Słowa kluczowe
Polish Constitution
legal corruption
internal security
social justice
Jak cytować
Abstrakt
The article presents considerations and multifaceted analyses of the conditions and motives of judicial decisions taken after the judgment of the TSUE 19 November 2019, in the context of how Poland’s judiciary system functions. It begins by explaining how to perceive and understand the essence of legal corruption in terms of the use of law, power and professional position. The possibilities of the intentional use of judicial power for specific needs and purposes is discussed in this context. The next part of the paper is devoted to a critical analysis of selectively interpreted right to a tribunal enshrined in art. 45 of the Polish Constitution in connection with other values enshrined therein. The right of every citizen to a fair and public hearing of their case, without undue delay by a competent, independent, impartial and independent court, is presented in terms of the constitutional perspective, the principle of equal treatment and non-discrimination. The problem outlined here is considered from the point of view of protection against the arbitrariness of authorities and the possibility of appealing against personnel decisions enabling employment to be taken up in selected positions in state institutions. Attention is paid to the privileged legal position of judges over other citizens. The issues described and the arguments presented in this article are entirely overlooked in the literature, as well as in public debate. What follows is an explanation of how TSUE rulings are interpreted differently by various public authorities. Reference is also made to the dictum of the Supreme Court judgment of 5 December 2019, which was issued in its Labour Law and Social Security Chamber. That process initiated specific actions and activities taken by individual groups of Supreme Court judges. Finally, the resolution of the combined three chambers of the Supreme Court on 23 January 2020, the judgment of the Constitutional Tribunal of 20 April 2020, and divergent decisions regarding the implementation of the TSUE’s position of 8 April 2020 are discussed.
Bibliografia
Chmielarz-Grochal A., Bezpośrednie stosowanie art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2016, nr 3, s. 67–101.
Duraj N., Przestępstwa nadużycia władzy i korupcji w prawie karnym Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Policyjny” 2019, nr 2, s. 42–57.
Fazekas M., Toth I.J., From Corruption to State Capture: A New Analytical Framework with Empirical Applications from Hungary, „Political Research Quarterly” 2016, vol. 69, iss. 2, s. 320–334.
Florczak-Wątor M., Prawo do sądu jako prawo jednostki i jako gwarancja horyzontalnego działania praw i wolności, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego”, 2016, nr 3, s. 47–66.
Gieroń K., Prawo do sądu w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i orzecznictwie sądowym, w: „Rodzinna Europa”. Europejska myśl polityczno-prawna u progu XXI wieku, pod red. P. Fitkusa, H. Malewskiego, M. Marszała, Wrocław 2015, s. 555–571.
Grajewski K., Założenia i rzeczywistość władzy sądowniczej – uwagi w dwudziestą rocznicę wejścia w życie Konstytucji III RP, „Przegląd Konstytucyjny” 2018, nr 1, s. 37–64.
Grzybowski T., Jednolitość orzecznictwa a paradygmat interpretacyjny (ze szczególnym uwzględnieniem reguły clara non sunt interpretanda, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2013, nr 2, s. 25–37.
Hałub-Kowalczyk O., Jabłoński M., Radajewski M., Identyfikacja treści prawa do sądu – wybrane zagadnienia, Wrocław 2019.
Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich w obszarze równego traktowania za rok 2018 oraz o przestrzeganiu zasady równego traktowania w Rzeczypospolitej Polskiej, 25 XI 2019.
Jabłońska-Bońca J., Trzeba inaczej uczyć. Kilka uwag o homo zappiens i miękkich umiejętnościach komunikacyjnych prawników, „Krytyka Prawa” 2018, nr 2, s. 373–394.
Jabłoński P., O deskryptywnym poziomie interpretacji tekstu prawnego, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2018, nr 106, s. 29–53.
Jabłoński P., Pichlak M., Miejsce refleksji krytycznej w instytucjonalnej wiedzy o prawie, „Principia” 2013, nr 57–58, s. 269–295.
Jaworska M., Prawo do sądu, w: Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw w polskim porządku prawnym, pod red. M. Jabłońskiego, Wrocław 2014, s. 127–152.
