Słowa kluczowe
produkcja mleka
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Celem badań było przedstawienie i ocena rynku mleka w województwie wielkopolskim na tle kraju w latach 2004–2020. W pracy analizie poddano produkcję, pogłowie, skup, ceny oraz konsumpcję mleka w województwie wielkopolskim i Polsce. Analizy rozpatrywano w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego oraz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB w Warszawie. W artykule wykorzystano analizę opisową wspartą tabelaryczną i graficzną prezentacją danych. W oparciu o przeprowadzone badania wykazano, że po integracji Polski z Unią Europejską produkcja w województwie wielkopolskim wzrosła o 73%, podczas gdy pogłowie zmniejszyło się o 0,61%. Tendencja ta jest adekwatna do sytuacji na krajowym rynku mleka. Zmiany zachodzące na rynku mleka w województwie wielkopolskim oraz w Polsce spowodowane są koncentracją chowu krów mlecznych oraz eliminacją z rynku gospodarstw o małej skali produkcji mleka.
Bibliografia
Acosta A., Ihle R., Robles M. 2014. Spatial Price Transmission of Soaring Milk Prices From Global to Domestic Markets. Agribusiness. 30, 1.
BDL, GUS (https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/tablica dostęp: 1.09.2021).
Bórawski P., Kowalska M. 2017. Zmiany w produkcji i konsumpcji mleka i produktów mleczarskich w Polsce na tle Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Problemy Rolnictwa Światowego, 17(XXXII), 3: 17-28.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2016 r. 2017. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2010 r. 2012. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2000 r. 2002. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Cieślik J. 2010. Produkcja i przetwórstwo mleka w regionie o rozdrobnionym rolnictwie (studium na przykładzie Małopolski). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rolniczego im Hugona Kołłątaja w Krakowie. 468, 345.
Czakowski D. 2013. Rynek mleka przed i po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Kierunki zmian. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15, 4: 94-99.
Domańska K. 2013. Konkurencyjność produkcji mleka w Polsce w ujęciu regionalnym. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 15, 4: 105-111.
Dzun P. 2012. Regionalne zróżnicowanie zmian w chowie krów i produkcji mleka w Polsce w latach 1990-2010. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4: 84-99.
Fizyczne rozmiary produkcji zwierzęcej w 2004-2020. 2005-2021. Główny Urząd Statystyczny. Warszawa.
Food Foresight: Impact of COVID-19 on the agri-food sector in Central and Eastern Europe, EIT Food (https://www.eitfood.eu/food-foresight dostęp: 10.02.2021).
Głębocki B. 2005. Produkcja zwierzęca – rozwój i przestrzenne jej rozmieszczenie. [W:] B. Głębocki (red.), Struktura przestrzenna rolnictwa Polski u progu XXI wieku. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 219-309.
Golińska B., Czerwiński M., Goliński P. 2016. Produkcyjność użytków zielonych w Wielkopolsce w aspekcie zmian warunków pogodowych w ostatnim 30-leciu. Łąkarstwo w Polsce, 19: 95-107.
Hamulczuk M., Gędek S., Klimkowski C., Stańko S. 2011. Prognozowanie cen surowców rolnych z wykorzystaniem modeli szeregów czasowych, Program Wieloletni 2011-2014, 10. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB. Warszawa.
Hamulczuk M., Stańko S. 2009. Ekonomiczne skutki likwidacji kwot mlecznych w Unii Europejskiej – wyniki symulacji z wykorzystaniem modelu Agmemod. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4: 11-13.
https://pfhb.pl/aktualnosci/prognozy-na-2021-r (dostęp: 15.11.2021).
https://www.forummleczarskie.pl/WYWIADY/152/polska-izba-mleka-wyzwania-dla-branzy-mleczarskiej-ad-2021 (dostęp: 15.11.2021).
Ignatiuk S. 2013. Perspektywy rozwoju mleczarstwa regionu podlaskiego w kontekście Informacja o sytuacji na rynku mleka i produktów mlecznych. Biuro Analiz i Strategii. Wydawnictwo Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (https://www.kowr.gov.pl/uploads/pliki/analizy/miesieczne/KOWR_2020_MAJ_Informacja%20o%20sytuacji%20na%20rynku%20mleka.pdf dostęp: 15.11.2021).
Judzińska A., Łopaciuk W. 2012. Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej na zmiany w rolnictwie. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, 12-29.
Kołoszycz E. 2012. Zmienność cen mleka a profil ryzyka w gospodarstwach mlecznych. Roczniki Nauk Rolniczych. G, 99, 1: 81-82.
Kopiński J., Krasowicz S. 2013. Przyrodnicze i organizacyjno-ekonomiczne uwarunkowania konkurencyjności rolnictwa Lubelszczyzny. Studia Ekonomiczne i Regionalne, 6, 3: 69-82.
