Słowa kluczowe
odnowa miast
program rewitalizacji
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest identyfikacja oraz synteza doświadczeń miast województwa wielkopolskiego w zakresie programowania rewitalizacji w latach 1999–2015. W ramach realizacji tego celu przeanalizowane zostały lokalne programy rewitalizacji oraz inne dokumenty strategiczne badanych miast. Przeprowadzono także badanie ankietowe wśród władz miast i gmin województwa wielkopolskiego, którego celem było poznanie opinii na temat procesu programowania odnowy obszarów zdegradowanych. Identyfikacja oraz synteza doświadczeń w tym zakresie wydaje się szczególnie istotna z punktu widzenia uchwalenia ustawy o rewitalizacji oraz coraz większych środków finansowych przeznaczanych na rewitalizację. W świetle przeprowadzonego badania można stwierdzić, że głównym powodem rozpoczęcia działań rewitalizacyjnych w województwie wielkopolskim była możliwość wydatkowania środków z Unii Europejskiej, rzadziej natomiast chęć rozwiązania konkretnych problemów społecznych, ekonomicznych lub przestrzennych. Choć inicjatorem działań w zakresie odnowy najczęściej były samorządy lokalne, to w wielu przypadkach opracowanie programu rewitalizacji zlecano firmie zewnętrznej. Monitoring realizacji postanowień programów rewitalizacji prowadzony jest w niewielu miastach. Wśród najczęściej wskazywanych efektów rewitalizacji wymienić należy poprawę infrastruktury technicznej, poprawę dostępności komunikacyjnej, polepszenie stanu obiektów zabytkowych, poprawę stanu środowiska przyrodniczego oraz zmniejszenie poziomu wykluczenia społecznego i spadek bezrobocia.Bibliografia
Babbie E. 2013. Podstawy badań społecznych. PWN, Warszawa.
Bednarowska Z. 2015.Desk research wykorzystanie potencjału danych zastanych w prowadzeniu badań marketingowych i społecznych. Marketing i Rynek, 7: 18–26.
Behr I., Billert A., Kröning W., Muzioł-Węcławowicz A. 2003. Podręcznik rewitalizacji. Zasady, procedury i metody działania współczesnych procesów rewitalizacji. Warszawa.
Billert A. 2007. Rewitalizacja i rozwój miast w Polsce – uwarunkowania i scenariusze w świetle doświadczeń europejskich. [W:] P. Lorens (red.), Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia, Biblioteka Urbanisty, Warszawa, 10: 92–105.
Buttolph Johnson J., Reynolds H.T., Mycoff J.D. 2010. Metody badawcze w naukach politycznych. PWN, Warszawa.
Carter A. 2000. Strategy and Partnership in Urban Regeneration. [W:] P. Roberts, H. Sykes (red.), Urban regeneration. A Handbook. Sage, London, s. 37–58.
Ciesiółka P. 2013. Proces rewitalizacji miast i gmin aglomeracji poznańskiej. Planowanie i zarządzanie. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Ciesiółka P. 2014. Wpływ funduszy Unii Europejskiej na proces rewitalizacji w Poznaniu na tle największych miast w Polsce. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 27: 101–121.
Ciesiółka P., Kudłak R. (red.) 2015. Rewitalizacja miast województwa wielkopolskiego. Wielkopolskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne, Poznań.
Domański B. 2000. Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach. [W:] Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler (red.), Rewitalizacja, rehabilitacja i restrukturyzacja – odnowa miast. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział w Krakowie, s. 107–142.
Domański B. 2001. Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwach śląskim i małopolskim – prawidłowości i uwarunkowania. Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, 3: 51–59.
Ewaluacja wpływu projektów rewitalizacyjnych realizowanych w ramach RPO WK-P na lata 2007–2013 na poprawę sytuacji społeczno-gospodarczej obszarów objętych rewitalizacją. 2013. Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Toruń.
Farelnik E. 2013. Relacje ekonomiczne między rewitalizacją obszarów miejskich a rozwojem lokalnym. Samorząd Terytorialny, 7–8: 71–87.
Ferry M., Olejniczak K. 2008. Wykorzystanie ewaluacji w zarządzaniu programami unijnymi w Polsce. Ernst & Young, Warszawa.
Frankfort-Nachmias C., Nachmias D. 2001. Metody badawcze w naukach społecznych. Wydawnictwo Zysk i S-ka, Warszawa.
Fraser Ch. 2003. The Institutional and Financial Conditions of Urban Regeneration in Europe. [W:] Ch. Couch, Ch. Fraser, S. Percy (red.), Urban Regeneration in Europe. Blackwell, Oxford, s. 180–199.
