Keywords
“underconsumption”
working class
post-war period
Polish People’s Republic
How to Cite
Number of views: 124
Number of downloads: 224
Abstract
The article deals with the problem of the material situation of workers between 1945 and 1956. It was particularly difficult in the first months after the end of the war when “cheap labour’ was the immanent feature of so-called “real socialism”. The problem became even more severe due to the policy of “underconsumption” proclaimed in 1946 by one of the directors of the Central Planning Office and introduced as the basis of financing the investment plan. Keeping a disproportionately high level of accumulation at the expense of consumption was a prominent feature of the system.
References
AAN, CUP – Archiwum Akt Nowych, Centralny Urząd Planowania w Warszawie (1945–1949), sign. 1787.
AAN, KC PZPR – Archiwum Akt Nowych, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sign. 237/V1b/15; 237/XXXI/245.
AAN, KCZZ – Archiwum Akt Nowych, Komisja Centralna Związków Zawodowych, sign. 459; 460.
AAN, PKPG – Archiwum Akt Nowych, Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego w Warszawie, sign. 312; 330.
[Archiwum] GUS – Archiwum Głównego Urzędu Statystycznego, sign. 513/7.
M.P. 1947 No 106 item 70 – Monitor Polski, Zarządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 7 lipca 1947 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Aprowizacji w sprawie ustalenia cen maksymalnych na artykuły przemysłowe.
Koszty produkcji i rentowność w przemyśle uspołecznionym w 1988 r. (1989) Warszawa: GUS.
Mały rocznik statystyczny 1939 (1939) Warszawa: GUS.
Rocznik statystyczny 1956 (1956) Warszawa: GUS.
Rocznik statystyczny 1958 (1958) Warszawa: GUS.
Tablice statystyczne 1953–1954 (1956) Warszawa: GUS.
Trwanie życia w 2007 r. (2008) Warszawa: GUS.
Bobek, J. (1988) Próba porównania wskaźników efektywności gospodarki polskiej i wybranych krajów w latach 1970–1985. Seria: Z Prac Zakładu Badań Statystyczno-Ekonomicznych, 171. Warszawa: GUS.
Chumiński, J. (1999) Ruch zawodowy w Polsce w warunkach kształtującego się systemu totalitarnego 1944–1956. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego.
Czajkowski, T. (1938) ‘Na drodze do międzynarodowej standaryzacji statystyki płac, zarobków i czasu pracy’, Statystyka Pracy, XVII(1), pp. 4–107.
‘Documenta ocupationis teutonicae I’. Vol. 1 (1947) Robotniczy Przegląd Gospodarczy, 18(1), pp. 27–29.
Gomułka, W. (1957) ‘Sytuacja w partii i kraju – referat na X plenum KC PZPR’, Głos Pracy, 252(2100), pp. 3–6.
Holzer, J.Z. (2003) Demografia. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Jaworski, T. (1956) ‘Trzeba prawdzie spojrzeć w oczy’, Życie Gospodarcze, 11(12), p. 5.
Jędruszczak, H. (1963) Płace robotników w Polsce 1924–1939. Warszawa: PWN.
Jędruszek, J. (1947) ‘Szkic porównawczy kosztów utrzymania’, Robotniczy Przegląd Gospodarczy, 18(12), pp. 20–22.
Kalecki, M. (1964) ‘Porównanie dochodu robotników i pracowników umysłowych z okresem przedwojennym’, Kultura i Społeczeństwo, 8(1), pp. 35–40.
Kaliński, J. (1987) Polityka gospodarcza Polski w latach 1948–1956. Warszawa: Książka i Wiedza.
Karpiński, A. (1958) Zagadnienia socjalistycznej industrializacji Polski. Warszawa: Polskie Wydawnictwa Gospodarcze.
Kofman, J. (1946) ‘Plan odbudowy gospodarczej’, Robotniczy Przegląd Gospodarczy, 17(6), pp. 10–13.
Kostrowicka, I., Landau, Z. and Tomaszewski, J. (1984) Historia gospodarcza Polski XIX i XX wieku. Warszawa: Książka i Wiedza.
Kowalski, K. (2013) Plan Marshalla. Uwarunkowania i skutki gospodarczo-polityczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Łuczak, C. (1979) Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Malanowski, J. (1956) ‘Sprawa minimum egzystencji’, Życie Gospodarcze, 11(23), pp. 8–9.
Malanowski, J. (1957) ‘Kto jak żyje. Na marginesie budżetów rodzinnych’, Życie Gospodarcze, 12(39), pp. 1,5.
Mandecki, S. (1948) ‘Możliwości zmian w strukturze spożycia na tle znoszenia systemu kartkowego’, Życie Gospodarcze, 3(20/21), pp. 797–800.
Morawski, W. (1980) ‘Strategia narzuconej industrializacji a społeczeństwo’, Studia Socjologiczne, 4, pp. 113–128.
Romaniuk, K. (1962) ‘Wstępne wyniki badań budżetów rodzin robotniczych w Polsce z lat 1937–1938–1939’, Przegląd Statystyczny, IX(4), pp. 335–354.
Rotterówna, M. (1938) ‘Stosowanie pracy nadliczbowej w przemyśle’, Statystyka Pracy, XVII(4), pp. 228–234.
Rusinek, K. (1946a) ‘Sytuacja gospodarcza a postulaty świata pracy’, Robotniczy Przegląd Gospodarczy, 17(7), pp. 4–10.
Rusinek, K. (1946b) ‘Trudności, które przezwyciężamy. Przemówienie sekretarza generalnego KCZZ tow. Kazimierza Rusinka’, Robotnik, 27(427), p. 2.
Ryć, K. (1968) Spożycie a wzrost gospodarczy Polski. Warszawa: Książka i Wiedza.
Skiba, L. (1979) Dolnośląskie zagłębie węglowe w organizmie gospodarczym PRL. Warszawa–Wrocław: PWN.
Stankiewicz, T. (1993) Działalność inwestycyjna państwa w Polsce w latach 1945–1947. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
License
Copyright (c) 2014 Jędrzej Chumiński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.