Słowa kluczowe
podatki lokalne
gmina
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie zróżnicowania polityki podatkowej gmin województwa wielkopolskiego. Przede wszystkim określono czynniki wyjaśniające to zróżnicowanie oraz przeprowadzono typologię polityki podatkowej gmin. W artykule wykorzystano koncepcje konkurencji podatkowej oraz cyklu politycznego. Badaniem objęto podatek od nieruchomości, podatek rolny oraz podatek leśny. W analizie empirycznej wykorzystano metodę regresji liniowej oraz hierarchiczną metodę grupowania Warda. Zbadano 226 gmin województwa wielkopolskiego w latach 2018–2021. Uzyskane wyniki wskazują, że czynnikami wyjaśniającymi zróżnicowanie polityki podatkowej są wielkość gminy, jej zamożność, odległość od dużego miasta oraz stawki podatkowe obowiązujące w gminach sąsiednich. Przeprowadzona typologia pokazała, że dominuje typ fiskalny, nastawiony na maksymalizację dochodów budżetowych. Rzadziej występowały typ liberalny oraz populistyczny.
Bibliografia
Allers M., Elhorst P. 2005. Tax Mimicking and Yardstick Competition Among Local Governments in the Netherlands. International Tax and Public Finance, 12: 493-513. https://doi.org/10.1007/s10797-005-1500-x DOI: https://doi.org/10.1007/s10797-005-1500-x
Besley T., Case A. 1995. Incumbent Behavior: Vote-Seeking, Tax-Setting, and Yardstick Competition. The American Economic Review, 85, 1: 25-45.
Chojnicki Z., Czyż T. 1973. Metody taksonomii numerycznej w regionalizacji geograficznej. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Domański B. 2018. Zróżnicowanie dynamiki wzrostu gospodarczego polskich regionów w latach 1995-2015. Studia KPZK, 183: 249-262.
Dziuba J. 2019. Polityka podatkowa gmin wiejskich w Polsce w latach 2006-2017. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 125: 33-43. https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2019.125.3 DOI: https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2019.125.3
Etel L., Dowgier R. 2013. Podatki i opłaty lokalne - czas na zmiany. Temida, 2.
Felis P. 2015. Funkcja fiskalna i społeczna w powierzchniowym systemie opodatkowania nieruchomości na przykładzie gmin w Polsce. Gospodarka Narodowa, 3(277): 133-158. https://doi.org/10.33119/GN/100841 DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100841
Felis P., Rosłaniec H. 2017. Wykorzystanie podatku od nieruchomości w lokalnej polityce podatkowej miast Unii Metropolii Polskich. Gospodarka Narodowa, 2(288): 45-67. https://doi.org/10.33119/GN/100735 DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100735
Felis P., Otczyk G. 2021. Zróżnicowanie fiskalnych skutków gminnej polityki podatkowej w Polsce. Studia Biura Analiz Sejmowych, 1(65): 77-102. https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.06 DOI: https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2021.06
Głowicka-Wołoszyn R., Wieczorek A., Satoła Ł. 2018. Własny potencjał dochodowy a zadłużenie gmin miejskich w województwie wielkopolskim. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 56(4): 175-187. https://doi.org/10.15584/nsawg.2018.4.14 DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2018.4.14
Grabiński T. 2003. Analiza taksonometryczna krajów Europy w ujęciu regionalnym. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków.
Hozer-Koćmiel M. 2018. Ocena rozwoju społeczno-ekonomicznego województw za pomocą HDI. Wiadomości Statystyczne, 63(3): 40-49. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.0637 DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.0637
Janeba E., Osterloh S. 2013. Tax and the City - A Theory of Local Tax Competition. Journal of Public Economics, 106: 89-100. https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2013.07.004 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2013.07.004
Jofre-Monseny J., Solé-Ollé A. 2010. Tax Differentials in Intraregional Firm Location: Evidence from New Manufacturing Establishments in Spanish Municipalities. Regional Studies, 44(6): 663-677. https://doi.org/10.1080/00343400802508877 DOI: https://doi.org/10.1080/00343400802508877
Józefowicz I., Michniewicz-Ankiersztajn H. 2020. Rozwój społeczno-gospodarczy a aktywność społeczności lokalnych w województwie wielkopolskim. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 52: 29-42. https://doi.org/10.14746/rrpr.2020.52.03 DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2020.52.03
Kańduła S., Przybylska J. 2022. Odpowiedź polskich gmin na pierwszą falę kryzysu COVID-19. [W:] S. Kańduła, J. Przybylska (red.), Gospodarka w cieniu pandemii COVID-19. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań, s. 75-98. https://doi.org/10.18559/978-83-8211-104-0/4 DOI: https://doi.org/10.18559/978-83-8211-104-0/4
Klimska U. 2003. Polityka podatkowa gmin województwa lubelskiego w latach 1992-2001. Studia Regionalne i Lokalne, 1(11): 149-170.
