Abstract
The article attempts to theoretically and methodologically capture the potential and possibilities of films within informal education. The author begins by reflecting on the importance of popular culture in the process of shaping the identity of the individual and then proceeds to determine the contemporary role of informal education and the importance of film as an educational medium (in reference to the previously applicable communication model and cognitive theory). In the further part of the article, in order to determine the current discourse, the author tries to present in an orderly manner both well-known and newer concepts in the field of film (originating from various fields of science). As a summary, the author refers to contemporary trends that seem to be followed by the latest research and practical activities related to film education.
References
Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, przekł. S. Amsterdamski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Bordwell D., Tworzenie znaczenia, przekł. W. Godzic [w:] Interpretacja dzieła filmowego. Antologia przekładów, red. W. Godzic, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1993.
Brol M., Psychologia i film, [w:] Psychologiczna praca z filmem, red. M. Brol, A. Skorupa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014.
Brol M., Skorupa A., Film jako narzędzie edukacji – perspektywa psychologiczna, [w:] Pedagogika kultury popularnej – teorie, metody i obszary badań, red. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2016.
Buryła S., Gąsowska L., Ossowska D., Wstęp, [w:] Mody w kulturze i literaturze popularnej, red. S. Buryła, L. Gąsowska, D. Ossowska, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2011.
Buss D.M., Psychologia ewolucyjna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2001.
Dzięgielewska M., Człowiek dorosły wobec wyzwań codzienności, [w:] Edukacja dorosłych. Teoria i praktyka w okresie przemian, red. J. Saran, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
Elsaesser T., Hagener M., Teoria filmu: wprowadzenie przez zmysły, przekł. K. Wojnowski, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2015.
Giroux H., Cultural Studies, Public Pedagogy and the Responsibility of Intellectuals, Communication and Critical/Cultural Studies, 2004, 1(1).
Godlewski G., Antropologia praktyk językowych: wprowadzenie, [w:] Antropologia praktyk językowych, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.
Helman A., Przedmiot i metody filmoznawstwa, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1985.
Helman A., Ostaszewski J., Historia myśli filmowej, Podręcznik, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007.
Hopfinger M., Kultura współczesna – audiowizualność, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985.
Jakubowski W., Lęk w filmie, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1997.
Jakubowski W., Edukacyjny kontekst kultury wizualnej, czyli o czym mówią filmy, [w:] Kultura i edukacja (konteksty i kontrowersje), red. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008.
Jakubowski W., Wstęp, [w:] Kultura i edukacja (konteksty i kontrowersje), red. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008.
Jakubowski W., Sztuka filmowa jako miejsce uczenia się, [w:] Kultura jako przestrzeń edukacyjna. Współczesne obszary uczenia się osób dorosłych, red. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Klejsa K., Saryusz-Wolska M. (red.), Badanie widowni filmowej. Antologia przekładów, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014.
Konieczna E., Baśń w literaturze i filmie. Rola baśni filmowej w edukacji filmowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2005.
Kracauer S., Od Caligariego do Hitlera, Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1958.
Leavy P., Metoda spotyka sztukę. Praktyki badawcze oparte na działaniu, przekł. K. Stanisz, J. Kucharska, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2018.
Malewski M., O granicach andragogiki i granicach w andragogice, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2016, 3.
Malewski M., Od nauczania do uczenia się. O pragmatycznej zmianie w andragogice, Wydawnictwo Naukowe DSW, Wrocław 2010.
Malewski M., Teorie andragogiczne. Metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998.
Maltby R., New Cinema Histories, [w:] Explorations In New Cinema History, red. R. Maltby, D. Biltereyst, P. Meers, Wiley-Blackwell, Chichester 2011.
Matusiak R., Edukacja medialna „pokolenia kciuka” – błahostka czy obowiązek?, Kultura i Wychowanie, 2019, 1.
Melosik Z., Szkudlarek T., Kultura, tożsamość i edukacja – migotanie znaczeń, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1998.
Mironiuk-Notreba A., Edukacyjny potencjał sztuki filmowej, czyli czego o niepełnosprawności możemy się nauczyć w kinie, Dyskursy Młodych Andragogów, 2014, 15.
Nurczyńska-Fidelska E., Edukacja filmowa na tle kultury literackiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1989.
Ogonowska A., Edukacja filmowa: geneza i rozwój badań nad zastosowaniami filmu w praktykach edukacyjnych, Studia de Cultura. Film w działaniu, 2018, 9.
Ostaszewski J., Film i poznanie, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
Pietraszko S., Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne, Wydawnictwo Naukowe Atla 2, Wrocław 2012.
Plisiecki J., Metodyka pracy z filmem wśród dzieci i młodzieży, Centrum Animacji Kulturalnej, Warszawa 1993.
Płażewski J., Język filmu, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1961.
Pryszmont-Ciesielska M., (Nie)uchwytne mikroświaty uczących się dorosłych – ujęcie teoretyczno- metodologiczne, [w:] Kultura jako przestrzeń edukacyjna. Współczesne obszary uczenia się osób dorosłych, red. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Saryusz-Wolska M., Powojenna widownia filmowa w Berlinie. Przyczynek do nowej historii kina, [w:] Prace Kulturoznawcze XX. O uczestnictwie raz jeszcze, red. M. Matysek-Imielińska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2016.
Skowronek B., Edukacja filmowa (i medialna). Ujęcie antropologiczno-pragmatystyczne, [w:] Od edukacji filmowej do edukacji audiowizualnej. Teorie i praktyki, red. E. Ciszewska, K. Klejsa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Skowronek B., Ciało, emocje, rozum – raz jeszcze o mechanizmach odbioru filmu, Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova, 2017, 2.
Szkudlarek T., Różnica, tożsamość, edukacja. Szkice z pogranicza, Oficyna Wydawnicza Impuls, Warszawa 1995.
Szkudlarek T., Media. Szkic z filozofii i pedagogiki dystansu, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009.
Tuszyńska-Bogucka W., Media – przyjaciel czy wróg dziecka? Program informacyjno-edukacyjny, Wydawnictwo eMPi2, Poznań 2006.
Woo Y.Y.J., Engaging new audiences: Translating research into popular media, Educational Researcher, 2008, 37(6).
Zasępa T., Nowe modele kształcenia – edukacja za pośrednictwem mediów, [w:] Społeczeństwo wirtualne, społeczeństwo informacyjne, red. R. Szwed, Wydawnictwo KUL, Lublin 2003.