Keywords
towns
Wielkopolska voivodeship
How to Cite
Abstract
This paper seeks to present functional changes taking place in the economies of towns of Wielkopolska voivodeship. The set of towns examined included 109 units, and the study period embraced the years 2009 and 2015. The examination of functional changes was conducted in terms of size classes of towns and by comparing towns of the Poznań agglomeration against the remaining towns of Wielkopolska voivodeship. The most important cognitive conclusions following from the study are as follows:
1. In 1973 the towns of Wielkopolska voivodeship represented nine functional types, and in the years 2009 and 2015 only six types, including three with a smaller or greater share of services. The uniformisation of the functional structure of the towns is caused by the tertiarisation of their economies.
2. The dynamics of the number of economic entities is the highest in the service sector, but differs in individual NACE sections. The highest rate of increase in the number of entities takes place in so-called modern services.
3. An examination of differences in the functional structure of the Wielkopolska towns (conducted on the basis of employment in NACE sections) leads to the conclusion that with an increase in the population of a town the diversification of its functional structure grows too. In the study period 2009–2015, the highest increase in functional differences among the towns was recorded in the set of small towns with 5 to 10 thous. inhabitants.
4. The conducted measurements of the economic base of the Wielkopolska towns showed that with an increase in a town’s population, specialisations in sections of the agricultural and then the industrial sector gave way to specialisations in sections connected with the service sector. Over the study period, there were no marked changes in the kind of exogenous functions performed by towns belonging to individual size classes.
5. Apart from the size of towns, a significant factor affecting a town’s economy and the intensity of its functional changes proved to be its location in relation to (distance from) the central city of the voivodeship, i.e. Poznań. This was demonstrated by comparing the towns in the Poznań agglomeration against the remaining towns of the voivodeship. Changes in the economic structure of towns closely connected functionally with Poznań showed a higher dynamics and were more advanced than in the other towns of the voivodeship.
References
Chojnicki T., Czyż T. 2003. Polska na ścieżce rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Podejście regionalne. Przegląd Geograficzny, 75, 1: 23–39.
Dominiak J., (red.) 2008. Przemiany w sferze usług w Polsce. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Dominiak J. 2011. Innowacyjność w sferze usług. Przegląd Geograficzny, 83, 4: 435–452.
Dominiak J. 2015. Zmiany struktury sektora usług w Polsce w latach 1995–2012. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 29(2): 79–93.
Dziewoński K. 1971. Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Studium rozwoju pojęć, metod i ich zastosowań. Prace Geograficzne IG PAN, 63: 9–110.
Flejterski S., Panasiuk A., Perenc J., Rosa G. 2005. Współczesna ekonomika usług. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jaroszewska R., Maik W. 1994. Studia nad strukturą funkcjonalną miast. W: S. Liszewski (red.), Geografia osadnictwa i ludności w niepodległej Polsce. Lata 1918–1993. T. 2. Kierunki badań naukowych. PTG, Łódź, s. 161–179.
Jerczyński M. 1971. Metody pośrednie identyfikacji i pomiaru bazy ekonomicznej miast. Prace Geograficzne IG PAN, 63: 111–141.
Jerczyński M. 1977. Funkcje i typy funkcjonalne polskich miast. Zagadnienia dominacji funkcjonalnej. Statystyka Polski, 85.
Kaczmarek T. 1998. Zmiany struktury funkcjonalnej średnich miast w Polsce. Biuletyn KPZK PAN, 182: 177–196.
Kaczmarek T. 2008. Aglomeracja poznańska jako region badania i działania. W: T. Kaczmarek, A. Mizgajski (red.), Powiat poznański. Jakość przestrzeni i jakość życia. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 14–36.
Kłosowski F. 2006. Tendencje zmian w sektorze usług konurbacji katowickiej w latach 1991–2002. [W:] J. Słodczyk, E. Szafranek (red.), Kierunki przekształceń struktury gospodarczej i społeczno-demograficznej miast, Uniwersytet Opolski, Opole, s. 85–98.
Kłosowski F. 2011. Usługi w dzielnicach peryferyjnych Polskich miast – współczesne tendencje. [W:] M. Soja, A. Zborowski (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 205–215.