Heczko-Hyłowa E. 2009. Rewitalizacja polskich miast w świetle wymagań Funduszy Strukturalnych UE 2004–2006 jako wdrażanie europejskiego podejścia systemowego. [W:] M. Bryx (red.), Finansowanie i gospodarka nieruchomościami w procesach rewitalizacji. Rewitalizacja Miast Polskich, 7: 157–186.
Jarczewski W., Dej M. 2015. Rewitalizacja 2.0 Działania rewitalizacyjne w regionalnych programach operacyjnych 2007–2013 – ocena w kontekście nowego okresu programowania. Studia Regionalne i Lokalne, 1(59): 104–122.
Jarczewski W., Jeżak J. 2010. System monitorowania rewitalizacji. Rewitalizacja Miast Polskich, 11.
Juja J., Piotrowski S. 2009. Wyzwania i przeszkody rewitalizacji miast. Samorząd Terytorialny, 11: 27–42.
Kaczmarek S. 2015. Skuteczność procesu rewitalizacji. Uwarunkowania, mierniki, perspektywy. Studia Miejskie, 17: 27–36.
Kaczmarek T. 2001. Rewitalizacja miast w Polsce na tle doświadczeń europejskich. [W:] A. Billert (red.), Nowoczesne zarządzanie rozwojem miast. Projekt Tempus-Phare, Słubice, s. 106–114.
Kotus J. 2001. Badania socjologiczne w poznaniu struktur i procesów społecznych dla potrzeb gospodarki przestrzennej. [W:] H. Rogacki (red.), Koncepcje teoretyczne i metody badań geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 99–108.
Makowska M. 2012. Analiza danych zastanych. Przewodnik dla studentów. Scholar, Warszawa.
Lichfield D. 1992. Urban Regeneration for the 1999s. LPAC, London.
Lichfield D. 1996. Community impact evaluation. UCI Press, London.
Lichfield D. 2000. Organisation and Management. [W:] P. Roberts, H. Sykes (red.), Urban regeneration. A Handbook, Sage, London, s. 228–254.
Lorens P. 2010. Rewitalizacja miast. Planowanie i realizacja. Politechnika Gdańska, Wydział Architektury.
Parkinson M. 1996. Strategic approaches for area regeneration: a review and a research agenda. Paper prepared for the Area Regeneration Programme for the Joseph Rowntree Foundation.
Parysek J.J. 2005. Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Parysek J.J. 2008. Suburbanizacja i reurbanizacja, dwa bieguny polskiej urbanizacji. [W:] J. Parysek, T. Stryjakiewicz (red.), Region społeczno-ekonomiczny i rozwój regionalny. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Parysek J.J. 2011. Współczesna polska suburbanizacja i polityka miejska (aktualność hipotez C. Colby’ego po 80 latach). [W:] K. Marciniak, K. Sikora, D. Sokołowski (red.), Koncepcje i problemy badawcze geografii. Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy.
Płoszaj A. 2011. Rewitalizacja miast w polityce spójności 2004–2006. Studia Regionalne i Lokalne, Wydanie Specjalne: 84–97.
Rewitalizacja obszarów miejskich oraz zagospodarowanie terenów zdegradowanych w województwie opolskim. 2015. Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Opole.
Roberts P. 2000. The Evolution, Definition and Purpose od Urban Regeneration. [W:] P. Roberts, H. Sykes (red.), Urban regeneration. A Handbook. Sage, Londyn, s. 9–36.
Siemiński W. 2009. Efekty rewitalizacji miast podjętej w wyniku wsparcia Unii Europejskiej w okresie finansowania 2004–2006. Samorząd Terytorialny, 5: 17–42.
Siemiński W., Topczewska T. 2009. Rewitalizacja miast w Polsce przy wsparciu funduszami UE w latach 2004–2008. Wydawnictwo Delfin, Warszawa.
Shutt J. 2000. Lessons from America in the 1990s. [W:] P. Roberts, H. Sykes (red.), Urban regeneration. A Handbook. Sage, Londyn, s. 257–280.
Skalski K. 2007. Programy rewitalizacji w Polsce – bilans, perspektywy, zarządzanie. [W:] P. Lorens (red.), Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia. Biblioteka Urbanisty, Warszawa, 10: 66–91.
Stryjakiewicz T., Ciesiółka P., Jaroszewska E. 2012. Urban Shrinkage and the Post-Socialist Transformation: The Case of Poland. Built Environment, 38/2: 197–213.
Stryjakiewicz T. (red.) 2014. Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Świerczewska-Pietras K. 2009. Rewitalizacja zamknięta jako przykład zagospodarowania przemysłowego obszaru Łodzi. Prace Komisji Geografii Przemysłu, 12: 173–181.
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r., poz. 1777, z późn. zm.).
Znaczenie projektów realizowanych w ramach RPO WP dla rozwoju miast województwa podkarpackiego. 2012. Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.