Słowa kluczowe
strategia rozwoju lokalnego
hybrydyzacja zarządzania terytorialnego
strategiczne repozycjonowanie
sztuczna inteligencja
Jak cytować
Abstrakt
Opierając się na badaniach literaturowych z różnych dziedzin i dyscyplin oraz własnej praktyce w planowaniu strategicznym, autor przedstawia zagadnienie tytułowe w trzech kontekstach. Po pierwsze, arbitralnie wskazuje cechy świata niepewności, w którym przyszło żyć w pierwszych dekadach XXI w. W kontekście obserwowanych zjawisk oraz zmieniających się uwarunkowań prawnych wskazuje cechy strategii rozwoju lokalnego, które stanowią przykłady nowatorskiego podejścia do problematyki zarządzania terytorialnego. Autor zarysowuje te elementy planowania strategicznego, które wiążą się z aktualnymi wyzwaniami cywilizacyjnymi. W dalszej części artykułu zademonstrowano, w jaki sposób sztuczna inteligencja jest w stanie pogodzić wymogi nowatorskiego planowania lokalnego z potrzebą tworzenia kroczących, hybrydowych strategii rozwoju.
Bibliografia
Bauman Z. 2006. Płynna nowoczesność. Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Blakely E.J., Bradshaw T.D. 2002. Planning Local Economic Development. Theory and Practice. Sage Publications, Thousand Oaks-London-New Delhi.
Brown J., Duguid P. 2000. The Social Life of Information. Harvard Business School Press, Boston. DOI: https://doi.org/10.1145/334425.334468
Casakin H., Dai W. 2002. Visual typology in design: A computational view. Artificial Intelligence for Engineering Design. Analysis and Manufacturing, 16: 3-21. DOI: https://doi.org/10.1017/S0890060401020029
Churski P. Hedorowicz I., Konecka-Szydlowska B., Perdał R. 2020. Teoretyczny i praktyczny wymiar polityki rozwoju zorientowanej terytorialnie. Studia Cykl Monografii, 9/201. KPZK PAN, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.24425/138241
Cohen B. 2015. The Three Generations of Smart City (https://www.fastcompany.com/3047795/the-3-generations-of-smart-cities; dostęp: 14.11.2019).
Czachor R. 2019. Koncepcja urban resilience: założenia, treść, możliwości implementacji. Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne, 3: 127-148.
d’Albergo E., Lefèvre C. 2018. Constructing metropolitan scales: economic, political and discursive determinants. Territory, Politics, Governance, 6(2): 147-158. DOI: https://doi.org/10.1080/21622671.2018.1459203
Dawson R. 2008. The flow economy – opportunities and risks in the new convergence. [W:] R. Dawson, Living Networks. Leading Your Company, Customers, and Partners. Lulu Press Inc., Morrisville, s. 124-147.
Davoudi S., Evans N., Governa F., Santangelo M. 2008. Territorial governance in the making. Approaches, methodologies, practices. Boletín de la A.G.E., 46: 33-52.
Dębski J. 2001. Gospodarka przestrzenna jej geneza, stan i rozwój. Wydawnictwo WSFiZ, Białystok.
Domański R. 2006. Gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Drobniak A. 2013. Urban resilience – nowa perpektywa badawcza rozwoju miast. [W:] F. Kuźnik (red.), Badania miejskie i regionalne. Doświadczenia i perspektywy. Studia KPZK PAN 153: 204-221.
Dziemianowicz W. 2023. Strategie samorządowe w Polsce – refleksyjnie i przyszłościowo. Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa-Kraków.
Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. 2001. Metody badawcze w naukach społecznych. Zysk i S-ka, Poznań.
Frase P. 2018. Cztery przyszłości. Wizje świata po kapitalizmie. PWN, Warszawa (e-book).
Gołębiowski J.W. 2003. Konflikt Północ-Południe: społeczno-polityczne implikacje. International Journal of Management and Economics, 14: 6-26.
Górniak J., Mazur S. (red.) 2012. Zarządzanie strategiczne rozwojem. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Harari Y.N. 2018. 21 lekcji na XXI wiek. Wydawnictwo Literackie, Kraków (e-book).
Harari Y.N. 2022. Sapiens. Od zwierząt do bogów. Wydawnictwo Literackie, Kraków (e-book).
Hersperger A.M., Oliveira E., Pagliarin S., Palka G., Verburg P., Bolliger J., Grădinaru S. 2018. Urban land-use change: The role of strategic spatial planning. Global Environmental Change, 51: 32-42. DOI: https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2018.05.001
IPCC 2023. Climate Change 2023, Synthesis Report. Summary for Policymakers. WMO (World Meteorological Organization) – UNEP (UN Environment Programme) (https://www.ipcc.ch/report/ar6/syr/downloads/report/IPCC_AR6_SYR_SPM.pdf; dostęp: 1.12.2024).
Janiszewska A. 2009. Gospodarka przestrzenna – definicje i powiązania z innymi naukami. Przestrzeń-Społeczeństwo-Gospodarka, 9: 11-21. DOI: https://doi.org/10.18778/1733-3180.09.01
Jessop B. 2016. Wstęp. Narodziny współzarządzania i ryzyka jego zawodności: przypadek rozwoju gospodarczego. [W:] J. Hausner, B. Jessop, S. Mazur, Governance. Wybór tekstów klasycznych. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Kaczmarek T. 2017. Miejskie obszary funkcjonalne – problemy integracji zarządzania. [W:] T. Kudłacz, P. Brańka (red.), Teoria i praktyka rozwoju obszarów funkcjonalnych. Studia KPZK PAN, 174. KPZK PAN, Warszawa.