Kaleta K., Sądownictwo konstytucyjne w warunkach ponowoczesności, w: Teoria prawa. Między nowoczesnością a ponowoczesnością, pod red. A. Samonek, Kraków 2013, s. 21–29.
Kiciński K., „Sygnalista” w państwie prawa – spojrzenie z perspektywy socjologii moralności, w: Skarżypyty, donosiciele, sygnaliści? Studium socjologiczno-prawne, pod red. J. Arcimowicz, M. Bieńko, B. Łaciak, Warszawa 2018, s. 231–245.
Kondej M., Przełamanie rezultatów wykładni językowej zgodnie z zasadą nadrzędności Konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019, z. 3, s. 39–52.
Kusiak J., Rule of Law and Rules-lawyering: Legal Corruption and „Reprivatization Business” in Warsaw, „International Journal of Urban and Regional Research” 2019, vol. 43, iss. 3, s. 589–596.
Łukowiak D., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 marca 2019 r., sygn. akt K 12/18 (wybór sędziów do składu Krajowej Rady Sądownictwa przez Sejm), „Przegląd Konstytucyjny” 2019, nr 3, s. 101–112.
Maciel G.G., Sousa de L., Legal Corruption and Dissatisfaction with Democracy in the European Union, „Social Indicators Research” 2018, vol. 140, iss. 2, s. 653–674.
Majchrowski J., Źródła prawa a praktyka polityczna, w: Źródła prawa. Teoria i praktyka, pod red. T. Giary, Warszawa 2016, s. 51–65.
Maksimiuk D., Z działalności Komisji KC PZPR do spraw Wymiaru Sprawiedliwości, Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego w 1957 r. Przyczynek do badań nad wpływem PZPR na wymiar sprawiedliwości, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2015, t. 14: Studia dedykowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w 75-lecie urodzin i 50-lecie pracy naukowej, pod red. P. Fiedorczyka, s. 57–72.
Matczak M., Argumentum ad absurdum w uzasadnieniu decyzji stosowania prawa a założenie o racjonalności prawodawcy – analiza krytyczna, w: Uzasadnienia stosowania prawa, pod red. I. Rzucidło-Grochowskiej, M. Grochowskiego, Warszawa 2015, s. 102–115.
Mazur P., Uwagi o odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów za rażącą i oczywistą obrazę prawa w polskim systemie prawnym, „Ethics in Progress” 2017, t. 8, nr 2, s. 97–109.
Meandry prawa – teoria i praktyka. Księga jubileuszowa prof. zw. dra hab. Mieczysława Goettela, pod red. E. Pływaczewskiego, J. Bryka, Szczytno 2017.
Minich D., Konstytucja – konstytucjonalizm – neokonstytucjonalizm, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018, nr 12, s. 68–75.
Minich D., Konstytucja oraz konstytucjonalizm w dobie ponowoczesnej, w: Teoria prawa. Między nowoczesnością a ponowoczesnością, pod red. A. Samonek, Kraków 2013, s. 31–39.
Minich D., Veto players jako koncepcja rywalizacji o władzę pomiędzy organami władzy państwowej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018, nr 7–8, s. 43–53.
Niezgódka-Medek M., Krajowa Rada Sądownictwa jako gwarant niezależności sądów i niezawisłości sędziów do czasu wprowadzenia zmian na przełomie 2017 i 2018 r.,
w: Konstytucja. Praworządność. Władza Sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce, pod red. Ł. Bojarskiego, K. Gajewskiego, J. Kremera, G. Ott, W. Żurka, Warszawa 2019, s. 93–106.
Patora K., Analiza korupcji, „Studia Iuridica Toruniensia” 2018, nr 22, s. 253–270.
Peters A., Corruption as a Violation of International Human Rights, „European Journal of International Law” 2018, vol. 29, iss. 4, s. 1251–1287.
Pethe A., Tandel V., Gandhi S., Unravelling the Anatomy of Legal Corruption: Focusing on ‘Honest Graft’ by Politicians, „Economic and Political Weekly” 2012, vol. 47, no. 21, s. 55–62.
