Czy europejska inicjatywa obywatelska może służyć zmniejszeniu deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej? Uwagi na podstawie wniosku Minority SafePack

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o rolę, jaką w zmniejszeniu deficytu demokratycznego Unii odgrywa europejska inicjatywa obywatelska (EIO). Efektywność tej instytucji została poddana analizie na przykładzie wniosku dotyczącego przyjęcia zmian, które miałby służyć zapewnieniu szerszej ochrony praw mniejszości narodowych i językowych oraz wzmocnieniu różnorodności kulturowej i językowej w UE – Minority SafePack. W tekście dokonana została analiza przyczyn, które skłoniły Komisję do zajęcia negatywnego stanowiska. Z jednej strony należy do nich sama tematyka wniosku. Unia Europejska w uzasadnieniu odmowy jego przyjęcia podaje, że w stosunku do wielu z zawartych w nim propozycji nie ma kompetencji. Ponadto zauważalna jest także ogólna niechęć UE do zajmowania się problemami mniejszości, wynikająca przede wszystkim z faktu, że dotykają one kwestii o newralgicznym charakterze dla państw członkowskich, jak np. tożsamość narodowa, różnorodność językowa. Z drugiej zaś – odrzucenie wniosku stanowi wyraz ogólnej tendencji. Komisja jest bardzo sceptyczna wobec wniosków składanych w ramach EIO, odmawiając im w przewarzającej mierze rejestracji. Taki stan rzeczy z pewnością nie pozwala na mówienie o efektywności EIO jako narzędzia przyczyniającego się do zmniejszenia deficytu demokratycznego w UE.