Keywords
taxonomic indicators
economic development
How to Cite
Abstract
The aim of the article is to present the disparities in the economic development levels of voivodeships in Poland from 2011 to 2022 based on the taxonomic indicator SK and to forecast the changes in the voivodeships’ membership in specific quartile groups for the years 2023–2025 due to the SK values. For selected macroeconomic variables, SK indicator values were calculated, identifying quartile groups of voivodeships with similar levels of economic development. The use of Markov chains allowed for the estimation of the transition probability matrix for voivodeships between groups, based on which forecasts of changes in the voivodeships’ membership in specific quartile groups were obtained for the next three years. The study showed an increase in the economic level of all Polish voivodeships. The Mazowieckie, Dolnośląskie, Wielkopolskie and Śląskie voivodeships belonged to the first quartile group throughout the analyzed period, achieving the highest level of economic development measured by the SK indicator. The most frequent transitions were between the second and third quartiles, while changes in the fourth quartile were observed very rarely. The average SK indicator values for the years 2011–2022 calculated for each voivodeship range from 0.4233 (Świętokrzyskie voivodeship) to 0.7809 (Mazowieckie voivodeship), confirming the persistent disparities in the economic development levels of voivodeships. The data used in the study was sourced from the Local Data Bank.
References
Adamowicz M. 2011. Wsparcie rozwoju regionalnego w warunkach uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej. Roczniki Nauk Rolniczych, G, 98(1). DOI: https://doi.org/10.22630/RNR.2011.98.1.6
Assane D., Grammy A. 2003. Institutional framework and economic development: international evidence. Applied Economics, 35: 1811-1817. DOI: https://doi.org/10.1080/0003684032000152862
Azizah A., Welastika R., NurFalah A., Ruchjana B., Abdullah A. 2019. An Application of Markov Chain for Predicting Rainfall Data at West Java using Data Mining Approach. IOP Conf. Ser.: Earth Environ. Sci. 303012026. DOI: https://doi.org/10.1088/1755-1315/303/1/012026
Barra M., Dahl F.A., Vetvik K.G. i in. 2020. A Markov chain method for counting and modelling migraine attacks. Sci. Rep., 10, 3631. DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-020-60505-5
Bartkowiak R. 2013. Ekonomia rozwoju. PWE, Warszawa.
Bąkiewicz A., Czaplicka K. 2011. Wzrost i rozwój gospodarczy w krajach rozwijających się. [W:] R. Piasecki (red.), Ekonomia rozwoju. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Bhat U.N., Miller K. 2002. Elements of Applied Stochastic Processes. John Wiley and Sons, New York.
Bilingsley P. 1961. Statistical Methods in Markov Chain. Ann. Math. Stat., 32: 12-40. DOI: https://doi.org/10.1214/aoms/1177705136
Bolińska M. 2017. Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów województwa podkarpackiego. Przegląd Nauk Ekonomicznych, 25: 235-245.
Bolińska M., Dykas P., Kowalczyk A. 2018. The territorial diversification of the economic development of Polishpoviats counties between 2002 and 2014. Studia Prawno-Ekonomiczne, 107: 197-220. DOI: https://doi.org/10.26485/SPE/2018/107/11
Bourne L.S. 1976. Monitoring change and evaluating the impact of planning policy on urban structure: A Markov chain experiment. Plan Canada, 16: 5-14.
Bożek J., Szewczyk J. 2021. Ocena poziomu rozwoju społecznego powiatów województwa małopolskiego z zastosowaniem dynamicznego miernika syntetycznego. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 664: 45-63.
Bożek J., Szewczyk J., Badach E., Lisek S. 2022. Ocena poziomu rozwoju gospodarczego województw z zastosowaniem metod porządkowania liniowego w ujęciu dynamicznym. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 6712: 39-61. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0016.1613
Bożek J., Szewczyk J., Jaworska M. 2021a. Poziom rozwoju gospodarczego województw w ujęciu dynamicznym. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 57: 11-24. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2021.57.02
Bożek J., Szewczyk J., Jaworska M. 2021b. Zmiany w poziomie rozwoju społecznego województw w latach 2010 i 2019 z zastosowaniem dynamicznego miernika syntetycznego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 651: 109-123. DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2021.1.6
Collins L. 1975. An introduction to Markov chain analysis. Geo Abstracts, Norwich, CT.
