Keywords
granica
integracja europejska
Polska
Niemcy
How to Cite
Abstract
Celem artykułu jest zbadanie dynamiki rozwoju lokalnego na pograniczu polsko-niemieckim w procesie integracji europejskiej. Przyjmując perspektywę słabszego ekonomicznie partnera (Polski) i jego rynku wewnętrznego, użyto wskaźników socjoekonomicznych i podatkowych, aby zobrazować zarówno przestrzenny, jak i czasowy charakter występujących tam zjawisk. Analiza wykazała, że dynamika lokalnego rynku, inwestycji zagranicznych oraz rynku pracy zmieniała się wraz z procesem zacierania się granicy i miała charakter nieliniowy. Co więcej, bariery prawne wcześniej narzucane przez granicę państwową zostały zastąpione innymi ograniczeniami nowego, wspólnego rynku o bardziej społeczno-ekonomicznym charakterze. W konsekwencji najbliższe sąsiedztwo granicy stało się pierwszym beneficjentem integracji europejskiej zapoczątkowanej w latach 90., ale również pierwsze doświadczyło jej negatywnych stron.
Funding
Paper was prepared for European Urban Research Association Annual Conference in Tilburg, 2018 – we are grateful for insightful comments from conference participants and Ms. Martyna Olczak for her help with calculations. The research described in the paper was made under the project CIT-IN-Project-II – East German and Polish Cities in the Process of European Integration: Challenges and Opportunities for Cities near the German-Polish Border funded by the German-Polish Science Foundation, led by Prof. Martin Rosenfeld.
References
Barjak F., Heimpold G. 2000. Development Problems and Policies at the German Border with Poland – Regional Aspects of Trade and Investment. European Research in Regional Science, 10: 13–31.
Balogh P. 2014. Perpetual borders: German-Polish cross-border contacts in the Szczecin area. Stockholm University, Stockholm.
Bergfeld A., Nadler R., Sosiński P. 2015. Integracja rynków pracy na polsko-saksońskim obszarze przygranicznym. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 32: 45–65.
Branton R.P., Dunaway J. 2015. Spatial Proximity to the U.S. – Mexico Border and Newspaper Coverage of Immigration Issues. Political Research Quarterly, 62(2): 289–302.
Bröcker J. 1990. Räumliche Auswirkungen der europäischen Integration – ein Survey. Jahrbuch für Regionalwissenschaft, 11: 43–63.
Brunet Jailly E. 2004. Toward a model of border studies: What do we learn from the study of the Canadian American border? Journal of Borderlands Studies, 19(1): 1–12.
Central Statistical Office. 2018. Obroty towarowe handlu zagranicznego ogółem i według krajów w 2017 (http://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5466/2/10/1/obroty_towarowe_handlu_zagranicznego_ogolem_i_wg_krajow_w_2017.pdf; accessed: 3.01.2019).
Chidlow A., Young S. 2008. Regional Determinants of FDI Distribution in Poland. William Davidson Institute Working Paper (943) (https://ssrn.com/abstract=1488331; accessed: on 11.04.2019).
Chojnicki Z. 1999. Uwarunkowania rozwoju regionu nadgranicznego – koncepcje i założenia teoretyczne. [In:] Z. Chojnicki, Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, pp. 355–377.
Cyrus N. 2009. Undocumented migration. Counting the uncountable. Data and trends across Europe. Country report Germany. Hamburger Institut für Sozialforschung, Hamburg.
Domański B. 2003. Industrial Change and Foreign Direct Investment in the Postsocialist Economy. The Case of Poland. European Urban and Regional Studies, 10(2): 99–118.
Durand F., Decoville A., Knippschild R. 2017. Everything All Right at the Internal EU Borders? The Ambivalent Effects of Cross-Border Integration and the Rise of Euroscepticism. Geopolitics, DOI: 10.1080/14650045.2017.1382475.
European Commission. 2018. Eurostat Regional Yearbook (https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3217494/9210140/KS-HA-18-001-EN-N.pdf/655a00cc-6789-4b0c-9d6d-eda24d412188; accessed: 11.01.2019).
Fall J.J. 2005. Drawing The Line: Nature, Hybridity And Politics In Transboundary Spaces. Border Regions Series. Ashgate, Abington, UK.
Fujita M., Krugman P., Venables A. 1999. The Spatial Economy: Cities, Regions and International Trade. MIT Press, Cambridge.
