Słowa kluczowe
kierunki migracji
województwa
Polska
Jak cytować
Abstrakt
Współcześnie migracje zagraniczne stają się zjawiskiem coraz bardziej złożonym i powiązanym z niemal wszystkimi dziedzinami życia społeczno-gospodarczego. Dywersyfikacji podlegają także kierunki migracji, a przy ich akceleracji wymuszają kształtowanie polityki migracyjnej poszczególnych państw. Celem artykułu jest przedstawienie natężenia i kierunków migracji zagranicznych na pobyt stały w Polsce w latach 2019–2022. Zróżnicowanie przestrzenne imigracji i emigracji przedstawiono w układzie województw.
W wyniku przeprowadzonych badań uwidacznia się przekształcanie Polski z kraju emigracyjnego w kraj emigracyjno-imigracyjny, a nawet imigracyjny. Kierunki emigracji w okresie wymuszonego ograniczenia mobilności pandemią COVID-19, a od lutego 2022 r. wzmożonego przepływu w związku z wybuchem wojny na Ukrainie dzieliły Polskę na dwa zasadnicze obszary: w województwach zachodnich dominowały wyjazdy do Niemiec, a w centralnych i wschodnich do Wielkiej Brytanii. Z drugiej strony województwa zachodnie cechował w badanym okresie także największy poziom imigracji z Niemiec, województwo podlaskie z Białorusi, a mazowieckie z Ukrainy. Pozostałe województwa, o dominującym początkowo kierunku imigracji z Wielkiej Brytanii, w coraz większym stopniu zaczęły oddawać tę pozycję imigracji z Ukrainy.
Bibliografia
Abdullayev I., Begishev I., Limareva Y., Hajiyev H., Yumashev A., Prodanova N. 2023. Impact of International Migration on the Internal Security of the State. Migration Letters, 20(S4): 424-433.
Adamczyk A. 2013. Migracje zagraniczne do Polski a problem bezpieczeństwa społeczno-politycznego. Przegląd Strategiczny, 3(2): 219-237. DOI: https://doi.org/10.14746/ps.2013.2.14
Alesina A., Miano A., Stantcheva S. 2023. Immigration and Redistribution. The Review of Economic Studies, 90(1): 1-39. DOI: https://doi.org/10.1093/restud/rdac011
Banaś M. 2008. Światowe trendy migracyjne. Globalizowanie migracji i co z tego wynika. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 357-371 (https://scholar.google.pl/citations?view_op=view_citation&hl=pl&user=RNjwEiEAAAAJ&cstart=20&pagesize=80&sortby=pubdate&citation_for_view=RNjwEiEAAAAJ:M3NEmzRMIkIC; dostęp: 10.07.2023).
Barwińska-Małajowicz A. 2012. Polskie migracje zarobkowe na początku XXI wieku – znaczenie sieci migracyjnych. Gospodarka Narodowa, 7-8 (251-252): 117-141. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/101037
Bauerová H. 2018. Migration Policy of the V4 in the Context of Migration Crisis. Politics in Central Europe, 14(2): 99-120. DOI: https://doi.org/10.2478/pce-2018-0011
Buonanno L. 2017. The European migration crisis. [W:] D. Dinan, N. Nugent, W.E. Patterson (red.), The European Union in Crisis. Palgrave Macmillan, London, s. 100-130. DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-60427-9_6
Dybowska J. 2013. Przemiany demograficzne w regionie o nasilonej migracji zagranicznej na przykładzie województwa opolskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Studia i Monografie, 487.
Gajda H. 2018. Mieszkańcy Poznania wobec obcokrajowców. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 17/18: 55-70.
Gałka J. 2017. Migracje zagraniczne w województwie małopolskim po akcesji Polski do Unii Europejskiej. [W:] J. Hryniewicz, A. Potrykowska (red.), Sytuacja demograficzna Małopolski jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej. T. 6. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 123-151.
Gawryszewski A. 2005. Ludność Polski w XX wieku. Monografie, 5. Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Warszawa.
