Abstrakt
Celem pracy jest określenie schematu postępowania w procesie partycypacyjnym dotyczącym gospodarowania przestrzenią. Badania zostały przeprowadzone w dwóch zróżnicowanych obszarach – w małej miejscowości oraz na osiedlu dużego miasta. Kluczowe było zestawienie wiedzy teoretycznej na temat partycypacji społecznej z jej wdrażaniem w praktyce w różnego rodzaju obszarach. Do opracowania schematu postępowania wykorzystano głównie program partycypacji opracowany przez Pawłowską oraz model poczwórnej helisy. Proces badawczy oparto na metodologii PAR (badania partycypacyjne w działaniu). Natomiast weryfikacja przyjętych założeń miała miejsce podczas bezpośredniego kontaktu grupy badawczej ze społecznością lokalną oraz obserwacji
jej zaangażowania w poszczególne etapy procesu partycypacji. W opisywanym badaniu skoncentrowano się przede wszystkim na włączeniu społeczności lokalnej na etapie opiniotwórczym i decyzyjnym. Szczególne znaczenie w pracach badawczych o charakterze społecznym miały opinie na temat przestrzeni oraz funkcjonalności otoczenia wyrażane przez badanych. Przeprowadzona analiza jest próbą usystematyzowania działań w celu wypracowania praktycznego podejścia do współpracy z mieszkańcami w działaniach planistycznych.
Bibliografia
Andrzejewska M. (red.) 2007. O partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym. Zastosowanie geowizualizacji w celu wzmocnienia udziału społecznego w planowaniu przestrzennym. Warszawa.
Brzozowska-Brywczyńska M. 2019. Badania partycypacyjne w działaniu (PAR): między produkcją wiedzy a społecznym zaangażowaniem. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 46: 91–101.
Carayannis E., Campbell D. 2011. Open Innovation Diplomacy and a 21st Century Fractal Research, Education and Innovation (FREIE) Ecosystem: Building on the Quadruple and Quintuple Helix Innovation Concepts and the „Mode 3” Knowledge Production System. Springer Science+Business Media, LLC.
Etzkowitz H., Leydesdorff L. 2000. The dynamics of innovation: from National Systems and „Mode 2” to a Triple Helix of university-industry-government relations. Research Policy (www.elsevier. nlrlocatereconbase; dostęp: 26.03.2020).
Fiedziukiewicz K. 2007. Udział społeczeństwa w planowaniu przestrzennym. Aspekty prawne. Warszawa.
Gawryszewska B.J. 2005. Uczestnictwo społeczne w kształtowaniu ładu przestrzeni i jego związek ze strukturą krajobrazu codziennego. [W:] Oblicza równowagi. Materiały z konferencji „Architektura, urbanistyka, planowanie u progu międzynarodowej dekady edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
Guy Peters B. 1999. Administracja publiczna w systemie politycznym. Warszawa.
Góral A., Jałocha B., Mazurkiewicz G., Zawadzki M. 2019. Badania w działaniu. Książka dla kształcących się w naukach społecznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków.
Hausner J. 1999. Komunikacja i partycypacja społeczna. Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej. Kraków.
Kalisiak-Mędelska M. 2015. Partycypacja społeczna na poziomie lokalnym jako wymiar decentralizacji administracji publicznej w Polsce. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
Kotus J., Sowada T., Rzeszewski M., Pazder D. 2019. Zapraszamy Państwa do rozmów... Wędrówki po labiryncie wielkomiejskiej partycypacji. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kwiatkowski J. 2003. Partycypacja społeczna i rozwój społeczny. Agencja Wydawnicza MT, Warszawa.
Legutko-Kobus P. 2011. Rola lidera lokalnego w rozwoju gminy. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, s. 117–135.
MacDonald C. 2012. Understanding participatory action research: a qualitative research methodology option. Canadian Journal of Action Research, 13: 34–50.
Mironowicz I. 2016. Analiza funkcjonalna osiedli Wrocławia. Wrocław.
Niewiadomski Z. 2003. Planowanie przestrzenne – zarys systemu. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa.
Pawłowska K. 2000. Teoria a praktyka w architekturze współczesnej. Gra o przestrzeń. V Sympozjum w Rybnej. Gliwice.
Pawłowska K. 2008. Przeciwdziałanie konfliktom wokół ochrony i kształtowania krajobrazu: partycypacja społeczna, debata publiczna, negocjacje. Kraków.
Pawłowska K. 2010. Zanim wybuchnie konflikt. Idea i metody partycypacji społecznej w ochronie krajobrazu i kształtowaniu przestrzeni: praca zbiorowa. Kraków.
Pawłowska K., Swaryczewska M. 2002. Ochrona dziedzictwa kulturowego. Zarządzanie i partycypacja społeczna. Kraków.
Pistelok P., Martela B. (red.) 2019. Partycypacja publiczna. Raport o stanie polskich miast. Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa–Kraków.
Rokicki J. 2016. Partycypacja społeczna we współczesnym samorządzie lokalnym. Warszawa.
Sobol A. 2017. Budżet obywatelski jako narzędzie rozwoju lokalnego. Studia Ekonomiczne, 316: 172–182.
Solesvik M. 2017. The triple helix model for regional development and innovation: context of nordic countries. Forum Scientiae Oeconomia, 5.
Sowa K.Z. 1988. Lokalizm, centralizm i rozwój społeczny. Państwo i Kultura Polityczna. Zeszyty Politologiczne, 5: 55.
Siemiński W. 2007. Cele i zasady partycypacji społecznej w planowaniu przestrzennym – przegląd literatury. Człowiek i Środowisko, 31(1–2).
Swianiewicz P. 2012. Partycypacja społeczna w realizacji polityk miejskich. [W:] M. Stec, M. Mączyński (red.), Partycypacja obywateli i podmiotów obywatelskich w podejmowaniu rozstrzygnięć publicznych na poziomie lokalnym. Warszawa.
Sztando A. 2011. Warsztaty jako metoda konsultacji społecznych w procesie lokalnego planowania strategicznego. [W:] R. Brol, A. Sztando (red.), Gospodarka lokalna w teorii i praktyce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 179.
Szwajdler W., Bąkowski T. 2004. Proces inwestycyjno-budowlany, zagadnienia administracyjno-prawne. Dom Organizatora, Toruń.
Żylski T. (red.) 2016. Plan na plan. Partycypacja w planowaniu miejscowym. MDruk, Warszawa.