Klasik A. 1993. Planowanie strategiczne. Przegląd modeli i procedur. [W:] A. Klasik (red.), Planowanie strategiczne. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Klasik A. 2001. Strategia konkurencyjna regionu. [W:] A. Klasik, E Kuźnik (red.), Zarządzanie strategiczne rozwojem lokalnym i regionalnym. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Klasik A., Kuźnik F. 2023. Style zarządzania miejskiego. [W:] D. Rynio, A. Zakrzewska-Półtorak (red.), Przestrzeń i regiony w nowoczesnej gospodarce. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Korenikowi. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 123-136. DOI: https://doi.org/10.15611/2023.93.0.08
Kruger J., Dunning D. 1999. Unskilled and unaware of it: How difficulties in recognizing one’s own incompetence lead to inflated self-assessments. Journal of Personality and Social Psychology, 77(6): 1121-1134. DOI: https://doi.org/10.1037//0022-3514.77.6.1121
Kudłacz T., Markowski T. 2017. Miejskie obszary funkcjonalne w świetle wybranych koncepcji teoretycznych – zarys problemu. Studia KPZK PAN, 174: 17-30.
Lackowska M. 2015. Miejska polityka zagraniczna. Koncepcja przeskalowania w doświadczeniach polskich miast. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323517818
Mantey D., Pokojski W. 2020. New Indicators of Spatial Chaos in the Context of the Need for Retrofitting Suburbs. Land 9, 8: 276. DOI: https://doi.org/10.3390/land9080276
Markowski T. 2016. Kapitał terytorialny jako cel zintegrowanego planowania rozwoju. Mazowsze. Studia Regionalne, 18: 111-119. DOI: https://doi.org/10.21858/msr.18.08
Mazur S. (red.) 2015. Współzarządzanie publiczne. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
McKinsey 2021. An executive’s guide to AI (https://www.mckinsey.com/business-functions/mckinsey-analytics/our-insights/an-executives-guide-to-ai; dostęp: 11.02.2021).
McKinsey Global Institute 2022. The net-zero transition. What it would cost, what it could bring (https://www.mckinsey.com/~/media/mckinsey/business%20functions/sustainability/our%20insights/the%20net%20zero%20transition%20what%20it%20would%20cost%20what%20it%20could%20bring/the-net-zero-transition-executive-summary.pdf; dostęp: 3.12.2023).
Mikuła Ł. 2019. Zarządzanie rozwojem przestrzennym obszarów metropolitalnych w świetle koncepcji miękkich przestrzeni planowania. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Nowakowska A. 2017. Terytorializacja rozwoju i polityki regionalnej. Biuletyn KPZK PAN, 268: 26-38.
Noworól A. 2019. Management of the Kraków Functional Urban Area, in Poland, using a European Union Instrument: Integrated Territorial Investments. Public Governance/Zarządzanie Publiczne, 48(2): 26-36. DOI: https://doi.org/10.15678/ZP.2019.48.2.03
Noworól A. 2020a. Hybrydyzacja zarządzania rozwojem terytorialnym. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Noworól A. 2020b. Hybrydyzacja jako wyraz inteligencji strategicznej w zarządzaniu rozwojem terytorialnym. [W:] A. Klasik, F. Kuźnik (red.), Inteligencja strategiczna w budowaniu przyszłości miast i regionów. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 27-35.
Obłój K. 2022. Myśl strategicznie. Jak przygotować i zmieniać organizację w odpowiedzi na wyzwania otoczenia. Poltext, Warszawa.
Oxfam International 2019 https://www.oxfam.org dostęp: 20.07.2019).
Pedrycz P. 2019. Instrumenty kształtowania przestrzeni a idea małego miasta. Propozycje do systemu urbanistyczno-architektonicznego. Dysertacja doktorska. Politechnika Warszawska, Warszawa.
Piketty T. 2015. Kapitał XXI wieku. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Pollitt Ch., Bouckaert G. 2011. Public Management Reform. Third ed. Oxford University Press, Oxford.
Przegalińska A., Jemielniak D. 2023. AI w strategii marketingowej. Rewolucja sztucznej inteligencji w zarządzaniu. MT Biznes Sp. z o.o., Warszawa (e-book).
Raworth K. 2021. Ekonomia obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa (e-book).
Rifkin J. 2016. Społeczeństwo zerowych kosztów krańcowych. Internet przedmiotów. Ekonomia współdzielenia. Zmierzch kapitalizmu. Wydawnictwo Studio, Warszawa (e-book).
Stoner J., Freeman R., Gilbert D. 2001. Kierowanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Szafranek E. 2019. Terytorializacja polityki rozwoju. Wdrażanie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w obszarach funkcjonalnych miast w Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Wang P. 2019. On Defining Artificial Intelligence. Journal of Artificial General Intelligence, 10: 1-37. DOI: https://doi.org/10.2478/jagi-2019-0002
Wu N., Silva E.A. 2010. Artificial Intelligence Solutions for Urban Land Dynamics: A Review. Journal of Planning Literature, 24: 246. DOI: https://doi.org/10.1177/0885412210361571
Zalewski A. 2005. Reformy sektora publicznego w duchu nowego zarządzania publicznego. [W:] A. Zalewski (red.), Nowe zarządzanie publiczne w polskim samorządzie terytorialnym. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, s. 11-71.
Zheng M., Tang W., Ogundiran A., Yang J. 2020. Spatial Simulation Modeling of Settlement Distribution Driven by Random Forest: Consideration of Landscape Visibility. Sustainability 12: 4748. DOI: https://doi.org/10.3390/su12114748
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 40, 572, 1463, 1688, zwana w tekście uosg).
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2023 r. poz. 977, 1506, 1597, 1688, 1890, 2029, zwana w tekście uopizp).
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2023 r. poz. 1259, 1273, zwana w tekście uozppr).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Aleksander Noworól
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.