Słowa kluczowe
kultura
obszary wiejskie
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Tożsamość terytorialna to zjawisko, które może być rozpatrywane na wielu płaszczyznach. Przyjmuje się, że w ujęciu geograficznym traktowane jest jako występowanie kontaktów interpersonalnych czy społecznych, które przyporządkowane są do konkretnych przestrzeni. Miarą tożsamości jest zatem stopień uczestnictwa społeczności lokalnej w życiu społecznym i kulturalnym obszaru. Celem niniejszego opracowania jest scharakteryzowanie aktywności społecznej mieszkańców obszarów wiejskich województwa wielkopolskiego w zakresie kultury jako czynnika budowania tożsamości terytorialnej. Z dostępnych w BDL danych wybrano zestaw cech formalnych definiujących sieci społeczne na obszarach wiejskich, które poddano analizie przestrzennej. Ponadto wykorzystano metodę wskaźnikową opartą na modelu Perkala.
W świetle uzyskanych wyników najwyższym poziomem tożsamości terytorialnej odznaczają się mieszkańcy gmin leżących w strefach peryferyjnych województwa wielkopolskiego oraz gminy wiejskie z dominującym rolnictwem ekstensywnym położone na wschodzie województwa.
Bibliografia
Albrow M. 1997. Travelling Beyond local cultures: socioscapes in a global city. [W:] J. Eade (red.), Living in the Global City: Globalization as Local Process. Routledge, London, s. 37-55.
Belanche D., Luis V., Casaló L.V., Angeles Rubio M. 2021. Local place identity: A comparison between residents of rural and urban communities. Journal of Rural Studies, 82: 242-252. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2021.01.003
Caldo C. 1996. Geografia Umana. Palumbo, Firenze.
Carpiano R.M., Hystad P.W. 2011. “Sense of community belonging” in health surveys: What social capital is it measuring? Health & Place, 17(2): 606-617. DOI: https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2010.12.018
Clark A. 2007. Understanding Community: A review of networks, ties and contacts. NCRM Working Paper. Series 9/07. ESRC, Manchester-Leeds.
Czyż T. 2016. Metoda wskaźnikowa w geografii społeczno-ekonomicznej. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 34: 9-19.
Fulbright-Anderson K., Auspos P. 2006. Community Change: Theories, Practice, and Evidence. Aspen Institute, Washington D.C.
Gupta A., Ferguson J. 1992. Beyond ‘culture’: space, identity and the politics of difference. Cult. Anthropol., 7(1): 6-23. DOI: https://doi.org/10.1525/can.1992.7.1.02a00020
Hauge A.L. 2007. Identity and Place: A Critical Comparison of Three Identity Theories. Architectural Science Review, 50(1): 44-51. DOI: https://doi.org/10.3763/asre.2007.5007
https://senior.gov.pl (oficjalna strona Departamentu Polityki Senioralnej).
https://www.coig.com.pl (oficjalna strona Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej).
Janicki T. 2023. Struktura społeczna i narodowa Wielkopolski u progu Wielkiej Wojny. https://pw.ipn.gov.pl/pwi/historia/kulisy-powstania-wielko/8554,Struktura-spoleczna-i-narodowa-Wielkopolski-u-progu-Wielkiej-Wojny.html?poz=4
Józefowicz I., Michniewicz-Ankiersztajn H. 2020. Rozwój społeczno-gospodarczy a aktywność społeczności lokalnych w województwie wielkopolskim. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 52: 29-42. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2020.52.03
Lu C.F., Lin L.Z., Yeh H.R. 2018. Exploring the linkage effects of place attachment in rural areas using the fuzzy analytic network process. Jour. Trav. Tourism Market., 35(4): 461-478. DOI: https://doi.org/10.1080/10548408.2017.1363682
Mihaylo V., Runge J. 2018. Potencjał aplikacyjny badań nad tożsamością terytorialną. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 43: 53-70.
Milbourne P., Kitchen L. 2014. Rural mobilities: Connecting movement and fixity in rural places. Journal of Rural Studies, 34: 326-336. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2014.01.004
Pollice F. 2003. The role of territorial identity in local development processes. Proceedings of the Conference The Cultural Turn in Geography, 18-20th of September 2003 – Gorizia Campus. Part II: Landscape Construction and Cultural Identity. Editor(s) P. Claval, M.P. Pagnini, M. Scaini. Edizioni Università di Trieste – EUT.
Raszkowski A. 2014. Tożsamość terytorialna w odniesieniu do rozwoju lokalnego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 332: 34-43. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.332.03
Rykiel Z. 2017a. Identyfikacja i tożsamość kulturowa w różnych skalach przestrzennych. Opuscula Sociologica, 3(21): 45-55. DOI: https://doi.org/10.18276/os.2017.3-04
Rykiel Z. 2017b. Tożsamość terytorialna, nacjonalizm i kreacja tożsamości lokalnej. [W:] M. Dziekanowska, M. Wójcicka (red.), Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana. Współczesne konteksty tożsamości społeczno-kulturowych, t. 10. Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 9-20.
Szczepańska B., Szczepański J. 2019. Współczesne role kół gospodyń wiejskich w społecznościach lokalnych (na przykładzie województwa dolnośląskiego). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 68: 67-79. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.68.05
Theiss M. 2013. Perspektywa sieci społecznych w badaniach lokalnej polityki społecznej. Social Policy Issues, 22: 99-114.
Turowski J. 2010. Socjologia. Wielkie struktury społeczne. Monografia nr 144. TN KUL, Lublin.
Tyszka A. 1971. Uczestnictwo w kulturze. O różnorodności stylów życia. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; Dz.U. 1990, poz. 95.
Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej; Dz.U. 1991, poz. 493.
Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich; Dz.U. 2018, poz. 2212.
Walczak B., Jewdokimow M., Pazderski F. 2016. Praktyki uczestnictwa w kulturze wśród ludności wiejskiej. Studium socjologiczne. Instytut Spraw Publicznych.
Wolski A. 2011. The identity of the local community – capital or ballast? [W:] M. Dombrowicz, H. Michniewicz-Ankiersztajn (red.), Turystyka w rozwoju regionalnym i lokalnym Krajny i Pałuk. Promotio Geographica Bydgostiensia, t. 7, s. 112-125.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Iwona Józefowicz, Hanna Michniewicz-Ankiersztajn
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.