Abstrakt
W artykule przeanalizowano rolę ekosystemu start-upowego w rozwoju Wielkopolski. Start-upy, definiowane jako tymczasowe organizacje poszukujące skalowalnego modelu biznesowego, odgrywają kluczową rolę w stymulowaniu innowacji, przyciągając kapitał wysokiego ryzyka. Przedstawiono przegląd literatury dotyczącej start-upów i ekosystemów start-upowych, scharakteryzowano ekosystem Wielkopolski, jego znaczenie oraz warunki efektywnego funkcjonowania. Wykorzystano dane ilościowe i jakościowe, by zidentyfikować wyzwania i możliwości rozwoju start-upów w Wielkopolsce. Wyniki wskazują, że kluczowymi elementami sukcesu są: współpraca z instytucjami wsparcia, dostęp do finansowania oraz możliwość rozwijania innowacji. Artykuł kończą rekomendacje dla administracji lokalnej, inwestorów, uczelni oraz innych aktorów ekosystemu, które mają wpływ na kształt i rozwój ekosystemu start-upowego regionu.
Bibliografia
Acceleration Programmes (https://www.parp.gov.pl/component/site/site/acceleration-programmes#accelerators; dostęp: 16.07.2024).
Adamczyk M., Bill R., Bohatkiewicz J. 2015. Krakowski Ekosystem Start-upowy. Raport badawczy. Fundacja Kraków Miastem Start-upów (https://dlabiznesu.krakow.pl/zalacznik/257545; dostęp: 13.10.2024).
Amara A.B.H., Albastaki N.K. 2021. The role of entrepreneurship ecosystem in fostering start-ups growth: Insight from Bahrain entrepreneurship ecosystem. Proceedings of the European Conference on Innovation and Entrepreneurship, ECIE.
Angowski M., Sagan M. 2023. The entrepreneurial ecosystem in Poland: A panacea for growth? Modeling Economic Growth in Contemporary Poland. DOI: https://doi.org/10.1108/978-1-83753-654-220231026
Berman R., Dogrultan E., Herrmann B.L., Marmer M. 2011. Start-up Genome Report.
Blank S. 2006. The Four Steps to the Epiphany. Successful Strategies for Products that Win (Lulu.com).
Blank S. 2013. Why the Lean Start-up Changes Everything. Harvard Business Review, 91(5): 63-72.
Calcagnini G., Favaretto I., Giombini G., Perugini F., Rombaldoni R. 2016. The role of universities in the location of innovative start-ups. The Journal of Technology Transfer, 41(4/3): 670-693. DOI: https://doi.org/10.1007/s10961-015-9396-9
Central & Eastern Europe. 2023. Private Equity Statistics. Statistics on Fundraising, Investments & Divestments (https://www.investeurope.eu/research/publications/; dostęp: 16.07.2024).
Christensen C.M. 1997. The Innovator’s Dilemma: When New Technologies Cause Great Firms to Fail. Harvard Business School Press, Boston.
Ciesielski M. 2022. Światowy ekosystem start-upów szybko rośnie (https://www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotator/swiatowy-ekosystem-start-upow-szybko-rosnie; dostęp:16.07.2024).
Cieślik J. 2014. Przedsiębiorczość, polityka, rozwój. Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa.
Cukier D., Kon F. 2018. A maturity model for software start-up ecosystems. Journal of Innovation and Entrepreneurship, 30.10.2018. DOI: https://doi.org/10.1186/s13731-018-0091-6
Cusumano M.A. 2013. Evaluating a start-up venture. Communications of the ACM. DOI: https://doi.org/10.1145/2505337
Deloitte. 2016. Raport: Diagnoza ekosystemu start-upów w Polsce (https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/zarzadzania-procesami-i-strategiczne/articles/innowacje/start-up-ankieta2016-2.html; dostęp: 16.07.2024).