Chu, D. 2020. Remote Sensing of Land Use and Land Cover in Mountain Region. Springer, Singapore. DOI: https://doi.org/10.1007/978-981-13-7580-4
Dykas P. 2009. Taksonomiczne wskaźniki przestrzennego zróżnicowania rozwoju powiatów województwa podkarpackiego. Studia Prawno-Ekonomiczne, 80: 201-214.
Dykas P., Kościelniak P., Tokarski T. 2013. Taksonomiczne wskaźniki rozwoju ekonomicznego województw i powiatów. [W:] M. Trojak, T. Tokarski (red.), Statystyczna analiza przestrzennego zróżnicowania ekonomicznego i społecznego Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. DOI: https://doi.org/10.59139/ws.2014.09.5
Edigarian A., Kościelniak P., Tokarski T., Trojak M. 2011. Taksonomiczne wskaźniki rozwoju ekonomicznego powiatów. [W:] D. Tomczak, Capability to social Progress in Poland’s regions. Warsaw University Press.
Fraszka-Sobczyk E., Palma A. 2025. Taksonomiczna analiza zróżnicowania poziomu rozwoju gospodarczego województw. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 70(1): 19-35. DOI: https://doi.org/10.59139/ws.2025.01.2
Grajewska M. 2013. Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce w latach 2003-2009. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 64(2): 49-58.
Grier K.B., Tullock G. 1989. An Empirical Analysis of Cross-National Economic Growth, 1951-1980. Journal of Monetary Economics, 24: 259-276. DOI: https://doi.org/10.1016/0304-3932(89)90006-8
Hellwig Z. 1968. Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr. Przegląd Statystyczny, 15(4): 307-327.
Jańczuk L. 2013. Determinanty rozwoju społeczno-gospodarczego regionów w Polsce. Roczniki Nauk Społecznych, 51. Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin.
Kaldaru H. 2008. Social and institutional factors of economic development: evidence from Europe. Baltic Journal of Economics, 8(1): 29-51. DOI: https://doi.org/10.1080/1406099X.2008.10840444
Klosa S. 2018. Klasyfikacja polskich województw pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego za pomocą metod taksonomicznych. Modern Management Review, 23: 253. DOI: https://doi.org/10.7862/rz.2018.mmr.30
Kraska E., Kot J. 2021. Dysproporcje regionalne w rozwoju społeczno-gospodarczym w Polsce w latach 2009-2017. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 654. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2021.4.06
Lucas R.E. 1988. On the Mechanics of Economic Development. Journal of Monetary Economics, 69: 177-192.
Luśtyk A. 2022. Ocena potencjału innowacyjnego polskich województw i prawdopodobieństwo jego zmiany. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 16: 66-83.
Łaźniewska E., Górecki T. 2012. Analiza konwergencji za pomocą łańcuchów Markowa. Wiadomości Statystyczne, 5: 1-10. DOI: https://doi.org/10.59139/ws.2012.05.1
Łogwiniuk K. 2011. Zastosowanie metod taksonomicznych w analizie porównawczej dostępu do infrastruktury ICT przez młodzież szkolną w Polsce. Ekonomia i Zarządzanie, 3(1): 7-23.
Majewski S. 1999. Szeregowanie krajów przy pomocy Diagramu Czekanowskiego i Taksonomicznego Miernika Rozwoju. Wiadomości Statystyczne, 8.
Malina A. 2020. Analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski w latach 2005-2017. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 1: 138-155. DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.1.10
Michoń D. 2017. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego województw ze względu na realizację celów polityki spójności. Wiadomości Statystyczne, 12679: 80-94.
Miłek D. 2018. Zróżnicowanie rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa świętokrzyskiego. Wiadomości Statystyczne, 6685: 39-56.
Miłek D., Paluch P. 2016. Rozwój społeczno-gospodarczy polskich regionów. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 48, Rzeszów. DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2016.4.7
Moussis N. 2015. Access to the European Union, Law, Economics, Policies. Intersentia, Cambridge-Antwerp-Portland.