Kruk H. 2010. Przyrodnicza konkurencyjność regionów. Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń.
Litwińczuk Z., Grodzik H. 2014. Stan hodowli i chowu bydła w Polsce oraz czynniki warunkujące rozwój tego sektora. Przegląd Hodowlany, 6: 1-5.
Michna W. 2011. Dotychczasowe próby restrukturyzacji wsi i rolnictwa. [W:] W. Michna, K. Firlej, K. Wierzbicki (red.), Wybrane problemy wizji rozwoju wsi i rolnictwa w pierwszej połowie XXI wieku. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 12-14.
Nosecka B., Pawlak K., Poczta W. 2011. Wybrane aspekty konkurencyjności rolnictwa. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Olszewska M. 2015. Produkcja mleka w Polsce na tle świata i krajów Unii Europejskiej. Wiadomości Zootechniczne, 53(3): 150-157.
Parzonko A. 2013. Globalne i lokalne uwarunkowania rozwoju produkcji mleka. Rozprawy Naukowe i Monografie, 426: 1-216.
Parzonko A., Bórawski P. 2021. Pozycja konkurencyjna polskich gospodarstw mlecznych w Unii Europejskiej. Stan uwarunkowania i przewidywania na przyszłość. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. Pietrzak M., Roman M. 2014. W poszukiwaniu wzorca przemian w sektorze mleczarskim – model liberalny czy interwencjonistyczny? [W:] R.W. Ciborowski i in. (red.), Gospodarka – Społeczeństwo – Finanse w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1989-2014. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Pietrzak M. 2012. Sektor przetwórstwa mleka w Polsce, przemiany, stan obecny i perspektywy. Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Ekonomiczne i organizacyjne uwarunkowania produkcji mleka i żywca wołowego na świecie, w Unii Europejskiej i w Polsce”, maszynopis, Warszawa.
Rasz H. 2009. Rynek mleka w latach 2004-2009. Analizy BAS, 16(24): 1-14.
Reklewski Z., Dymnicki E. 1998. Stan i perspektywy chowu i hodowli bydła w Polsce. [W:] H. Jasiorowski, T. Webb (red.), Materiały do restrukturyzacji produkcji zwierzęcej w Polsce. T. 1. Analiza sektora produkcji zwierzęcej w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2006-2020. 2007-2021. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Roman M. 2017. Uwarunkowania i kierunki zmian zasięgu geograficznego rynku mleka surowego w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013).
Seremak-Bulge J., Grochowska R., Szczepaniak I., Szajner P., Bułkowska M., Hryszko K. 2015. Ocena strat ponoszonych na poszczególnych etapach łańcucha mleczarskiego w Polsce. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Seremak-Bulge J., Hryszko K., Pieniążek K., Rembeza J., Szajner P., Świetlik K. 2005. Rozwój rynku mleczarskiego i zmiany jego funkcjonowania w latach 1990-2005. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa.
Szajner P. 2021. Rynek mleka. Stan i perspektywy maj/2021. Analizy Rynkowe, 60: 1-52. Szajner P. 1990-2020. Rynek mleka. Stan i perspektywy. Analizy Rynkowe: 1-59.
Szczepaniak I. 2014. Konkurencyjność polskiego przemysłu spożywczego na rynku transakcji międzynarodowych – wybrane elementy. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 16, 4: 281-287.
Szczepaniak I., Ambroziak Ł., Drożdż J. 2020. Wpływ pandemii COVID-19 na przetwórstwo spożywcze i eksport rolno-spożywczy Polski. (Impact of the COVID-19 pandemic on food processing and Polish agri-food exports). Ubezpieczenia w Rolnictwie – Materiały i Studia, 1(73): 117-139. DOI: 10.48058/urms/73.2020.3
Sznajder M. 1999. Ekonomia Mleczarstwa. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań. Śmigielska D. 2021. Rynek mleka I/2021. Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2012 r. 2013. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2010 r w województwie wielkopolskim. 2011. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2004 r. 2005. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 1999 r. 2000. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Waloch R., Wysocki F. 2007. Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczych surowców zwierzęcych i ich przetwórstwa. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań.
Wigier M., Kowalski A., Sikorska A. 2018. Analiza rynku rolno-spożywczego w Polsce wraz z rekomendacjami produktów, które mogą być przedmiotem obrotu handlowego na Platformie Żywnościowej – raport tematyczny nr 1. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa
Wigier M. 2012. Wpływ instrumentów WPR na polską gospodarkę żywnościową. [W:] A. Kowalski, M. Wigier, M. Dudek (red.), Konkurencyjność gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej. Wydawnictwo IERiGŻ-PIB, Warszawa, s. 82-83.
Wiza P.L. 2020. Znaczenie konkurencyjności produkcji mleka w ujęciu regionalnym na przykładzie wielkopolskich gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 52: 197-217. DOI: 10.14746/rrpr.2020.52.12