RUCH NATURALNY LUDNOŚCI A OBCIĄŻENIE DEMOGRAFICZNO-EKONOMICZNE W PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ (ANALIZA PORÓWNAWCZA)

Abstrakt

W krajach należących do Unii Europejskiej od 30-40 lat obserwuje się niekorzystne tendencje zmian struktur demograficznych powodujące nasilanie zjawiska starzenia się społeczeństw krajów członkowskich. Przewiduje się, że będą one się utrzymywać przez co najmniej kolejne 50 lat. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie relacji, jakie zachodzą pomiędzy miernikami ruchu naturalnego ludności, na który składają się urodzenia i zgony, a demograficznymi wskaźnikami starzenia się społeczeństwa, wśród których wzięto pod uwagę medianę wieku oraz współczynniki obciążenia demograficznego. Analiza została przeprowadzona na podstawie danych z 2010 r., dotyczących 27 krajów należących do Unii Europejskiej. Analiza wykazała, że bieżące zdarzenia ruchu naturalnego ludności kształtują jedynie poziom obciążenia ludnością w wieku przedprodukcyjnym, natomiast ich wpływ na bieżące obciążenie ludnością w wieku poprodukcyjnym oraz na przeciętny wiek społeczeństwa jest niewielki lub wręcz nieistotny. Udział ludności w wieku 65 lat i więcej może bardziej zależeć od długookresowych trendów w ruchu naturalnym niż od sytuacji bieżącej. Sytuacja demograficzna w Polsce charakteryzuje się niskim obciążeniem demograficznym i natężeniem ruchu naturalnego na średnim poziomie. Należymy do grupy krajów, w których proces starzenia się społeczeństwa nie przebiega tak gwałtownie i nie jest tak zaawansowany, jak w Niemczech, Grecji, we Włoszech, na Łotwie i na Węgrzech. Jednak nasza sytuacja jest dużo gorsza niż takich krajów, jak Francja, Irlandia czy Holandia.