Mowczan D. 2020. Regional household poverty and mobility analysis – a transition probability approach. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 363: 286-302. DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2020.3.15
Mroczek K., Tokarski T., Trojak M. 2014. Grawitacyjny model zróżnicowania rozwoju ekonomicznego województw. Gospodarka Narodowa, 3: 5-34. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/100867
Namyślak B. 2013. Zróżnicowanie poziomu rozwoju sektora kultury w miastach wojewódzkich w Polsce. Prace Geograficzne, 134: 101-120.
Nelson R., Winter S. 1974. Neoclassical vs. Evolutionary Theories of Economic Growth, Critique and Prospectus. Economic Journal, 84(4): 886-905. DOI: https://doi.org/10.2307/2230572
Pawlas I. 2010. Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej do oceny poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego województw Polski. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Ekonomia, 113: 673-683.
Pawlas I. 2011. Zastosowanie wybranych procedur taksonomicznych do analizy zróżnicowania poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego polskich województw. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Problemy Regionalizmu i Globalizacji, 221: 541-551.
Pawlas I. 2017. Regional Disparities in Development Based on Taxonomic Research: A Case of Poland. Regional Formation and Development Studies, 23(3): 86-101. DOI: https://doi.org/10.15181/rfds.v23i3.1587
Rokicki T. 2016. The diversification of the social and economic development of voivodeships in Poland. Economic and Regional Studies, 9, 4: 39-52.
Romeu J. 2020. A Markov Chain Model for Covid-19 Survival Analysis (https://api.semanticscholar.org/CorpusID:220712773).
Siudek T. 2013. Rozwój gospodarczy – aspekty teoretyczne i praktyczne. Roczniki Naukowe SERiA, 15(5): 266-274.
Siudek T., Drabarczyk K., Jakubiec A. 2017. Rozwój gospodarczy powiatów i podregionów województwa mazowieckiego. Zeszyty Naukowe SGGW – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 117: 33-46. DOI: https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2017.117.3
Sługocki W. 2019. Proces kształtowania polityki regionalnej w Polsce. Przegląd Politologiczny, 2: 5-19. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2019.24.2.1
Street J.H. 1987. The Institutionalism Theory of Economic Development. Journal of Economic Issues, 21(4): 1861-1887. DOI: https://doi.org/10.1080/00213624.1987.11504725
Strojny J. 2016. Wielowymiarowa analiza porównawcza województw: podkarpackiego i małopolskiego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12: 68-83. DOI: https://doi.org/10.24917/20833296.12.5
Szczepaniak D. 2021. Ilościowa analiza dynamiki zmian zróżnicowania kapitału ludzkiego województw oparta na łańcuchach Markowa. Studia Prawno-Ekonomiczne, 121: 263-280. DOI: https://doi.org/10.26485/SPE/2021/121/15
Tokarski T. 2005. O zróżnicowaniu rozwoju ekonomicznego polskich regionów i podregionów. Studia Prawno-Ekonomiczne, 46: 243-275.
Trojak M. (red.) 2015. Regionalne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Trojak M., Tokarski T. (red.) 2013. Statystyczna analiza zróżnicowania rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Wakuła M. 2017. Regionalne zróżnicowanie rozwoju gospodarczego w Polsce. [W:] M. Cisek, B. Suchodolski, Determinanty i wyznaczniki ekonomiczno-społecznego rozwoju regionów. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce.
Ward J.H. 1963. Hierarchical grouping to optimize an objective function. Journal of the American, 58: 236-244. DOI: https://doi.org/10.1080/01621459.1963.10500845
Wisła R., Tokarski T. 2016. Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów województwa śląskiego. Wiadomości Statystyczne, 8: 45-63. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.1087
Wyszkowska Z., Serwatka-Bober S. 2018. Regionalne zróżnicowanie rozwoju gospodarczego a struktura demograficzna w województwach w Polsce. Optimum. Economic Studies, 191: 207-218. DOI: https://doi.org/10.15290/oes.2018.01.91.14
License
Copyright (c) 2025 Emilia Fraszka-Sobczyk, Agnieszka Palma
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.