Giersch H. 1949. Economic Union between Nations and the Location of Industries. The Review of Economic Studies, 17: 87–97.
Hansen N. 1977. Border regions: A critique of spatial theory and a European case study. The Annals of Regional Science, 11(1): 1–14.
Haselsberger B. 2014. Decoding borders. Appreciating border impacts on space and people. Planning Theory & Practice, 15(4): 505–526.
Heider B. 2018. The impact of EU Eastern enlargement on urban growth and decline: New insights from Germany’s Eastern border. Papers in Regional Science, DOI: https://doi.org/10.1111/pirs.12407.
Heimpold G. 2003. Zur Ausstattung der deutschen Regionen entlang der Grenze zu Polen mit wichtigen Wachstumsfaktoren. Wirtschaft im Wandel, 7: 215–221.
Helpman E. 1998. The Size of Regions. [In:] D. Pines, E. Sadka, I. Zilcha (eds.), Topics in Public Economics – Theoretical and Applied Analysis. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 33–45.
Hoover E.M. 1948. The Location of Economic Activity. McGraw-Hill, New York.
Van Houtum H. 2002. Borders of Comfort: Spatial Economic Bordering Processes in and by the European Union. Regional & Federal Studies, 12(4): 37–58.
Krätke S. 2002. Cross-Border Cooperation and Regional Development in the German-Polish Border Area. [In:] M. Perkmann, M.N. Sum (eds.), Globalization, Regionalization and Cross-Border Regions. Palgrave Macmillan UK, London, pp. 125–147.
Krugman P. 1991. Increasing returns and economic geography. Journal of Political Economy, 99: 483– 499.
Lösch A. 1954. Economics of location. Yale University Press, New Haven.
Martinez O.J. 1994. The dynamics of border interaction. New approaches to border analysis. [In:] C.H. Schofield (ed.), Global Boundaries. World boundaries. Vol. I. Routledge, London–New York, pp. 1–15.
Myrdal G. 1957. Rich Lands and Poor: The Road to World Prosperity, World Perspectives. Harper and Row, New York–Evanston.
Newman D., Paasi A. 1998. Fences and neighbours in the postmodern world: boundary narratives in political geography. Progress in Human Geography, 22(2):186–207.
Niebuhr A., Stiller S. 2004. Integration effects in border regions – a survey of economic theory and empirical studies. Jahrbuch für Regionalwissenschaft, 24(1): 3–21.
Perroux F. 1950. Economic Space: Theory and Applications. The Quarterly Journal of Economics, 64(1): 89–104.
Polityka Insight. 2017. Co przyniosły inwestycje zagraniczne. Wpływ na gospodarkę Polski w ostatnim ćwierćwieczu (https://www.politykainsight.pl/_resource/multimedium/20109315; accessed: 19.05.2018).
Stiller S. 2004. Integration in the German-Polish Border Region – Status Quo and Potential. Argumenta Oeconomica, 15(1): 31–56.
Swianiewicz J.J. 2014. Możliwość makrohistorii: Braudel, Wallerstein, Deleuze. Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Szmigiel K., 2008. Relacje, konkurencja, współpraca. Próby znalezienia właściwych definicji dla działań podejmowanych na arenie międzynarodowej przez regiony administracyjne. [In:] D. Ilnicki, K. Janc (eds.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, pp. 47–54.
Vogel D. 2012. Update report Germany: Estimate number of irregular foreign residents in Germany (2010), Database on Irregular Migration (http://irregular-migration.net/fileadmin/irregular-migration/dateien/4.Background_Information/4.5.Update_Reports/Vogel_2012_Update_report_ Germany.pdf; accessed: 19.05.2018).
Wallerstein I. 2004. World-Systems Analysis. An Introduction. Duke University Press, Durham–London.
Warczok T., Zarycki T. 2014. Bourdieu recontextualized: Redefinitions of western critical thought in the periphery. Current Sociology, 62(3): 334–351.
Zarycki T. 2000. Politics in the periphery: Political cleavages in Poland interpreted in their historical and international context. Europe–Asia Studies, 52(5): 851–873.
Zarycki T. 2011. Peryferie czy pogranicza? Krytyczne spojrzenie na współczesne sposoby posługiwania się pojęciem „pogranicza”. [In:] B. Jałowiecki, S. Kapralski (eds.), Peryferie i pogranicza: O potrzebie różnorodności. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, pp. 33–54.