Propozycja narzędzia do pomiaru natężenia poczucia zagrożenia stereotypem wśród dzieci, opracowanego na podstawie koncepcji multizagrożeń Jenessy Shapiro i Stevena Neuberga
PDF

Słowa kluczowe

sense of stereotype threat
average school age
scale for measurement

Jak cytować

Borsich, S. ., & Deptuła, M. (2018). Propozycja narzędzia do pomiaru natężenia poczucia zagrożenia stereotypem wśród dzieci, opracowanego na podstawie koncepcji multizagrożeń Jenessy Shapiro i Stevena Neuberga. Studia Edukacyjne, (49), 185–213. https://doi.org/10.14746/se.2018.49.12

Abstrakt

Scientificmagazines have published hundreds of research papers on stereotype threat. They indicated that despite their intellectual potential some individuals may experience lower performance in school tasks because of the fear of confirminga stereotype about the low abilities of their social group. Most of the research was of an experimental nature, with the use of a single manipulation within the experiment group and comparing its results to those of the control group. Additionally, despite two decades of research, discrepancies in how the term is definedor in the manipulation and measurement methods persist. The article outlines the development of a tool for measuring the intensity of a sense of low abilities stereotype threat among elementary school pupils (grades IV-VI) and the results of a pilot study. The scale was developed based on the theoretical assumptions of Shapiro’s and Neuberg’s multi-threat concept, which appears to put in order the aforementioned discrepancies in understanding the phenomenon’s essence and the ways it is measured.

https://doi.org/10.14746/se.2018.49.12
PDF

Finansowanie

Badania wykonano w ramach projektu „Niebieskoocy” w naszej szkole – przezwyciężanie stereotypów drogą do tworzenia uczniom lepszych warunków rozwoju w klasie szkolnej, dofinansowanego ze środków przyznanych autorom projektu prof. dr hab. Marii Deptule oraz mgr Szymonowi Borsichowi w trybie konkursowym przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 (umowa z Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego Nr 6/53/3.4.3/17/DEA). Program badań uzyskał pozytywną opinię Komisji ds. Etyki Badań Naukowych w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UKW.

Bibliografia

Ambady N., Shih M., Kim A., Pittinsky T.L., Stereotype susceptibility in children: Effects of identity activation on quantitative performance, Psychological Science, 2001, 12.

Aronson J., Inzlicht M., The ups and downs of attributional ambiguity: Stereotype vulnerability and the academic selfknowledge of African American college students, Psychological Science, 2004, 15.

Bedyńska S., Długofalowe skutki zagrożenia stereotypem. Moderacyjna rola identyfikacji z własną grupą i dziedziną, Studia Psychologiczne, 2013, 51.

Bedyńska S., Dreszer J., Wyśmiej stereotyp! Czynniki redukujące zagrożenie stereotypem, Psychologia Społeczna, 2006, 1(2).

Bedyńska S., Rycielski P., Zagrożenie stereotypem, bezradność intelektualna a oceny szkolne dziewcząt z matematyki, Edukacja 2016, 1(136).

Bosson J.K., Haymovitz E.L., Pinel E.C., When saying and doing diverge: The effects of stereotype threat on self-reported versus nonverbal anxiety, Journal of Experimental Social Psychology, 2004, 40.

Cherney I.D., Campbell K.L., A league of their own: Do single-sex schools increase girls’ participation in the physical sciences? Sex Roles, 2011, 65.

Cimpian A., Mu Y., Erickson L.C., Who is good at this game? Linking an activity to a social category undermines children’s achievement, Psychological Science, 2012, 23.

Ciżkowicz B., Wyuczona bezradność młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2009.

Cohen G.L., Garcia J., “I am us”: Negative stereotypes as collective threats, Journal of Personality and Social Psychology, 2005, 89.

Crocker J., Editor’s introduction to special issue on “Social Stigma: Perspectives From Experimental Social Psychology, Journal of Experimental Social Psychology, 1999, 35.

Croizet J.-C., Claire T., Extending the concept of stereotype threat to social class: The intellectual underperformance of students from low socioeconomic backgrounds, Personality, Personality and Social Psychology Bulletin, 1998, 24, 6, June, http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0146167298246003, [dostęp: 11.10.2017].

Cronbach L.J., Meehl P.E., Trafność teoretyczna testów psychologicznych, [w:] Trafność i rzetelność testów psychologicznych. Wybór tekstów, red. J. Brzeziński, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.

