Abstract
While the term “cognitivistic pedagogy” appeared already in Polish literature, “cognitivistic didactics” is addressed mainly by foreign authors. We define principles and methods of innovative didactics based on constructivistic and cognitivistic theories. The two main paradigms of such didactics consist in constructing the knowledge (and competences) of pupils (listeners, students) in an interactive narration and in using real didactic objects, preferably pulled out of a pocket. We call these concepts hyper-constructivism and neo-realism.
References
Astolfi J.-P., L’erreur, un outil pour enseigner. Pratiques et enjeux pédagogiques, ESF Science Humaines, Montrouge 2012.
Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2007.
Berger P.L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, przekł. J. Niżnik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Brojan J., Sawicki S., Sapanowski S., Sprawozdanie z egzaminu maturalnego 2014. Fizyka i astronomia, Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa 2014.
Bruner J.S., W poszukiwaniu teorii nauczania, przekł. E. Krasińska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974.
Bruner J.S., Goodnow J.J., Austin G.A., A Study of Thinking, Transaction Publishers, New Brunswick – New York 1986.
Crispiani P., Didattica Cognitivista, Armando Editore, Roma 2004.
Crispiani P., Dydaktyka, edukacja, styl. Dydaktyka kognitywistyczna jako styl, przekł. G. Karwasz, Cognitive Science – New Media – Education, 2017, 3.
Ćwikliński A., Zmiany w polskiej edukacji w okresie globalizacji, integracji i transformacji systemowej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005.
Dylak S., „Nasze szkolne credo…”, [w:] Strategia kształcenia wyprzedzającego, red. S. Dylak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2013.
Friend Wise A., O’Neill K., Beyond More Versus Less: A Reframing of the Debate on Instructions Guidance, [w]: Constructivistic Instruction; Success or Failure? red. S. Tobias, T.M. Duffy,
Routledge, Taylor & Francis Group, New York – London 2009.
Gagnon Jr. G.W., Collay M., Constructivistic Learning Design. Key Questions for Teaching to Standards, Corwin Press, Thousand Oaks, California 2006.
Hazelkorn E. (chair), Science Education for Responsible Citizenship, Report to the European Commission of the Expert Group on Science Education, European Commission, Luxembourg 2015.
Herbart J.F., Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowania, Geberther i Wolff, Warszawa 1912.
House N.G., The Inquiry-based Approach to Teaching Math: Teaching Students to be Mathematical Thinkers, ISA (Institute for Student Achievements), 2018, https://www.studentachievement.org/blog/inquiry-based-approach-teaching-math-teaching-students-mathematical-thinkers/ [dostęp: 22.12.2018].
Karwasz G., Czy świat kręci się w prawo? Fizyka i zabawki, XXXV Zjazd Fizyków Polskich, 20.09.1999 Białystok, Postępy Fizyki, 2000, 51, Zeszyt dodatkowy.
Karwasz G., Czy media w dydaktyce są potrzebne? [w]: Media w edukacji, kulturze i zmianie społecznej – odniesienia kognitywne, Księga jubileuszowa poświęcona profesorowi Bronisławowi Siemienieckiemu w 60. rocznicę urodzin, red. S. Juszczyk, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.
Karwasz G., Między neorealizmem a hyper-konstruktywizmem – strategie dydaktyczne dla XXI wieku, [w]: Awangarda w szkolnej i pozaszkolnej edukacji, Problemy Wczesnej Edukacji, 2011, 3(15).
Karwasz G., Nauczanie fizyki – trudności matematyczne czy nieumiejętność komunikacji? Kognitywistyka i Media w Edukacji, 2013, 1.
Karwasz G., Teaching science in early childhood – inquiry-based, interactive path on energy, [w]: Physics Alive, Proceedings GIREP-EPEC Conference, JYFL Research Report no.10/2012, red. A. Lindell, A-L. Kähkönen, J. Viiri, University of Jyväskylä.