Ly T., Paty S. 2020. Local taxation and tax base mobility: Evidence from France. Regional Science and Urban Economics, 82: 103430. https://doi.org/10.1016/j.regsciurbeco.2019.01.010 DOI: https://doi.org/10.1016/j.regsciurbeco.2019.01.010
Łukomska J., Swianiewicz P. 2015. Polityka podatkowa władz lokalnych w Polsce. Municipium SA, Warszawa.
Małkowska A., Telega A., Głuszak M., Marona B. 2021. Spatial diversification of property tax policy - Searching for yardstick competition in Polish metropolitan areas. Land Use Policy, 109: 105613. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105613 DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105613
Milligan G.W., Cooper M.C. 1985. An examination of procedures for determining the number of clusters in a data set. Psychometrika, 50(2): 159-179. https://doi.org/10.1007/BF02294245 DOI: https://doi.org/10.1007/BF02294245
Miszczuk A., Miszczuk M. 1995. Próba typologii polityki podatkowej gmin (na przykładzie woj. lubelskiego). Wiadomości Statystyczne, 5: 34-36.
Motek P. 2021. Naśladownictwo podatkowe - wpływ sąsiadujących gmin na stawki podatku rolnego w województwie wielkopolskim. Czasopismo Geograficzne, 92(2): 281-298. https://doi.org/10.12657/czageo-92-12 DOI: https://doi.org/10.12657/czageo-92-12
Mouritzen P.E. 1989. The Local Political Business Cycle. Scandinavian Political Studies, 12(1): 37-55. https://doi.org/10.1111/j.1467-9477.1989.tb00080.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9477.1989.tb00080.x
Nordhaus W.D. 1975. The Political Business Cycle. Review of Economic Studies, 42(2): 162-190. https://doi.org/10.2307/2296528 DOI: https://doi.org/10.2307/2296528
Oates W.E. 1972. Fiscal Federalism. Harcourt, Brace, Jovanovich, New York.
Pahl B. 2021. Uchwały rad gmin w sprawie zwolnień i przedłużenia terminów płatności podatku od nieruchomości, podejmowane w ramach tzw. tarcz antykryzysowych - próba podsumowania. Analizy i Studia, CASP, 2(12): 35-45. https://doi.org/10.33119/ASCASP.2021.2.4 DOI: https://doi.org/10.33119/ASCASP.2021.2.4
Parysek J. 1982. Modele klasyfikacji w geografii. Seria Geografia, 31.
Ramajo J., Ricci-Risquete A., Jerez L., Hewings G. 2020. Impacts of Neighbors on Local Tax Rates: A Space-Time Dynamic Panel Data Analysis. International Regional Science Review, 43(1-2): 105-127. https://doi.org/10.1177/0160017619871990 DOI: https://doi.org/10.1177/0160017619871990
Salmon P. 1987. Decentralization as an incentive scheme. Oxford Review of Economic Policy, 3(2): 24-43. https://doi.org/10.1093/oxrep/3.2.24 DOI: https://doi.org/10.1093/oxrep/3.2.24
Solé-Ollé A. 2003. Electoral accountability and tax mimicking: the effects of electoral margins, coalition government, and ideology. European Journal of Political Economy, 19: 685-713. https://doi.org/10.1016/S0176-2680(03)00023-5 DOI: https://doi.org/10.1016/S0176-2680(03)00023-5
Swianiewicz P. 1996. Zróżnicowanie polityk finansowych władz lokalnych. Transformacja Gospodarki, 73.
Tiebout Ch.M. 1956. A pure theory of local expenditures. The Journal of Political Economy, 64(5): 416-424. https://doi.org/10.1086/257839 DOI: https://doi.org/10.1086/257839
Trojanek M., Kisiała W., Trojanek R. 2021. Do local governments follow their neighbours' tax strategies? Tax mimicking amongst Polish municipalities. Land Use Policy, 108: 105576. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105576 DOI: https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105576
Ward J.H. 1963. Hierarchical grouping to optimize an objective function. Journal of the American Statistical Association, 58(301): 236-244 https://doi.org/10.1080/01621459.1963.10500845 DOI: https://doi.org/10.1080/01621459.1963.10500845
Wilson J. 1986. A theory of interregional tax competition. Journal of Urban Economics, 19: 296-315. https://doi.org/10.1016/0094-1190(86)90045-8 DOI: https://doi.org/10.1016/0094-1190(86)90045-8
Wilson J., Wildasin D. 2004. Capital tax competition: bane or boon. Journal of Public Economics, 88: 1065-1091. https://doi.org/10.1016/S0047-2727(03)00057-4 DOI: https://doi.org/10.1016/S0047-2727(03)00057-4
Wojtyra B. 2017. Poziom wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich województwa wielkopolskiego. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 40: 149-161.
Wójtowicz K. 2007. System opodatkowania nieruchomości w Polsce. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zodrow G.R., Mieszkowski P. 1986. Pigou, Tiebout, Property Taxation, and the Underprovision of Local Public Goods. Journal of Urban Economics, 19: 356-370. https://doi.org/10.1016/0094-1190(86)90048-3 DOI: https://doi.org/10.1016/0094-1190(86)90048-3
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Paweł Motek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.