Gierańczyk W., Krajewska M. 2017. Zmiany zachowań migracyjnych w województwie kujawsko-pomorskim. Wiadomości Statystyczne, 10 (677): 69-84. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.1057
Głowiński T. 2021. Polonia i Polacy poza granicami kraju. Stowarzyszenie „Wspólna Polska” (http://wspolnotapolska.org.pl/30lat/polonia_i_polacy.php; dostęp: 3.07.2023).
Grabowska-Lusińska I. 2007. Migracje zarobkowe Polaków do Irlandii – fakty i mity. Polityka Społeczna, 1: 19-24.
Heffner K. 2018. Migracje a rozwój regionu opolskiego. Znaczenie procesów migracyjnych w kontekście regionalnej konkurencji. Studia Śląskie, 83: 163-184.
Heffner K. 2023. Trendy migracyjne i ich znaczenie dla strategii rozwoju regionalnego – przykład województwa opolskiego. [W:] B. Solga (red.), Migracje i rozwój regionu. Materiały z III Kongresu Demograficznego. Cz. 7. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 67-93.
Heffner K., Solga B. 2014. Ewolucja procesów migracyjnych na Śląsku Opolskim w kontekście europejskim: identyfikacja głównych tendencji na tle przemian demograficznych. Studia Śląskie, 75: 71-87.
Heffner K., Solga B. 2016. Migracje zagraniczne jako czynnik sprawczy rozwoju regionów w Polsce. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 42, 3(161): 149-164.
Ilnicki D. 2020. Wielkość i kierunki migracji na pobyt stały w województwie wielkopolskim w latach 2002-2017. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 52: 141-160. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2020.52.09
Janowski W. 2021. Polonia „dwóch światów”. Obraz Polonii w świetle akt Światowego Związku Polaków z Zagranicy i Towarzystwa Łączności z Polonią Zagraniczną „Polonia”. Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 27(1): 303-318. DOI: https://doi.org/10.35765/rfi.2021.2701.15
Jażewicz I. 2011. Ruchliwość przestrzenna ludności woj. pomorskiego w okresie transformacji systemowej. [W:] M. Stanny (red.), Przemiany demograficzno-społeczne na Pomorzu – ujęcie przestrzenne. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin, s. 131-141.
Jończy R. 2003. Migracje zarobkowe ludności autochtonicznej z województwa opolskiego. Studium ekonomicznych determinant i konsekwencji. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Kacperska E., Kacprzak M., Kmieć D., Król A., Łukasiewicz K. 2019. Migracje międzynarodowe w Europie. Trendy. Problemy. Wyzwania. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Koryś P., Okólski M. 2004. Czas globalnych migracji. Mobilność międzynarodowa w perspektywie globalizacji. Prace Migracyjne, 55: 1-32.
Kozielska J. 2014. Poakcesyjne migracje zarobkowe. Kontekst teoretyczno-empiryczny. Wsparcie społeczne. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Krakowska A. 1994. Emigracja zagraniczna na Podhalu w latach 1975-1988. [W:] B. Górz (red.), Studia nad przemianami Podhala. Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków, s. 69-91.
Kuźmicka J. 2023. Migracje w województwie opolskim – ujęcie statystyczne. [W:] B. Solga (red.), Migracje i rozwój regionu. Materiały z III Kongresu Demograficznego. Cz. 7. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 36-52.
Latuch M. 1994. Repatriacja ludności polskiej w latach 1955-1960 na tle zewnętrznych ruchów wędrówkowych. Polskie Towarzystwo Demograficzne, Warszawa.
Lubimow J. 2017. Migracje jako zagrożenie bezpieczeństwa państwa. Studia Administracji i Bezpieczeństwa, 2: 45-52.
Łodziński S., Szonert M. 2023. Polityka migracyjna „bez polityki”. Antynomie tworzenia polityki migracyjnej w Polsce w okresie 2016-2022. CMR Working Papers, 130/188: 1-29. DOI: https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.009.18348
McMahon S., Sigona N. 2021. Death and migration: Migrant journeys and the governance of migration during Europe’s “migration crisis”. International Migration Review, 55(2): 605-628. DOI: https://doi.org/10.1177/0197918320958615
Młynek W., Pasternak K., Komenda A. 2022. Nielegalna migracja w Polsce w latach 2015-2021, 1(1): 369-382. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.1992
Nickel A., Nowak A. 2017. Trendy migracyjne w XXI wieku. Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych, 1: 107-120
Okólski M. 2017. Nowa, krucha mapa europejskich migracji. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 1(163): 5-28.