Konecka-Szydłowska B. 2009. System miast województwa wielkopolskiego. [W:] T. Czyż (red.), Regionalny wymiar województwa wielkopolskiego, Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM, Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 9: 9–20.
Konecka-Szydłowska, B. 2015. Restituted towns and their socio-economic conditions for development. [W:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems University of Gothenburg, Gothenburg, s. 119–138.
Kosiński L. 1958. Zagadnienia struktury funkcjonalnej miast polskich. Przegląd Geograficzny, 30, 1: 59–96.
Kostrowicki J. 1952. O funkcjach miastotwórczych i typach funkcjonalnych miast. Przegląd Geograficzny, 24, 1–2: 7–64.
Kukliński A. (red) 2001. Gospodarka oparta na wiedzy. Wyzwania dla Polski XXI wieku. Warszawa.
Łoboda J. 1992. Funkcje społeczno-gospodarcze małych miast sudeckich. [W:] Z. Chojnicki, T. Czyż (red.), Współczesne problemy geografii społeczno-ekonomicznej Polski, Seria Geografia, t. 55, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Maik W. 1992. Podstawy geografii miast. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń.
Matczak A. 1992. Zmiany w strukturze funkcjonalnej miast Polski w latach 1973–1983. [W:] S. Liszewski (red.), Funkcja administracyjna miast, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, 17: 9–25.
Misztal P. 2011. Koncentracja towarowa eksportu a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej. Ekonomista, 5: 691–708.
Rajchel D. 2002. Zmiany struktury funkcjonalnej miast regionu opolskiego na podstawie proporcji zatrudnienia w sektorach gospodarki. [W:] J. Słodczyk (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury przestrzennej miast, Uniwersytet Opolski, Opole, s. 171–180.
Słodczyk J., Rajchel D. 2002. Funkcje egzogeniczne miast regionu opolskiego i ich przemiany w latach 1991–2001. [W:] B.
Namyślak, R. Kozieł (red.), Współczesne procesy transformacji w układach lokalnych i regionalnych w Polsce, Seria: Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych, 7: 11–26.
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – projekt do konsultacji społecznych. 2016. Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020. 2012. Urząd Marszałkowski w Poznaniu.
Suliborski A. 2001. Funkcje i struktura funkcjonalna miast. Studia teoretyczno-empiryczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Suliborski A. 2010. Funkcjonalizm w polskiej geografii miast. Studia nad genezą i pojęciem funkcji. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Szafrańska E. 2002. Przemiany struktury funkcjonalnej miast województwa łódzkiego. [W:] J. Słodczyk (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury przestrzennej miast, Uniwersytet Opolski, Opole, s. 181–192.
Szajnowska-Wysocka A., Zuzańska-Żyśko E. 2004. Regionalne zróżnicowanie funkcji małych miast w województwie śląskim. [W:] E. Jakubowicz, A. Raczyk (red.), Regionalny wymiar integracji europejskiej. Seria: Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych, 8, 2: 115–128.
Szmytkie R. 2009. Zróżnicowanie funkcjonalne małych miast województwa dolnośląskiego. [W:] T. Marszał (red.), Struktura funkcjonalna małych miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 7–24.
Szymańska D., Grzelak-Kostulska E. 2005. Małe miasta w Polsce – zmiany ludnościowe i funkcjonalne w drugiej połowie XX wieku. [W:] K. Heffner (red.), Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny, Akademia Ekonomiczna, Katowice, s. 59–90.
Tkocz M. 2006. Przemiany funkcjonalne miast konurbacji górnośląskiej w latach 1989–2003. [W:] J. Słodczyk, E. Szafranek (red.), Kierunki przekształceń struktury gospodarczej i społeczno-demograficznej miast, Uniwersytet Opolski, Opole, s. 71–83.
Zuzańska-Żyśko E. 2004. Przemiany gospodarcze małych miast województwa śląskiego. [W:] Jażdżewska I. (red.), Zróżnicowanie warunków życia ludności w mieście. XVII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 131–139.