Abstrakt
Głównym celem opracowania jest określenie roli najmniejszych miast w układach regionalnych oraz zbadanie stopnia ich zróżnicowania na skali kontinuum miejsko-wiejskiego na podstawie wybranych wskaźników miejskości. Przedmiotem badań jest 16 najmniejszych miast, zlokalizowanych po jednym w każdym z województw. Zakres czasowy opracowania zasadniczo obejmuje rok 2015. Postępowanie badawcze służące realizacji głównego celu pracy składa się z kilku etapów. W etapie pierwszym omówiono w sposób syntetyczny podstawowe założenia teoretyczne koncepcji kontinuum miejsko-wiejskiego. W etapie drugim przeprowadzono ogólną charakterystykę najmniejszych miast w układach regionalnych. W zasadniczym, trzecim etapie pracy wykonano klasyfikację miast na skali kontinuum miejsko-wiejskiego na podstawie przyjętych wskaźników miejskości. W etapie czwartym zaprezentowano studium przypadku i opisano poziom miejskości najmniejszego i zarazem nowego miasta Kołaczyce. Klasyfikacja ośrodków na podstawie syntetycznego wskaźnika miejskości pozwala stwierdzić, że najmniejsze miasta w układach regionalnych wykazują niezbyt silne zróżnicowanie na skali kontinuum miejsko-wiejskiego i charakteryzują się przeciętnym natężeniem cech miejskich.Bibliografia
Appenzeler D. 2011. Wielowymiarowa analiza porównawcza jako narzędzie opisu zjawisk złożonych, Warsztaty „Metody ilościowe w badaniach ekonomicznych”. Cz. II. Studium doktoranckie. Wydział Zarządzania UEP, Poznań.
Babbie E. 2004. Badania społeczne w praktyce. PWN, Warszawa.
Bański J. 2008. Strefa podmiejska – już nie miasto, jeszcze nie wieś. [W:] A. Jezierska-Thole, L. Kozłowski (red.), Gospodarka przestrzenna w strefie kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. IGiPZ PAN, Toruń, s. 29–44.
Berndt H. 1978. Die Natur der Stadt. Frankfurt/M.
Biuletyn Szadkowski, red. Marszał T. 2001–2017. Wyd. Uniwersytet Łódzki, Urząd Miasta i Gminy Szadek.
Chojnicki Z., Czyż T. 1989. Charakterystyka małych miast regionu poznańskiego a koncepcja kontinuum miejsko-wiejskiego. [W:] P. Korcelli, A. Gawryszewski (red.), Współczesne przemiany regionalnych systemów osadniczych w Polsce, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 152: 139–157.
Czyż T. 2016. Metoda wskaźnikowa w geografii społeczno-ekonomicznej, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 34: 9–19.
Drobek W. 1999. Rola małych miast zdegradowanych w sieci osadniczej Śląska. PIN Instytut Śląski w Opolu, Opole.
Drobek W. 2002. Polskie nowe miasta 1977–2001. [W:] J. Słodczyk (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury funkcjonalnej miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 71–84.
Drobek W. 2005. Najmniejsze miasta w Polsce (1989–2003). [W:] K. Heffner (red.), Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny. Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice, s. 53–58.
Dziewoński K. 1971. Studium rozwoju pojęć, metod i ich zastosowań. [W:] K. Dziewoński (red.), Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Prace Geograficzne IG PAN, 87: 9–110.
Falkowski J., Brodowski P. 2008. Ocena kontinuum miejsko-wiejskiego obszarów metropolitalnych Polski metodą potencjału społeczno-gospodarczego. [W:] W. Gierańczyk, M. Kluba (red.), Problemy i metody oceny kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, 13: 11–36.
Gierańczyk W., Kluba M. (red.) 2008. Problemy i metody oceny kontinuum miejsko-wiejskiego w Polsce. Studia Obszarów Wiejskich, PTG PAN, 13.
Golachowski S. 1964. Dawne wzory i nowe modele wsi, Czasopismo Geograficzne, 35, 3–4: 371–386.
GUS 2014. Dojazdy do pracy w Polsce – wyniki NSP 2011. GUS, Warszawa.
Jałowiecki B. 1987. Proces urbanizacji a relacje miasto-wieś.
Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Wyd. PWN, Warszawa.
Johnston R.J., Gregory D., Smith D.M. (red.) 1993. The dictionary of human geography. Blackwell, Oxford.