Karwasz G., Między Scyllą a Charybdą, czyli o Homerze i wulkanach, Geografia w Szkole, 2014, 2.
Karwasz G., Didattica cognitivista come ricetta in fisica, [w]: Le vie della pedagogia. Tra linguagi, ambiente e tecnologie, a cura di P. Crispiani e S. Pellegrini, Edizioni Università di Macerata, 2016.
Karwasz G., Kruk J., Idee i realizacje dydaktyki interaktywnej. Wystawy, muzea i centra nauki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012.
Karwasz G., Karbowski A., No student left behind – recepta konstruktywistyczna – implementacje i analizy porównawcze w fizyce, [w:] Różnice, edukacja, inkluzja, red. A. Komorowska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015.
Karwasz G., Służewski K., Kamińska A., Constructivistic path in teaching physics: from interactive experiements to step-by-step textbooks, Problems of Education in the 21st Century, 2015, 64.
Karwasz G., Karbowski A., Hyper-konstruktywizm w nauczaniu fizyki. Tożsamość indywidualna i kompetencje społeczne, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 2016, XXXII, Nauki Humanistyczno-Społeczne, 435.
Kirschner P.A., Sweller J., Clark R.E., Why Mimimal Guidance During Instruction Does Not Work: An Analysis of the Failure of Cnstructivistic, Discovery, Problem-Bases, Experiential, and Inquiry-Based Teaching, Educational Psychologists, 2006, 41(2).
Komenský J.A., Wielka dydaktyka Jana Amosa Komeńskiego, przekł. H. Wernic, Nakładem Redakcyj Przeglądu Pedagogicznego, Warszawa 1883.
Kruk J., Karwasz G., Reprezentacja, przyczynowość i badania eksperymentalne jako znaczące punkty „mapy poznawczej” dydaktyki ogólnej, Forum Oświatowe, 2005, 2(33).
Miller K., Lasry N., Chu K., Mazur E., Role of physics lecture demonstrations in conceptual learning, Phys. Rev. Special Topics, Physics Education Research, 2013, 9.
Morin E., La tête bien faite, Seuil, Paris 1999.
Ormrod J.E., How We Think and Learn. Theoretical Perspectives and Practical Implications, Cambridge University Press, New York 2017.
Osborne J., Attitudes towards science: a review of the literature and its implications, Int. J. Sci. Educ., 2003, 9(25).
Pacholik-Żuromska A., Ewolucja języka myśli, Diametros, 2012, 34.
Pessoa L., The Cognitive-Emotional Brain: From Interactions to Integration, MIT Press, Cambridge, MA 2013.
Piaget J., La nascita dell’intelligenza del bambino, Milano 2014.
Piattelli-Palmarini M. (red.), Język i jego nabywanie. Debata między Jeanem Piaagetem a Noamem Chomskym, przekł. A. Bielik-Robson, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1995.
Pietrasiński Z., Sztuka uczenia się, Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.
Rogoff B., Apprenticeship in Thinking Cognitive Development in Social Context, Oxford University Press, Oxford 1990.
Shulman L.M., Knowledge and teaching: Foundations of the new reform, Harvard Educational Review, 1987, 57(1).
Siemieniecka D., Karwasz G., Internetowa tożsamość – czyli o kreowaniu własnego ID, [w]: Oblicza internetu. Sieciowe dyskursy. (Roz)poznawanie cyfrowego świata, red. M. Sokołowski, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu, Elbląg 2014.
Siemieniecki B., Pedagogika kognitywistyczna. Studium teoretyczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013.
Smerdon B. i in., Teachers’ Tools for the 21st Century: A Report on Teachers’ Use of Technology, National Center for Education Statistics, U.S. Department for Educations, NCES2000-102, September 2000.
Zanetti V. i in., I giocattoli e la scienza – schede per una diversa didattica della fisica, „La fisica nella scuola” (A.I.F.) quaderno n.4 – Ottobre/dicembre 1993.