Damodaran A. 2009. Valuing Young, Start-up and Growth Companies: Estimation Issues and Valuation Challenges. Stern School of Business, New York University, New York. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.1418687
Dash S.B. 2019. Start-up companies: Life cycle and challenges. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 23(6): 732-737.
Deloitte. 2016. Raport: Diagnoza ekosystemu start-upów w Polsce (https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/zarzadzania-procesami-i-strategiczne/articles/innowacje/start-up-ankieta2016-2.html; dostęp: 16.07.2024).
Dziewit W. 2023. Polskie start-upy 2023. Fundacja Start-up Poland, Warszawa.
EIC Accelerator w Horyzoncie Europa – finansowanie przełomowych innowacji najlepszych przedsiębiorstw (https://www.gov.pl/attachment/6692cb84-04d3-4e0d-b8e6-7f5949fe06c0; dostęp: 16.07.2024).
Escalfoni R., Silva M.F., Oliveira J. 2019. Coral framework – A big social data approach to boost start-up ecosystem. Proceedings – IEEE 2nd International Conference on Artificial Intelligence and Knowledge Engineering, AIKE 2019. DOI: https://doi.org/10.1109/AIKE.2019.00059
Fairlie R.W., Morelix A., Reedy E.J., Russell J. 2015. The Kauffman Index 2015: Start-up Activity, National Trends (https://ssrn.com/abstract=2613479; dostęp: 16.07.2024). DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.2614598
PARP. Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (https://feng.parp.gov.pl; dostęp: 13.10.2024).
Fundusze Europejskie dla start-upów. Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich. 18.05.2022 (https://www.cpe.gov.pl/uploaded_images/1653032642_prezentacja-cpi-fe-start-up-18052022.pdf; dostęp: 16.07.2024).
Gonçalves M.A., Grilo A., Zutshi A. 2017. A comparison between nordic and mediterranean start up ecosystems: Economic sectors, business and pricing models. Proceedings of the International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, 11-13.04.2017.
Graham P. 2012. Start-up = Growth (http://www.paulgraham.com/growth.html; dostęp: 16.07.2024).
Harmonogramy naborów wniosków na 2023 rok (https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/skorzystaj/harmonogramy-naborow-wnioskow/harmonogramy-2023/; dostęp: 16.07.2024).
Łuczak K. 2014. Rachunkowość innowacji na przykładzie przedsiębiorstw określanych mianem start-up. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia, 70: 79-87.
Kiersztyn A., Bis J., Bojar E., Bojar M., Żelazna A. 2022. Classification of Companies Based on Fuzzy Levels of Innovation. 2022 IEEE International Conference on Fuzzy Systems (FUZZ-IEEE). Padua, Italy, s. 1-5. DOI: https://doi.org/10.1109/FUZZ-IEEE55066.2022.9882734
Konopka P., Roszkowska E. 2015. Zastosowanie metody UTA do wspomagania podejmowania decyzji o finansowaniu start-upów działalności gospodarczej. Optimum Studia Ekonomiczne, 3: 138-153. DOI: https://doi.org/10.15290/ose.2015.03.75.10
Kuźmińska-Haberla A., Bobowski S. (red.) 2022. Rola ekosystemu w rozwoju start-upów. Przypadek Wrocławia. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 193. DOI: https://doi.org/10.15611/2022.09.1
Nabory 10.3. Budowa ekosystemu instytucji otoczenia biznesu oraz wsparcie publicznej infrastruktury B+R i cyfryzacji administracji publicznej, Fundusze Europejskie dla Wielkopolski (https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/nabory/103-budowa-ekosystemu-instytucji-otoczenia-biznesu-oraz-wsparcie-publicznej-infrastruktury-br-i-cyfryzacji-administracji-publicznej-1/; dostęp: 16.07.2024).
Nieć M. 2019. Start-upy w Polsce. Raport 2019. PARP, Warszawa.
PFR Ventures (https://start-up.pfr.pl/pl/ekosystem-innowacji/; dostęp: 16.07.2024).
PARP. Oferta dla przedsiębiorców i podmiotów wspierających przedsiębiorczość w Polsce (https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/ulotka_PARP_OFERTA_wersja_ostateczna_WCAG.pdf; dostęp: 16.07.2024).
Pustovrh A., Jaklič M., Bole D., Zupan B. 2019. How to create a successful regional start-up ecosystem: A policy-making analysis. Lex Localis. DOI: https://doi.org/10.4335/17.3.747-768(2019)
Reisdorfer-Leite B., Marcos de Oliveira M., Rudek M., Szejka A.L., Canciglieri Junior O. 2020. Start-up definition proposal using product lifecycle management. [W:] F. Nyffenegger, J. Ríos, L. Rivest, A. Bouras, (red.), PLM 2020. IAICT. Springer, Cham, 594, s. 426-435. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-62807-9_34
Ries E. 2010. Metoda Lean Start-up. Wydawnictwo Helion, Gliwice, s.10.
Sabal M. 2021. Perspektywy wsparcia start-upów w latach 2021-2027. [W:] N. Iwaszczuk, K. Posłuszny (red.), Rynki, sektory i modele biznesowe w dobie globalizacji. Wydawnictwa AGH, Kraków, s. 135-143.
Skala A. 2017. Spiralna definicja start-upu. Przegląd Organizacji, 9: 33-39. DOI: https://doi.org/10.33141/po.2017.09.05
Stankiewicz M. 2014. Dziś pomysł, jutro produkt. Start-up – przykłady projektów na rynku IT. Zeszyty Naukowe Firma i Rynek, 2(47).
The Start-up Ecosystem of Poznan (https://www.start-upblink.com/start-up-ecosystem/poznan-pl; dostęp: 16.07.2024).
Start-up Europa (https://digital-strategy.ec.europa.eu/pl/policies/start-up-europe; dostęp: 16.07.2024).
Świder J. 2022. Światowy ekosystem start-upów szybko rośnie (https://biznes.interia.pl/gospodarka/news-swiatowy-ekosystem-start-upow-szybko-rosnie,nId,6207615; dostęp: 1.11.2024).
Wielkopolskie dla start-upów. 5 inicjatyw, które musisz znać (https://mamstart-up.pl/wielkopolskie-dla-start-upow-5-inicjatyw-ktore-musisz-znac/. 01.04.2019; dostęp: 16.07.2024).
Ślusarczyk Z. 2017. Wkład start-upów w unowocześnienie gospodarki. Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula, 3(53): 104-116.
Tomczuk M. 2018. Znaczenie start-upów dla polskiej gospodarki w kontekście rozwoju mikro i małych przedsiębiorstw. Roczniki Ekonomii i Zarządzania, 10(46)/4. DOI: https://doi.org/10.18290/reiz.2018.10.4-3
Wielkopolski Fundusz Rozwoju Sp. z o.o. (https://www.wfr.org.pl; dostęp: 13.10.2024).
W jakiej formie jest polski rynek funduszy VC? Premiera kwartalnego raportu PFR Ventures i Inovo VC (https://mamstart-up.pl/w-jakiej-formie-jest-polski-rynek-funduszy-vc-premiera-kwartalnego-raportu-pfr-ventures-i-inovo-vc/. 26.04.2024; dostęp: 16.07.2024).
Vekić A., Borocki J., Đorđić K., Cikota O. 2022. European Start-up Ecosystem as a Star of Economic Development. Lecture Notes on Multidisciplinary Industrial Engineering. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-97947-8_44
Ziakis C., Vlachopoulou M., Petridis K. 2022. Start-Up Ecosystem (StUpEco): A Conceptual Framework and Empirical Research. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity. DOI: https://doi.org/10.3390/joitmc8010035
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Marta Czyżewska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.