Słowa kluczowe
teoria
wzorce wyjaśniania
sprzeczności
krytyka
Jak cytować
Abstrakt
Kazimierz Dziewoński formalnie przedstawił teorię regionu ekonomicznego, faktycznie jednak jego rozważania dotyczyły regionu społeczno-ekonomicznego. W artykule zaprezentowano główne kategorie pojęciowe i założenia koncepcyjne tej teorii. Należy ją rozpatrywać na tle innych koncepcji regionu. Koncepcje te omawiano w ramach różnych wzorców wyjaśniania w polskiej geografii społeczno-ekonomicznej; niektóre z nich były paradygmatami. Te różne koncepcje regionu cechowały się nie tylko rozbieżnościami, ale i sprzecznościami, będącymi punktem wyjścia do wzajemnej krytyki. W tym kontekście warto zauważyć ogromny potencjał intelektualny koncepcji Kazimierza Dziewońskiego, wciąż – mimo upływu dziesięcioleci – niewykorzystany, a w literaturze anglojęzycznej nieznany.
Bibliografia
Chojnicki Z. 1985. Realistyczna koncepcja systemu. Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1985.
Chojnicki Z. 1997. Region jako terytorialny system społeczny. [W:] A. Kukliński (red.), Problematyka przestrzeni europejskiej. Uniwersytet Warszawski, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Warszawa.
Dziewoński K. 1957. Niektóre problemy badania regionów gospodarczych w Polsce. Przegląd Geograficzny, 29: 719–739.
Dziewoński K. 1960. Dyskusja w sprawie „regionów geograficznych Polski” M. Janiszewskiego. Przegląd Geograficzny, 32: 365–371.
Dziewoński K. 1961. Elementy teorii regionu ekonomicznego. Przegląd Geograficzny, 33: 593–613.
Dziewoński K. 1967. Teoria regionu ekonomicznego. Przegląd Geograficzny, 39: 33–50.
Jałowiecki B. 1996. Przestrzeń historyczna, regionalizm, regionalizacja. [W:] B. Jałowiecki (red.), Oblicza polskich regionów. Studia Regionalne i Lokalne, 17(50): 19–88.
Janiszewski M. 1959. Regiony geograficzne Polski. PZWS, Warszawa.
Jędrzejczyk D. 1993. Region ekonomiczny jako system. [W:] D. Jędrzejczyk, W. Kusiński (red.), Studia z historii i metodologii geografii ekonomicznej. Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa, s. 57–78.
Matykowski R. 2017. Zbiorowości społeczno-przestrzenne i ich związki z terytorium: formy i czynniki regionalizmu w Polsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Paasi A. 1986. The institutionalization of regions: a theoretical framework for understanding the emergence of regions and the constitution of regional identity. Fennia, 164, 1: 105–146.
Rychłowski B. 1967. Regionalizacja ekonomiczna (zagadnienia podstawowe). Prace Geograficzne, 64.
Rykiel Z. 1988. The functioning and the development of Polish human geography. Progress in Human Geography, 12: 391–408.
Rykiel Z. 2001. Krytyka teorii regionu społeczno-ekonomicznego. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok.
Rykiel Z. 2002. Region kulturowy i jego istota. [W:] E. Orłowska (red.), Kultura jako przedmiot badań geograficznych. Oddział Wrocławski Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 49–70.
Rykiel Z. 2008. Koncepcje przestrzeni i teorie regionu a wzorce uprawiania socjologii. [W:] Z. Rykiel (red.), Nowa przestrzeń społeczna w badaniach socjologicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 13–38.
Rykiel Z. 2009. Podkarpacie jako region – podstawy teoretyczne. [W:] A. Tuziak, B. Tuziak (red.), Regionalny wymiar procesów transformacyjnych. Scholar, Warszawa, s. 13–28.
Rykiel Z. 2011. Teorie regionu społecznego. [W:] M.S. Szczepański, A. Śliz, R. Geisler, B. Cymbrowski (red.), Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia. Uniwersytet Opolski, Opole, s. 67–107.
Rykiel Z. 2012. Region jako pojęcie socjologiczne. [W:] A. Pawłowska, Z. Rykiel (red.), Region i regionalizm w socjologii i politologii. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 15–30.
Rykiel Z. 2014. Społeczno-polityczne uwarunkowania konferencji w Rydzynie. [W:] W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski (red.), Dorobek polskiej geografii po konferencji w Rydzynie. Ocena krytyczna. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 11–22.
Wróbel A. 1965. Pojęcie regionu ekonomicznego a teoria geografii. Prace Geograficzne, 48.