Słowa kluczowe
partycypacja społeczna
komitet rewitalizacji
ciało doradcze
województwo wielkopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Partycypacja społeczna powinna stanowić podstawę działań rewitalizacyjnych. W literaturze fachowej wyróżnia się jej różne poziomy i formy. W Polsce za najwyższą formę udziału społeczeństwa w procesie rewitalizacji należy uznać komitet rewitalizacji. Stanowi on najważniejsze ciało sprawujące społeczną kontrolę nad wszystkimi elementami procesu rewitalizacji, a także daje interesariuszom szansę na wywieranie realnego wpływu na przebieg działań rewitalizacyjnych. Liczne opracowania i raporty wykazują jednak, że ciało to jest wciąż niewystarczająco praktykowanym instrumentem partycypacji społecznej. Celem artykułu jest ocena roli oraz zakresu aktywności komitetów rewitalizacji i ich odpowiedników w procesie rewitalizacji na przykładzie województwa wielkopolskiego. W badaniu wykorzystano metodę analizy danych zastanych i badania ankietowego.
Bibliografia
Arnstein S. 1969. A Ladder of Citizen Participation. Journal of the American Planning Association, 35: 216-224. DOI: https://doi.org/10.1080/01944366908977225
Bischoff A., Stelle K., Sinning H. 2020. Informieren, Beteiligen, Kooperieren. Kommunikation in Planungsprozessen. Eine Übersicht zu Formen, Verfahren und Methoden. Dortmunder Vertriebfür Bau- und Planungsliteratur.
Boryczka E.M. 2016. Partycypacja społeczna. [W:] A. Nowakowska (red.), Ekomiasto#społeczeństwo. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miasta. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-221-7.06
Bundesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung. 2013. Integrierte städtebauliche Entwicklungskonzepte in Städtebauförderung. Eine Arbeitshilfe für Kommunen. Berlin.
Ciesiółka P. 2009. Finansowanie rozwoju miast z funduszy europejskich na rzecz rewitalizacji na przykładzie projektów zrealizowanych w Wielkopolsce. [W:] M.E. Sokołowicz (red.), Miasta i regiony wobec współczesnych wyzwań. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 167-174.
Ciesiółka P. 2014. Wpływ funduszy Unii Europejskiej na proces rewitalizacji w Poznaniu na tle największych miast w Polsce. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 27: 101-121. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2014.27.07
Ciesiółka P. 2015. Obszary wyznaczone do rewitalizacji w miastach województwa wielkopolskiego. [W:] P. Ciesiółka, R. Kudłak (red.), Rewitalizacja miast województwa wielkopolskiego. Wielkopolskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne, Poznań, s. 54-68.
Ciesiółka P. 2017. Delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji doświadczenia miast województwa wielkopolskiego. [W:] W. Ratajczak, M. Szewczyk, J. Weltrowska (red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty prawa gospodarki przestrzennej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 211-224.
Ciesiółka P. 2018. Doświadczenia miast subregionalnych w programowaniu rewitalizacji. Biuletyn KPZK PAN, 270: 7-23.
Ciesiółka P. 2019. Systemy monitorowania rewitalizacji w gminach województwa wielkopolskiego Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 48: 23-39. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2019.48.03
Ciesiółka P., Kołsut B., Kudłak R. 2016. Programowanie rewitalizacji w miastach województwa wielkopolskiego w latach 1999-2015. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 36: 57-71.
Ciesiółka P., Kudłak R. (red.) 2015. Diagnoza rewitalizacji miast w województwie wielkopolskim. Wielkopolskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne, Poznań.
Dai J., Wang B., Xu K., Wei L. 2021. A Critical Review of Stakeholder Participation in Urban Renewal. [W]: L. Xinhai, Z. Zuo, L. Weisheng, P. Yi (red.), Proceedings of the 25th International Symposium on Advancement of Construction Management and Real Estate.
Długosz D., Wygański J.J. 2005. Obywatele decydują. Przewodnik po partycypacji społecznej. Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych, Warszawa.
Donderowicz M., Główczyński M., Wronkowski A. 2016. Partycypacja społeczna w rewitalizacji – rola stowarzyszeń lokalnych na przykładzie Poznania. Problemy Rozwoju Miast, IV: 41-51.
Dziarmakowska, N. (2022). Wpływ regionalnych wytycznych na aktywność gmin w zakresie monitorowania programów rewitalizacji na przykładzie województwa wielkopolskiego. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 62: 405-421. https://doi.org/10.14746/rrpr.2022.62.22 DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2022.62.22
Florczyk R. 2019. Organizacja formalnych sposobów uspołecznienia przy wdrażaniu programów rewitalizacji – przypadki wybranych gmin Obszaru Metropolitalnego Warszawy. Prace i Studia Geograficzne, 3: 93-109.
Florys K., Gałek O., Jarzębska A., Kazior B. 2016. Partycypacja. Milowy krok do rozwoju lokalnego. Fundacja MiLA, Kraków.
Graczyk R. 2014. Wybrane aspekty społeczne i komercyjne rewitalizacji małych miast Wielkopolski. [W:] R.A. Macyra (red.), Nowe życie w mieście? Dylematy rewitalizacji. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM, Poznań, s. 71-88.
GUS. 2019. Zeszyt metodologiczny. Rewitalizacja w gminie. Urząd Statystyczny we Wrocławiu, Wrocław.
Hołuj D., Legutko-Kobus P. 2018. Partycypacja jako element rewitalizacji. (Przykłady miast z województwa małopolskiego i mazowieckiego). Studia Ekonomiczne, 365: 93-119.