Deptuła M., Poznawanie społecznego kontekstu rozwoju psychospołecznego uczniów w klasach IV-VI, Studia Edukacyjne, 2015, 37.

Drążkowski D., Interwencje redukujące zagrożenie stereotypem, Edukacja, 2012, 3(128).

Flore P.C, Wicherts J.M., Does stereotype threat influence performance of girls in stereotyped domains? A meta-analysis, Journal of School Psychology, 2015, 53.

Good J.J., Woodzicka J.A., Wingfield L.C., The effects of gender stereotypic and counter-stereotypic textbook images on science performance, The Journal of Social Psychology, 2010, 150.

Hornowska E., Testy psychologiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.

Huguet P., Régner I., Stereotype threat among schoolgirls in quasi-ordinary classroom circumstances, Journal of Educational Psychology, 2007, 99, 545–560.

Huguet P., Régner I., Counter-stereotypic beliefs in math do not protect school girls from stereotype threat, Journal of Experimental Social Psychology, 2009, 45.

Keller J., Dauenheimer D., Stereotype threat in the classroom: Dejection mediates the disrupting threat effect on women’s math performance, Personality and Social Psychology Bulletin, 2003, 29.

Kray L.J., Thompson L., Galinsky A.D., Battle of the sexes: Gender stereotype confirmation and reactance in negotiations, Journal of Personality and Social Psychology, 2001, 80.

Marx D.M., Stapel D.A., Muller D., We can do it: The interplay of construal orientation and social comparison under threat, Journal of Personality and Social Psychology, 2005, 88.

Mazur J. (red.), Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej w Polsce na tle wybranych uwarunkowań socjodemograficznych. Wyniki badań HBSC 2014, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 2015, http://www.imid.med.pl/images/do-pobrania/Zdrowie_i_zachowania_zdrowotne_www.pdf [dostęp: 11.10.2017].

Muzzatti B., Agnoli F., Gender and mathematics: Attitudes and stereotype threat susceptibility in Italian children, Developmental Psychology, 2007, 43.

Nguyen H.D., Ryan A.M., Does stereotype threat affect test performance of minorities and women? A meta-analysis of experimental evidence, Journal of Applied Psychology, 2008, 93.

Picho K., Rodriguez A., Finnie L., Exploring the Moderating Role of Context on the Mathematics Performance of Females Under Stereotype Threat: A Meta-Analysis, The Journal of Social Psychology, 2013, 153, 3.

Picho K., Stephens J.M., Culture, context and stereotype threat: A comparative analysis of young Ugandan women in coed and single-sex schools, The Journal of Educational Research, 2012, 105.

Schmader T., Gender identification moderates stereotype threat effects on women’s math performance, Journal of Experimental Social Psychology, 2002, 38.

Schmader T., Johns M., Converging evidence that stereotype threat reduces working memory capacity, Journal of Personality and Social Psychology, 2003, 3.

Shapiro J.R., Neuberg S.L., From stereotype threat to stereotype threats: Implications of a multithreat framework for causes, moderators, mediators, consequences, and interventions, Personality and Social Psychology Review, 2007, 11.

Skorulski K., Potrzeba przełomu. Dialogiczne spojrzenie z Ferdynandem Ebnerem na rozwój sytuacji duchowej we współczesnych społeczeństwach Europy, Osoba i Wina, Filozofia Chrześcijańska, 2012, 9.

Steele C.M., Aronson J., Stereotype threat and the intellectual test performance of African-Americans, Journal of Personality and Social Psychology, 1995, 69.

Steele C.M., Spencer S.J., Aronson J., Contending with group image: The psychology of stereotype and social identity threat, [w:] Advances in experimental social psychology, red. M.P. Zanna, 34, CA: Academic Press, San Diego 2002.

Sticker W., Ward W., Stereotype Threat, inquiring About Test Takers’ Ethnicity and Gender, and Standardized Test Performance, Journal of Applied Social Psychology, 2004, 34, 4.

Stroesner S., Good C., Reducing stereotype threat. 2009, http://reducingstereotypethreat.org, [dostęp: 09.06.2016].

Tomasetto C., Alparone F.R., Cadinu M., Girls’ math performance under stereotype threat: the moderating role of mothers’ gender stereotypes, Developmental Psychology, 2011, 47.

Walton G.M., Cohen G.L., Stereotype lift, Journal of Experimental Social Psychology, 2003, 39.