Słowa kluczowe
determinanty rozwoju gospodarczego
efekty grawitacyjne
powiat
Wielkopolska
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza zróżnicowania poziomu rozwoju gospodarczego powiatów województwa wielkopolskiego oraz ukazanie roli wybranych czynników, w tym efektów grawitacyjnych, w kształtowaniu tego rozwoju. Analizy obejmują 35 powiatów województwa wielkopolskiego w latach 2010–2022. Poziom rozwoju gospodarczego ustalono na podstawie syntetycznego wskaźnika rozwoju. Ażeby uchwycić rolę efektów grawitacyjnych i innych czynników determinujących rozwój gospodarczy powiatów, wykorzystano ekonometryczne metody analizy panelowej. Wyniki wskazują, że powiaty o najwyższych wskaźnikach rozwoju to m.in. miasta: Poznań, Kalisz, Leszno, Konin oraz powiaty: poznański, szamotulski, pilski, zaś o relatywnie niskim poziomie rozwoju – to np.: koniński, kaliski, słupecki, złotowski. Rezultaty badania pozwalają zauważyć związek poziomu rozwoju gospodarczego powiatów z efektami grawitacyjnymi, rozmiarami inwestycji i stopą bezrobocia.
Bibliografia
Adamczyk-Łojewska G. 2004. Differentiation of the Economic Development of Subregions in Poland. Journal of Water and Land Development, 8: 103-115.
Bagdziński S.L. 1994. Lokalna polityka gospodarcza w okresie transformacji systemowej. Wyd. Uniwersytetu im. M. Kopernika, Toruń.
Becker G. 1962. Investment in human capital: A theoretical analysis. Journal of Political Economy, 70: 9-49. DOI: https://doi.org/10.1086/258724
Born B., Breitung J. 2016. Testing for serial correlation in fixed-effects panel data models. Econometric Reviews, 35(7): 1290-1316. DOI: https://doi.org/10.1080/07474938.2014.976524
Capello R. 2007. Regional Economics. Routledge, London-New York.
Czyż T. 2002. Zastosowanie modelu potencjału w analizie zróżnicowania regionalnego Polski. Studia Regionalne i Lokalne, 2-3: 5-14.
Driscoll J.C., Kraay A.C. 1998. Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. Review of Economics and Statistics, 80(4): 549-560. DOI: https://doi.org/10.1162/003465398557825
Dykas P., Misiak T. 2014. Determinanty podstawowych zmiennych rynku pracy w polskich powiatach w latach 2002-2011. Gospodarka Narodowa, 6(274): 57-80. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100881
Filipowicz K. 2018. Wpływ interakcji przestrzennych na regionalne zróżnicowanie rozwoju gospodarczego Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Filipowicz K., Tokarski T. 2015. Wpływ efektów grawitacyjnych na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów. Wiadomości Statystyczne, 5: 42-61.
Gałązka A. 2017. Teoretyczne podstawy rozwoju regionalnego – wybrane teorie, czynniki i bariery rozwoju regionalnego. Studia BAS, 1(49): 9-61.
Harańczyk A. 2007. Regiony polskie w procesach integracyjnych. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 746. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
Hellwig Z. 1968. Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr. Przegląd Statystyczny, 4: 307-327.
Herbst M., Wójcik P. 2012. Wzrost gospodarczy i dywergencja poziomów dochodu w polskich podregionach – niektóre determinanty i efekty przestrzenne. Ekonomista, 2: 175-201.
https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start
Józefowicz K., Smolińska K. 2019. Poziom rozwoju społeczno-gospodarczego w powiatach województwa wielkopolskiego. Turystyka i Rozwój Regionalny, 11: 37-49. DOI: https://doi.org/10.22630/TIRR.2019.11.4
Kwiatkowski E., Kwiatkowska E. 2020. Zróżnicowanie poziomu i charakteru bezrobocia w przekroju powiatów w Polsce. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 3(987): 7-29. DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2020.0987.0301
Malaga K. 2009. O niektórych dylematach teorii wzrostu gospodarczego i ekonomii. ZK PTE, Warszawa (https://archiwum.pte.pl/pliki/2/12/K.%20Malaga.pdf; dostęp: 5.07.2024).
Mroczek K., Tokarski T., Trojak M. 2014. Grawitacyjny model zróżnicowania rozwoju ekonomicznego województw. Gospodarka Narodowa, 3(271): 5-34. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100867
Mroczek K., Tokarski T., Trojak M. 2015. Złote reguły akumulacji kapitału w grawitacyjnym modelu wzrostu gospodarczego. Gospodarka Narodowa, 3(277): 27-47. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100816
North D.C. 1955. Location Theory and Regional Economic Growth. The Journal of Political Economy, 63: 243-255. DOI: https://doi.org/10.1086/257668
Przygodzki Z. 2009. Znaczenie kapitału ludzkiego w budowaniu innowacyjnych regionów. [W:] A. Nowakowska (red.), Budowanie zdolności innowacyjnych regionów. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 61-81.
Roeske-Słomka I. 2003. Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego na obszarze województwa wielkopolskiego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 65(3): 79-88.
Schultz T. 1961. Investment in human capital. American Economic Review, 51: 1-17.
Schumpeter J.A. 1961. The Theory of Economic Development. Oxford University Press, New York.
Sojka E. 2013. Analiza sytuacji na lokalnym rynku pracy z wykorzystaniem zmiennej syntetycznej. [W:] D. Kotlorz (red.), Zróżnicowanie sytuacji na rynku pracy – ujęcie regionalne, krajowe, międzynarodowe. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Katowice, s. 33-43.
Solow R. 1956. A contribution to the theory of economic growth. Quarterly Journal of Economics, 70: 65-94. DOI: https://doi.org/10.2307/1884513
Tinbergen J. 1962. Shaping the World Economy: Suggestions for an International Economic Policy. The Twentieth Century Fund, New York.
Tokarski T. 2005. Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrudnienia i bezrobocia w Polsce. Wydawnictwo PTE, Warszawa.
Warczak M. 2015. Endogeniczne i egzogeniczne czynniki rozwoju gospodarczego z perspektywy finansów gminy. Współczesna Gospodarka, 6(4): 111-122.
Woźniak M.G. 2019. Wzrost gospodarczy. [W:] A.Z. Nowak, T. Zalega (red.), Makroekonomia. PWE, Warszawa.
Wójcik P. 2006. Wzorce konwergencji w polskich podregionach. [W:] S. Krajewski, P. Kaczorowski (red.), Wzrost gospodarczy, restrukturyzacja i rynek pracy w Polsce. Ujęcie teoretyczne i empiryczne. Wyd. UŁ, Łódź, s. 673-689.
Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu (https://www.poznan.uw.gov.pl/samorzad-terytorialny; dostęp: 5.07. 2024).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Eugeniusz Kwiatkowski, Agata Szymańska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.