo Prawnicze.
Paleń, P. (2016). Ingerencja sądowa w prawo do kontaktów z dzieckiem. Kortowski Przegląd Prawniczy, 2, 36–40.
Slany, K. (2013). Ponowoczesne rodziny: konstruowanie więzi i pokrewieństwa. W: K. Slany (red.), Zagadnienia małżeństwa i rodzin w perspektywie feministyczno-genderowej (s. 45–64). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Słownik języka polskiego PWN. (b.d.). Rodzicielstwo. Pobrane 1 października 2024, z: https://sjp.pwn.pl/slowniki/rodzicielstwo.html
Słyk, J. (2024a). Komentarz do art. 95 k.r.o. W: K. Osajda (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Legalis.
Słyk, J. (2024b). Komentarz do art. 107 k.r.o. W: K. Osajda (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Legalis.
Smyczyński, T., i Andrzejewski, M. (2024). Prawo rodzinne i opiekuńcze. C. H. Beck.
Soboń, M. (2014). Ekonomiczne przyczyny ochrony macierzyństwa. W: M. Bosak (red.), Funkcja ochronna prawa pracy a wyzwania współczesności (s. 105–110). C. H. Beck.
Sokołowski, T. (1982) Charakter prawny władzy rodzicielskiej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 44(3), 123–134. https://repozytorium.amu.edu.pl/items/3a2182d1-e57d-470e-83d7-e44438f27e2a
Sokołowski, T. (2010). Kontakty z dzieckiem. W: T. Sokołowski i H. Dolecki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz (s. 656–676). Wolters Kluwer.
Stojanowska, W. (1979). Rozwód a dobro dziecka. Wydawnictwo Prawnicze.
Stojanowska, W. (2011). Komentarz do niektórych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Artykuł 107. W: W. Stojanowska (red.), Nowelizacja prawa rodzinnego na podstawie ustaw z dnia 6 listopada 2008 r. i 10 czerwca 2010 r. Analiza. Wykładnia. Komentarz. Lex.
Strzebinczyk, J. (2011). Władza rodzicielska. W: T. Smyczyński (red.), System prawa prywatnego: Tom 11. Prawo rodzinne i opiekuńcze (s. 321–386). C. H. Beck.
Wielki słownik języka polskiego PAN. (b.d.). Rodzina nuklearna. Pobrane 30 września 2024, z: https://wsjp.pl/haslo/podglad/24802/rodzina-nuklearna
Woś, P. (2022). Przeciwdziałanie alienacji rodzicielskiej w postępowaniu cywilnym – sprawy dotyczące wykonywania kontaktów z dzieckiem. Studia Prawnicze KUL, 1, 289–304. DOI: https://doi.org/10.31743/sp.13034
Wratny, J. (2017). Rodzicielstwo a życie zawodowe. Kilka uwag z perspektywy prawa pracy. W: Z. Czepulis-Rutkowska, M. Bednarski i D. Głogosz (red.), O racjonalną politykę rodzinną. Rodzina formacją niezastąpioną? Księga Jubileuszowa Profesor Bożeny Balcerzak-Paradawskiej (s. 130–138). Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
Zajączkowska-Burtowy, J. (2018). Aspekty prawne kontaktów z dzieckiem. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 80(1), 269–285. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.21
Zajączkowska-Burtowy, J. (2020). Kontakty z dzieckiem. Prawa i obowiązki. Wolters Kluwer.
License
Copyright (c) 2025 WPiA UAM
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.