Słowa kluczowe
complaint to the administrative court
other acts or actions related to public administration
recognition of the right or obligation arising from the provisions of law
Jak cytować
Abstrakt
The purpose of the article is to present the competence of the administrative court indicated in Article 146 § 2 of the Act of 30 August 2002 – the Law on proceedings before administrative courts (LPAC). In accordance with this provision, in matters concerning complaints against an Act or an action related to public administration referred to in Article 3 § 2 point 4 of the LPAC, the court may recognize in its judgment a right or an obligation arising from the provisions of law and may issue a relevant decision in the matter if it first annuls the act or declares that the action is with no legal effect pursuant to Article 146 § 1 of the LPAC. It must be emphasized however, that Article 146 § 2 of the LPAC is not an independent basis for issuing a judgment and the doctrine often presents differing views. It should be assumed that the court may recognize the right or the obligation of an individual that arises from the provisions of law if the nature of the case permits doing so and when the facts and the legal framework of the case do not raise reasonable doubts. Unfortunately, judicial case studies show that this possibility is rarely used. Furthermore, courts encounter numerous problems in applying Article 146 § 2 of the LPAC, most probably because of the huge controversy regarding this procedural institution. Firstly, there is no consensus as to the function of the judicial decision based on the provision in question, and the interpretation of its facultative nature is also problematic. In the author’s opinion administrative courts should use the competence referred to in Article 146 § 2 of the LPAC more frequently. Such a change of practice would increase the effectiveness of judicial review of public administration as well as will enhance the level of protection of individual rights. The article also contains some interesting examples of the application of Article 146 § 2 of the LPAC.
Bibliografia
Adamiak B., Kontrola administracji publicznej wykonywana przez NSA, w: B. Adamiak, J. Borkowski, Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 1999.
Adamiak B., Z problematyki właściwości sądów administracyjnych (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2006, nr 2.
Bogusz M., Pojęcie aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczącyce przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku, wynikających z przepisów prawa w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o NSA, „Samorząd Terytorialny” 2000, nr 1–2.
Bogusz M., Glosa do postanowienia WSA w Bydgoszczy z 15 VII 2005 r., II SAB/Bd 23/04, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2006, nr 3, poz. 30.
Bogusz M., Glosa do wyroku NSA z 20 XI 2008 r., I OSK 611/08, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2009, nr 3.
Bulejak R., Kontrola sądowa innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej –rozważania na tle zmian wprowadzonych ustawą z 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, „Samorząd Terytorialny” 2017, nr 5.
Chlebny J., Źródła administracyjnego prawa procesowego, w: System prawa administracyjnego procesowego, pod red. G. Łaszczycy, A. Matana, t. 1: Zagadnienia ogólne, pod red. G. Łaszczycy, Warszawa 2017.
Chróścielewski W., Kmieciak Z., Tarno J.P., Reforma sądownictwa administracyjnego a standardy ochrony praw jednostki, „Państwo i Prawo” 2002.
Chróścielewski W., Glosa do wyroku NSA z 27 X 2015 r., II OSK 269/15, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2016, nr 7–8, poz. 75.
Chróścielewski W., Zakres jurysdykcji sądów administracyjnych, w: Polskie sądownictwo administracyjne – zarys systemu, pod red. Z. Kmieciaka, Warszawa 2015.
Ciesielska A., Z problematyki zakazu reformationis in peius w postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Studia Prawa Publicznego” 2017, nr 2.
Dauter B., Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2018.
Jagielska M., Jagielski J., Stankiewicz R., Grzywacz M., Komentarz do art. 146, w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, pod red. R. Hausera, M. Wierzbowskiego, Warszawa 2017.
Jaśkowska M., Akty i czynności z zakresu administracji publicznej w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o Naczelnym Sądzie inistracyjnym jako przedmiot kontroli, w: Polski model sądownictwa administracyjnego, pod red. J. Stelmasiaka, J. Niczyporuka, S. Fundowicza, Lublin 2003.
Jaśkowska M., Wyroki sądów administracyjnych, w: M. Jaśkowska, M. Masternak, E. Ochendowski, Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 2010.
Jendrośka J., Jendrośka J., Nowy model sądownictwa administracyjnego w Polsce, „Państwo i Prawo” 1996.
Klonowski K., Kontrola sądowoadministracyjna „innych aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków, wynikających z przepisów prawa” z art. 3 § 2 pkt 4 p.s.a., „Przegląd Prawa Publicznego” 2012, nr 5.
Kmieciak Z., Glosa do wyroku WSA w Gdańsku z 19 XII 2006 r., III SA/Gd 440/06, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2007, nr 10, poz. 115.
Kmieciak Z., Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów NSA z 4 II 2008 r., I OPS 3/07, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2008, nr 5, poz. 51.
Kmieciak Z., Efektywność sądowej kontroli administracji publicznej, „Państwo i Prawo” 2010, z. 11.
Kmieciak Z., Czy sądy administracyjne stosują przepisy prawa materialnego?, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011, nr 2.
Krawczyk A., Wykonalność aktu i czynności organu administracji publicznej, Warszawa 2013.
Łętowska E., Glosa do wyroku NSA z 14 VIII 2002 r., II SA/Gd 4182/01, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2003, nr 10, poz. 135.
Skoczylas A., Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów NSA z 4 II 2008 r., I OPS 3/07, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2008, nr 7–8, poz. 89.
Stankiewicz R., Inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej jako przedmiot kontroli sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.), „Przegląd Prawa Publicznego” 2010, nr 11.
Świątkiewicz J., Naczelny Sąd Administracyjny. Komentarz do ustawy, Warszawa 2001.
Szustakiewicz P., Komentarz do art. 146, w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, pod red. A. Skoczylasa, P. Szustakiewicza, Warszawa 2016.
Tarno J.P., Zakres działania sądów administracyjnych, w: W. Chróścielewski, J.P. Tarno, P. Dańczak, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2018.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012.
Woś T., Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 1999.
Woś T., Rodzaje wyroków sądu administracyjnego, w: Postępowanie sądowoadministracyjne, pod red. T. Wosia, Warszawa 2004.
Woś T., Komentarz do art. 146, w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, pod red. T. Wosia, Warszawa 2016.
Wyszomirski Ł.M., Sądowa kontrola innych niż decyzje i postanowienia aktów i czynności z zakresu administracji publicznej, Warszawa 2018, passim.
Zimmermann J., Polskie sądownictwo administracyjne (uwagi o projekcie ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym), „Krakowskie Studia Prawnicze” 1993–1994.
Słownik języka polskiego, t. 3, pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1981.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Agnieszka Ciesielska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.