Słowa kluczowe
wielokryterialna typologia rolnictwa
typy rolnictwa
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
W artykule dokonano porównania dwóch typologii rolnictwa, odnosząc je do obszaru województwa wielkopolskiego. Pierwsza z nich to efekt prac prowadzonych na początku lat 70. ubiegłego wieku przez J. Kostrowickiego i R. Szczęsnego oraz innych współpracowników w Zakładzie Geografii Rolnictwa IGiPZ PAN w Warszawie. Z 13 typów rolnictwa indywidualnego, zidentyfikowanych wówczas w skali kraju, na terenie dzisiejszego województwa wielkopolskiego występowało 5. Druga typologia rolnictwa została opracowana przez autorów niniejszej publikacji w 2019 r. Wyróżniono 20 typów polskiego rolnictwa. Na terenie województwa wielkopolskiego wykształciło się 9 typów. Mimo różnic w metodologii badawczej oraz dostępności materiałów statystycznych w rozkładzie przestrzennym wyróżnionych typów zauważono duże podobieństwa. W obu momentach czasowych stwierdzono trwałe oddziaływanie uwarunkowań historycznych, choć po przystąpieniu Polski do UE obserwuje się systematyczne zacieranie różnic pomiędzy obszarami dawnego zaboru rosyjskiego i pozostałą częścią województwa wielkopolskiego. Zastosowana przez autorów metoda, z uwagi na możliwość wykorzystania bardzo dużej liczby cech diagnostycznych, ma charakter uniwersalny i może być stosowana w różnych regionach.
Bibliografia
Aitchison J. 2014. Farm types and agricultural regions. [W:] I.R. Bowler (red.), The Geography of Agriculture in Developed Market Economies. Routledge Revivals, s. 109–133.
Anselin L. 1995. Local Indicators of Spatial Association-LISA. Geographical Analysis, 27: 93–115.
Czapiewski K., Kulikowski R. (red.) 2005. Dorobek naukowy geografii rolnictwa w Polsce. Studia Obszarów Wiejskich, 7.
Głębocki B. 1998. Przemiany struktury agrarnej polskiego rolnictwa w latach 1990–1996. [W:] B. Głębocki (red.), Przestrzenna transformacja struktury agrarnej a wielofunkcyjny rozwój w Polsce, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 9–73.
Głębocki B., Kacprzak E. 2011. Poziom rozwoju produkcji rolniczej w aglomeracji poznańskiej. [W:] E. Kacprzak, B. Maćkiewicz (red.), Gospodarka rolna w aglomeracji poznańskiej. Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej, 16: 90–113.
Głębocki B., Kacprzak E., Kossowski T. 2018. Identyfikacja typów rolnictwa Polski z uwzględnieniem zależności przestrzennych. Studia KPZK, 183: 315–330.
Głębocki B., Kacprzak E., Kossowski T. 2019. Multicriterion typology of agriculture: a spatial dependence approach. Quaestiones Geographicae, 38(2): 29–49, doi: 10.2478/quageo-2019-0021.
Grigg D. 1969. The Agricultural Regions of the World. Review and Reflections. Economic Geography, 45(2): 95–132.
Kacprzak E., Kołodziejczak A. 2014. Zmiany w strukturze przestrzennej upraw polowych. [W:] B. Głębocki (red.), Zróżnicowanie przestrzenne rolnictwa – zmiany w strukturze. GUS, Warszawa, s. 200–253.
Kacprzak E., Maćkiewicz B. 2013. Farmland conversion and changes in the land-use pattern in the Poznań agglomeration over the years 2000–2009. Quaestiones Geographicae, 32(4): 91–102.
Kaczmarek U. 2001. Bułgarscy ogrodnicy. Kronika Miasta Poznania, 3: 194–203.
Kołodziejczak A. 1998. Restrukturyzacja Kombinatu Państwowych Gospodarstw Ogrodniczych Naramowice. [W:] B. Głębocki (red.), Przestrzenna transformacja struktury agrarnej a wielofunkcyjny rozwój w Polsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 435–446.
Kostrowicki J. 1969. Typologia rolnictwa. Założenia, kryteria, metody. Przegląd Geograficzny, 41(4): 599–621.
Kostrowicki J. 1979. Twelve years’ activity of the IGU Commission on Agricultural Typology. Geographia Polonica, 40: 235–260.
Kostrowicki J. 1983. Polska geografia rolnictwa. Mechanizmy rozwoju. Przegląd Geograficzny, 55(3– 4): 597–631.
Kostrowicki J. 1988. Badania porównawcze rolnictwa światowego. Przegląd metodologiczny. Przegląd Geograficzny, 40(4): 512–571.
Kostrowicki J., Falkowski J. 2001. Geografia rolnictwa świata. PWN, Warszawa.
Kostrowicki J., Szczęsny R. 1978. Typy rolnictwa i regiony rolnicze. [W:] Narodowy Atlas Polski. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, s. 83.
Mądry W., Gozdowski D., Roszkowska-Mądra B., Hryniewski R. 2011. Typologia systemów produkcji rolniczej: koncepcja, metodologia i zastosowanie. Fragm. Agron., 28(3): 70–81.
Paradowska M. 2001. Bambrzy na Ratajach. Kronika Miasta Poznania, 3: 130–148.
Stola W., Szczęsny R. 1976. Geografia rolnictwa Polski. WSiP, Warszawa.
Tobler W. 1970. A computer model simulating urban growth in Detroit region. Economic Geography, 46(2): 234–240.
Whittlesey D. 1936. Major Agricultural Regions of the Earth. Annals of the Association of American Geographers, 2,6(4): 149–240.
Wiśniewski Ł., Perdał R., Rudnicki R. 2020. Proposed method for delimiting spatial structure on the example of agriculture types in Poland. Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 49(49): 7–18.
Witkowska I. 1987. Elementy kultury bułgarskiej we współczesnym życiu rodzin bułgarsko-polskich w Poznaniu. Praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Z. Jasiewicza. UAM, Poznań.