Kiełczewska-Zaleska M. 1972. Geografia osadnictwa. PWN, Warszawa.
Kirk W. 1980. The rural-urban continuum: Perception and reality. [W:] G. Eynedi, J. Meszaros (red.), Development of setlement systems. Akademiai Kiado, Budapest, s. 11–19.
Konecka-Szydłowska B. 2015. Restituted towns and their socio-economic conditions for development/Społeczno-gospodarcze uwarunkowania rozwoju miast restytuowanych. [W:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems/Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. University of Gothenburg, Gothenburg, s. 117–118/119–138.
Konecka-Szydłowska B., Perdał R. 2017. Rola nowych miast w lokalnym rozwoju społeczno-gospodarczym. Wiadomości Statystyczne, Rok LXII 3(670): 28–48.
Korcelli P., Gawryszewski A. (red.) 1989. Współczesne przemiany regionalnych systemów osadniczych w Polsce. Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 152.
Kostrubiec B. 1965. Klasyfikacja dynamiczna i wielocechowa województw Polski. Biuletyn KPZK PAN, 35: 28–49.
Krzysztofik R. 2006. Nowe miasta w Polsce w latach 1980–2009. Geneza i mechanizmy rozwoju. Próba typologii. Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec.
Maik W. 1992. Podstawy geografii miast. Wyd. UMK, Toruń.
Najgrakowski M. 2009. Miasta Polski do początku XXI w. Dokumentacja Geograficzna, 39.
Nowak S. 2007. Metodologia badań społecznych. PWN, Warszawa.
Obiektyw Jasielski 2010. Rozmowa z Małorzatą Salachą – burmistrz Kołaczyc.
Perkal J. 1953. O wskaźnikach antropologicznych. Przegląd Antropologiczny, 19: 210–221.
Ponikowski H. 2011. O ekstruzji potencjałów rozwoju najmniejszych miast w Polsce. [W:] M. Soja, A. Zborowski (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 137–150.
Ratzel F. 1891. Antropogeographie. T. II. Stuttgart.
Runge J 2007. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii. Wybrane narzędzia badawcze. Podręczniki i Skrypty, UŚ, Katowice.
Słownik wyrazów obcych PWN. 1989. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Smith D. 1972. Geography and social indicators. South African Geographical Journal, 54: 43–57.
Sokołowski D. 1992. Zróżnicowanie małych miast Polski w aspekcie funkcjonalnym i infrastrukturalnym. Czasopismo Geograficzne, 63, 3–4: 295–312.
Sokołowski D. 1999. Zróżnicowanie zbioru małych miast i większych osiedli wiejskich w Polsce w ujęciu koncepcji kontinuum wiejsko-miejskiego. Wyd. UMK, Toruń.
Sokołowski D. 2014. New towns in Poland. Bulletin of Geography, Socio-Economic Series, 23: 149–160.
Stanny M., Śliwowska Z., Hoffmann R. 2017. Miasto – wieś: dychotomia czy continuum? Rozważania osadzone w trzech kontekstach: socjologicznym, ekonomicznym i geograficznym. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych, 1(20): 265–279.
Sulima M. 2012. Wybrane aspekty rewitalizacji urbanistycznej małego miasta Suraż. Architektura. Czasopismo Techniczne, 3-A/12, s. 267–272.
Szmytkie R. 2006. Stopień rozwoju cech miejskich w małych miastach Polski. Czasopismo Geograficzne, 77(1–2): 69–82.
Szmytkie R. 2014. Metody analizy morfologii i fizjonomii jednostek osadniczych. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 35.
Szmytkie R., Krzysztofik R. 2011. Idea miejskości w Polsce. [W:] B. Namyślak (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. T. 2. Zmiany funkcjonalno-przestrzenne miast i obszarów wiejskich. Rozprawy Naukowe IGiRR UW 20: 25–38.
Szymańska D. 1992. Przemiany miejskiej sieci osadniczej województwa bydgoskiego, toruńskiego i włocławskiego. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Geografia, 26.
Szymańska D. 1996. Nowe miasta w systemach osadniczych. Wydawnictwo UMK, Toruń.
Zagożdżon A. 1988. Osadnictwo – trwałość i zmienność. [W:] B. Jałowiecki, E. Kaltenberg-Kwiatkowska (red.), Procesy urbanizacji i przekształcenia miast w Polsce. Ossolineum, Wrocław–Łódź, s. 57–74.