Abstrakt
W artykule przedstawiono istotę relacji Poznania jako ośrodka metropolitalnego z otoczeniem regionalnym w kontekście procesów absorpcji i dyfuzji. Przedmiotem badań jest pozycja społeczno-gospodarcza Poznania i jego obszaru metropolitalnego w województwie wielkopolskim. Analiza powiązań przestrzenno-funkcjonalnych dotyczy zasadniczo relacji Poznań–region i sprowadza się do powiązań transportowych, przepływów siły roboczej oraz zasięgu oddziaływania szkół wyższych. W konkluzji stwierdzono, że procesowi metropolizacji powinna towarzyszyć poprawa systemu transportowego oraz dyfuzja funkcji metropolitalnych do ośrodków subregionalnych. W tym celu wskazuje się na konieczne działania strategiczne samorządu regionalnego, zwiększające spójność i współpracę terytorialną w regionie.Bibliografia
Boudeville J.R. 1966. Problem of Regional Economic Planning. Edinburgh University Press, Edinburgh.
Bul R. 2011. Dojazdy ludności do pracy w aglomeracji poznańskiej. [W:] W. Starowicz (red.), Transport miejski i regionalny. Wydawnictwo PiT, Kraków, s. 31–38.
Bul R. 2011. Dostępność transportowa. [W:] T. Kaczmarek (red.), Pozycja konkurencyjna Poznania i aglomeracji poznańskiej w sieci metropolii europejskich i krajowych. Centrum Badań Metropolitalnych, Poznań.
Bul R. 2015. Dojazdy do pracy w aglomeracji poznańskiej 2011r. Rozwój regionalny i polityka regionalna, 32: 147–170.
Castells M. 1998. The information age: Economy, Society and Culture – The rise of network society. Blackwell, Oxford.
Cities, Regions and Competitiveness. Second Report from the Working Group of Government Departments. 2003. Office of Deputy Prime Minister, London.
Churski P. (red.) 2009. Spójność i konkurencyjność regionu wielkopolskiego. Wyniki projektu badawczego zrealizowanego w ramach konkursu dotacji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie wdrażania funduszy strukturalnych na poziomie Narodowej Strategii Spójności. Umowa: DKS/DEF-VIII/POPT/04/275/09. Wersja CD. Poznań.
Churski P. (red.) 2014. Rozwój społeczno-gospodarczy a kształtowanie się obszarów wzrostu i obszarów stagnacji gospodarczej. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 25: 1–149.
Dalvi M., Martin K. 1976. The measurement of accessibility; some preliminary results. Transportation, 5: 17–42
Dojazdy do pracy. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. 2014. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Domański B. 2008. Rozwój polskich metropolii a regiony peryferyjne. Bezzwrotna separacja czy współzależność rozwoju? Studia KPZK PAN, 120.
Gorzelak G. 2009. Metropolizacja a globalizacja. [W:] B. Jałowiecki (red.), Czy metropolia jest miastem? Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Gorzelak G., Smętowski M. 2005. Metropolia i region w gospodarce informacyjnej. Wydawnictwo Naukowe Scholar. Warszawa.
Guzik R. 2011. Dostępność komunikacyjna wybranych miast Małopolski 2011–2020. Ekspertyza zrealizowana na zlecenie Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Kraków.
Herbst M. 2009. Tworzenie i absorpcja kapitału ludzkiego w polskich miastach akademickich w kontekście realizacji Narodowej Strategii Spójności. Raport na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa
Kaczmarek T. 2005. Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kaczmarek T. 2008. Aglomeracja poznańska jako przedmiot badania i działania. [W:] T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kaczmarek T., Kaczmarek U., Bul R. 2011. Analiza relacji funkcjonalnych aglomeracji poznańskiej z otoczeniem regionalnym w kontekście dyfuzyjno-absorpcyjnego modelu rozwoju. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Poznań (maszynopis).
Komornicki T., Śleszyński P., Rosik P., Pomianowski W. 2010. Dostępność przestrzenna jako przesłanka kształtowania polskiej polityki transportowej. Biuletyn KPZK, 241.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. 2011. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Krajowa Strategia Rozwoju Kraju 2010–2020. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Markowski T., Marszał T. 2006. Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe. KPZK PAN, Warszawa.
Perroux F. 1955. Note sur la notion de pole de croissancie. Economie Appliquee, 7.
Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u. 2007. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Przegląd polityki miejskiej OECD. Polska. Ocena i rekomendacje. 2011. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
Sagan I. 2009. Czym są i jak funkcjonują dzisiejsze regiony Polski? [W:] J. Szomburg (red.), Jak uczynić regiony motorami rozwoju i modernizacji Polski. Polskie Forum Obywatelskie 19. Gdańsk.
Sassen S. 1991. The global city. Princetown University Press, Princetown.
Smętkowski M. 2009. Nowe relacje między metropolią i regionem: od terytorialnej do sieciowej organizacji przestrzeni. [W:] B. Jałowiecki (red.), Czy metropolia jest miastem? Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Smętkowski M. 2010. Konwergencja międzyregionalna w europejskich makroregionach metropolitalnych. Studia Regionalne i Lokalne, 2. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Smętkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G. 2009. Obszary metropolitalne w Polsce: problemy rozwojowe i delimitacja. Raporty i Analizy EUROREG. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych EUROREG, Warszawa.
Stoker C. 1989. Regime theory and Urban politics. [W:] D. Judge, G. Stoker, H. Wolman (red.), Theories of urban politics. Sage Publications. London
Strategia rozwoju aglomeracji poznańskiej – metropolia Poznań 2020. 2011. Centrum Badań Metropolitalnych UAM, Poznań.