Pilipiec S., Zasada prawa do sądu w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i Konstytucji Federacji Rosyjskiej, „Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska, Lublin – Polonia”, Sectio G, 2003/2004, vol. 50/51, s. 151–165.
Piotrowski R., Pojęcia zastane w Konstytucji RP. Dylematy teorii i praktyki, w: Źródła prawa. Teoria i praktyka, pod red. T. Giary, Warszawa 2016, s. 21–50.
Piotrowski R., Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, nr 1, s. 215–229.
Rakowska-Trela A., Krajowa Rada Sądownictwa po wejściu w życie nowelizacji z 8.12.2017 r. – organ nadal konstytucyjny czy pozakonstytucyjny?, w: Konstytucja. Praworządność. Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce,
pod red. Ł. Bojarskiego, K. Gajewskiego, J. Kremera, G. Ott, W. Żurka, Warszawa 2019, s. 107–122.
Rakowska-Trela A., Sądy i sędziowie wobec niedemokratycznych przemian, „Studia Politologiczne” 2018, t. 47, s. 299–315.
Siudowski M., Prawo do sądu. Raport z monitoringu ochrony praw podstawowych w Polsce, Lublin 2006.
Skrzypiński D., Odpowiedzialność sędziów w świetle zjawiska judykalizacji polityki, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2014, nr 17, s. 53–64.
Skuczyński P., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez sądy a odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, „Kwartalnik o Prawach Człowieka” 2017, nr 3–4, s. 88–95.
Skuczyński P., Nierepresyjne funkcje odpowiedzialności dyscyplinarnej a model postępowania w sprawach dyscyplinarnych, „Przegląd Legislacyjny” 2017, nr 3, s. 35–53.
Taborowski M., Mechanizmy ochrony praworządności państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej. Studium przebudzenia systemu ponadnarodowego, Warszawa 2019.
Tkaczyk E., Konstytucyjne prawo do sądu jako jedna z najważniejszych gwarancji praw człowieka w państwie demokratycznym. Aspekt teoretyczny, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2017, nr 20(2), s. 39–46.
Tomza A., Kwestia politycznych nominacji sędziów do Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych w poglądach Antonina G. Scalii – In memoriam, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2018, vol. 7, no. 1, s. 161–172.
Tuleja P., Division of Power and the Problem of Excessive Concentration of Power in the Light of the Polish Constitution, „Przegląd Konstytucyjny” 2018, nr 4, s. 59–75.
Tworzenie a stosowanie prawa w Polsce. Teoria i praktyka, pod red. M. Mazuryka, D. Kotłowskiego, K. Sadowskiego, Warszawa 2014.
Utz A.F., Pojęcie prawa w teorii i praktyce, „Roczniki Nauk Prawnych” 2010, nr 2, s. 7–15.
Walczak W., Korupcja jako sieć wpływów, powiązań i zależności, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2018, nr 19, s. 11–41.
Walczak W., Korupcja – ujęcie prakseologiczne i ekonomiczne, „Policja. Kwartalnik Kadry Kierowniczej Policji” 2019, nr 2, s. 10–21.
Walczak W., Legalna korupcja metodą zapewniania korzyści majątkowych i osobistych, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate” 2020, nr 1, s. 217–256.
Walczak W., Nadużycie władzy publicznej elementem korupcji – próba szerszego ujęcia zjawiska, „Kontrola Państwowa” 2019, nr 3, s. 109–125.
Walczak W., Przestępstwa korupcyjne a legalna korupcja – aspekty ekonomiczne i prawne, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2019, nr 21, s. 44–81.
Wielki R., Dostęp do informacji publicznej jako prawne narzędzie zwalczania korupcji. (Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 stycznia 2012 r., sygn. akt: I OSK 2157/11), „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2017, nr 3, s. 115–123.
Zajadło J., Magiczny trójkąt: prawodawcy, sędziowie, profesorowie, w: Konstytucja. