Model struktury funkcjonalno-przestrzennej jako element strategii rozwoju województwa
Okładka czasopisma Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 73, rok 2025
PDF

Słowa kluczowe

planowanie przestrzenne
planowanie strategiczne
rozwój regionalny
model struktury funkcjonalno-przestrzennej

Jak cytować

Kafka, K. (2025). Model struktury funkcjonalno-przestrzennej jako element strategii rozwoju województwa. Rozwój Regionalny I Polityka Regionalna, 18(73), 273–289. https://doi.org/10.14746/rrpr.2025.73.16

Abstrakt

Artykuł prezentuje badania, których celem była próba systematyzacji wiedzy i doświadczeń na temat modeli struktury funkcjonalno-przestrzennej jako nowych elementów strategii rozwoju województw. W artykule dokonano przeglądu stanu prawnego oraz stanu wiedzy teoretycznej na temat modeli, a następnie przeprowadzono analizę dostępnych, obowiązujących strategii rozwoju województw w Polsce. Na podstawie próby systematyki wiedzy oraz analizy zidentyfikowano dwa typy modeli struktury: model statyczno-przedmiotowy oraz dynamiczno-podmiotowy oraz ich pewne odmiany pośrednie – modele hybrydowe. Artykuł kończą wnioski w postaci rekomendacji do dalszych badań oraz poszukiwań optymalnych form modeli w skalach regionalnych.

https://doi.org/10.14746/rrpr.2025.73.16
PDF

Bibliografia

Drzazga D. 2018. Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/8142-634-3

Kamiński Z. 2021. W kierunki zintegrowanego planowania przestrzennego regionu. Builder, 285(4). DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.7863

Karzyński M., Turzyński M., Roman G. 2022. Model struktury funkcjonalno-przestrzennej obszaru powiatu jako element strategii ponadlokalnej. Europa Regionum, 38. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin. DOI: https://doi.org/10.18276/er.2022.38-12

Komża J., Wieczorkiewicz-Molendo J., Kłosowski W. 2022. Strategiczne planowanie rozwoju oparte na podejściu zintegrowanym. Europa Regionum, 38. Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin. DOI: https://doi.org/10.18276/er.2022.38-10

Kafka K. 2013. Modele współdziałania uczestników planowania przestrzennego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.

Maleszyk P., Szafran J. 2024. Strategia rozwoju ponadlokalnego jako nowy instrument zintegrowanego planowania – doświadczenia i rekomendacje. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2024.70s.04

Malisz B. 1979. Koreferat do opracowań przygotowanych na seminarium KPZK PAN i TUP w sprawie metod opracowani planów województw. Biuletyn KPZK PAN, Warszawa.

Markowski T. 2020. Docelowy model struktury funkcjonalno-przestrzennej w zintegrowanym systemie dokumentów strategicznych. Ekspertyza przygotowana na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa.

Regulski J. 1974. Cybernetyka systemów planowania. Wiedza Powszechna, Warszawa.

Roman G. 2022. Model funkcjonalno-przestrzenny jako integrator planowania strategicznego i przestrzennego. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej. Centrum Ekspertyzy Lokalnej, Warszawa.

Sandner J. 2019. Wybrane problemy w procesie projektowania strategii zrównoważonego rozwoju gmin. Studia Ecologiae et Bioethicae, 17. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2019.17.3.06

Stec M. 2023. O zasadach ustroju terytorialnego Rzeczpospolitej Polskiej i konsekwencjach z nich wynikających słów kilka. [W:] A. Domańska (red.), Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Krzysztofowi Skotnickiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. T. 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/8331-189-0.21

Strategia rozwoju województwa dolnośląskiego 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 20.09.2018.

Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do 2030 roku Strategia Przyspieszenia 2030+”. 2020.

Strategia rozwoju województwa lubelskiego. Lubelskie 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 29.03.2021.

Strategia rozwoju województwa lubuskiego 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 15.02.2021.

Strategia rozwoju województwa Łódzkiego, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 6.05.2021.

Strategia rozwoju województwa małopolskiego „Małopolska 2030”, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 17.12.2020.

Strategia rozwoju województwa mazowieckiego 2030+ Innowacyjne Mazowsze, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 24.05.2022.

Strategia rozwoju województwa opolskiego, Opolskie 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 4.10.2023.

Strategia rozwoju województwa podkarpackiego – Podkarpackie 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 28.09.2020.

Strategia rozwoju województwa podlaskiego 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 24.04.2020.

Strategia rozwoju województwa pomorskiego 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 12.04.2021.

Strategia rozwoju województwa śląskiego „Śląskie 2030”, Zielone śląskie, uchwalona uchwałę Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 19.10.2020.

Strategia rozwoju województwa świętokrzyskiego 2030+, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 29.03.2021.

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego, Warmińsko-Mazurskie 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 18.02.2020.

Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do 2030 roku, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 27.01.2020.

Strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego do roku 2030, uchwalona uchwałą Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 28.06.2019.

Ustawa o samorządzie województwa. 2024 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 566).

Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. 2006 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 324 ze zm.).

Ustawa o samorządzie gminnym. 2023 (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.).

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 2023 (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.).

von Bertalanffy L. 2010. General Systems Theory. The Science of Synthesis: Exploring the Social Implications of General Systems Theory, 103.

Wolska H. 2023. Model jako forma poznania naukowego. Próba zdefiniowania. Prawo i Więź, 2(45).

Woś B. 2005. Rozwój regionów i polityka regionalna w Unii Europejskiej oraz w Polsce. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.

Żmigrodzki P., Bańko M., Batko-Tokarz B., Bobrowski J., Czelakowska A., Grochowski M., Przybylska R., Waniakowa J., Węgrzynek K. 2018. Wielki słownik języka polskiego PWN ze słownikiem wyrazów bliskoznacznych. Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.