Okólski M. 2021. Przejście migracyjne w Polsce. Studia Śląskie, 88-89: 239-257.
Okólski M., Salt J. 2014. Polish Emigration to the UK after 2004. Why Did So Many Come? Central and Eastern European Migration Review, 3(2): 11-37.
Ouahib M. 2022. The construction of the other and illegal immigration in Spain. Poblac.Desarro, 28(54): 101-109. DOI: https://doi.org/10.18004/pdfce/2076-054x/2022.028.54.101
Pavliuk O. 2018. Spojrzenie na termin Polonia – rozważania o tożsamości. [W:] J. Malejka (red.), Języki i kultury w kontakcie. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 184-197.
Polityka migracyjna Polski – stan obecny i postulowane działania. 2012. Departament Polityki Migracyjnej MSW, Warszawa. Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 31 lipca 2012 r.
Rakowski W. 2016. Powiązania przestrzenne woj. świętokrzyskiego w przepływach ludności w świetle danych NSP z 2011 r. Oficyna Wydawnicza Staropolskiej Szkoły Wyższej, Kielce.
Rakowski W. 2022. Od regionu przyciągającego do regionu wypychającego ludność (na przykładzie województwa śląskiego). Economic and Regional Studies, 15(2): 131-157.
Rauziński R. 2023. Wpływ migracji zagranicznych na rozwój demograficzny i rynek pracy. Przykład Śląska Opolskiego jako regionu migracyjnego. [W:] B. Solga (red.), Migracje i rozwój regionu. Materiały z III Kongresu Demograficznego. Cz. 7. Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa, s. 94-102.
Siewier M. 2016. Zagraniczne migracje Polaków jako problem bezpieczeństwa społecznego. Res Politicae, 8(1): 73-91. DOI: https://doi.org/10.16926/rp.2016.08.05
Solga B. 2012. Migracje zagraniczne a rozwój i regionalna polityka migracyjna. Biuletyn Instytutu Zachodniego, 109.
Solga B. 2014. Migracje zagraniczne i ich wpływ na rozwój obszarów wiejskich. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 154: 129-137.
Solga B. 2016. Polityka migracyjna Polski i jej regionalny wymiar. Studia Ekonomiczne. Zeszyty naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 290: 51-60.
Solga B. 2017. Znaczenie migracji zagranicznych w rozwoju regionalnym w Polsce. Studia Ekonomiczne, 309: 122-130.
Stępień J., Michalski T., Grabowski J., Waszak P., Grabkowska M., Macul A., Rojek J. 2021. Social response and spatial mobility change due to COVID-19 pandemic in Poland. Geographia Polonica, 94(3): 381-396. DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0210
Sytuacja demograficzna Polski do 2019 r. Migracje zagraniczne ludności w latach 2000-2019. 2020. Analizy statystyczne. GUS, Warszawa.
Szabaciuk A. 2017. Migracje z Europy Wschodniej – szanse i zagrożenia dla Unii Europejskiej. Rocznik Integracji Europejskiej, 11: 315-328. DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2017.11.22
Śleszyński P. 2006. Zmiany emigracji z Polski według oficjalnych statystyk w ujęciu przestrzennym po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Ośrodek Badań nad Migracjami – Biuletyn Migracyjny, 10: 1-3.
Śleszyński P., Heffner K., Solga B., Wiśniewski R. 2018. Perspektywa geografii i studiów regionalnych w badaniach nad migracjami. [W:] A. Horolets, M. Lesińska, M. Okólski (red.), Raport o stanie badań nad migracjami w Polsce po 1989 roku. Komitet Badań nad Migracjami PAN, Warszawa, s. 174-210.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Wioletta Szymańska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.