IAP2 Spectrum of Public Participation. International Association for Public Participation. https://www.iap2.org/page/resources (dostęp: 13.05.2023)
Jadach-Sepioło A. (red.) 2016. Ludzie. Przestrzeń. Zmiana. Dobre praktyki w rewitalizacji. Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
Jadach-Sepioło A. (red.) 2021. Ewaluacja systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce. Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Jadach-Sepioło A., Kułaczkowska A., Mróz A. (red.) 2019. Rewitalizacja w praktyce. Modele rozwiązań jako rezultat konkursu Modelowa Rewitalizacja Miast i pilotaży w zakresie rewitalizacji.
Jones P.S. 2003. Urban regeneration’s poisoned chalice: Is there an impasse in (community) participation-based policy. Urban Studies, 40(3): 581-601. DOI: https://doi.org/10.1080/0042098032000053932
Kaczmarek P. 2021. Przegląd działalności wybranych komitetów rewitalizacji w województwie wielkopolskim. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 53: 65-76. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2021.53.05
Kołsut B., Ciesiółka P., Kudłak R. 2017. Działania rewitalizacyjne w miastach województwa wielkopolskiego w latach 1999-2015 oraz ich efekty. Studia Regionalne i Lokalne, 2: 50-68.
Kotus J. 2001. Badania socjologiczne w poznaniu struktur i procesów społecznych dla potrzeb gospodarki przestrzennej. [W]: H. Rogacki (red.), Koncepcje teoretyczne i metody badań geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Kotus J. 2013. Position of the Polish city on the ladder of public participation: Are we going the right way? The case of Poznan. Cities, 35: 226-236. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.08.001
Kudłak R., Kołsut B., Ciesiółka P., Męczyski M., Krzyżaniak A. 2015. Charakterystyka działań rewitalizacyjnych w miastach województwa wielkopolskiego – studia przypadków. [W:] P. Ciesiółka, R. Kudłak (red.), Rewitalizacja miast województwa wielkopolskiego. Wielkopolskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne, Poznań, s. 96-143.
Legutko-Kobus P., Nowak M.J. 2020. Niesprawność władz publicznych w świetle prawno-przestrzennych i partycypacyjnych narzędzi rewitalizacji. Studia z Polityki Publicznej, 3: 117-135. DOI: https://doi.org/10.33119/KSzPP/2020.3.7
Makowska M. 2013. Analiza danych zastanych. Podręcznik dla studentów. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Mayer M. 2003. The Onward Sweep of Social Capital: Causes and Consequence for Understanding Cities, Communities and Urban Movements. International Journal of Urban and Regional Research, 27(1): 110-132. DOI: https://doi.org/10.1111/1468-2427.00435
Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa. Departament Polityki Przestrzennej. 2016. Ustawa o rewitalizacji – praktyczny komentarz. Warszawa.
Muir J. 2004. Public Participation in Area-based Urban Regeneration Programmes. Housing Studies, 19(6): 947-966. DOI: https://doi.org/10.1080/0267303042000293026
Muszyńska-Jeleszyńska D. 2015. Znaczenie konsultacji społecznych w procesach rewitalizacji obszarów miejskich. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, LXXVII(1): 257-271. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2015.77.1.14
Najwyższa Izba Kontroli (NIK). 2021. Realizacja programów rewitalizacji i ich efekty. Warszawa.
Nowak M. 2018. Niezrealizowana rewitalizacja jako niedoskonała gentryfikacja. Analiza procesu ożywiania poznańskiej Śródki. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 75(3): 229-249. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2013.75.3.16
Nowakowska A., Legutko-Kobus P., Walczak B.M. 2019. Od rehabilitacji do włączenia społecznego – współczesne ujęcie procesów rewitalizacji. Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, Warszawa.
Noworól A., Noworól K. 2017. Rewitalizacja obszarów miejskich jako wehikuł rozwoju lokalnego. Studia KPZK, 177: 129-144.
Noworól A., Noworól K., Hałat P. 2012. Partycypacja społeczna w zarządzaniu procesami rewitalizacji. Problemy Rozwoju Miast, 1: 26-39.
OCED. 2001. Engaging Citizens in Policy-making. OECD Public Management Policy Brief No. 10.
Pilch T., Bauman T. 2001. Zasady badań pedagogicznych, strategie ilościowe i jakościowe. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.
Przywojska J. 2019. Współzarządzanie i partycypacja społeczna w rewitalizacji. Rocznik Lubuski, 45(2).
Sendra P. 2018. Community-Led Social Housing Regeneration: From Government-Led Programmes to Community Initiatives. [W:] J. Clark, N. Wise (red.), Urban Renewal, Community and Participation. Theory, Policy and Practice. Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-72311-2_4
Spadło K., Kułaczkowska A. (red.) 2019. Komitety rewitalizacji w praktyce. Raport z analizy funkcjonowania komitetów rewitalizacji w miastach biorących udział w konkursie dotacji „Modelowa Rewitalizacja Miast” oraz realizujących projekty pilotażowe w rewitalizacji. Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.21005/pif.2019.38.C-04
Szlachetko J.H. (red.) 2017. Ustawa o rewitalizacji. Komentarz. Instytut Metropolitalny, Gdańsk.
Szlachetko J.H., Borówka K. (red.) 2017. Ustawa o rewitalizacji. Komentarz, t. 1. Zakład Poligrafii, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Tylman A. 2016. Partycypacja społeczna w finansowaniu procesów miejskich na przykładzie rewitalizacji. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 8(3): 281-292.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Natalia Dziarmakowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.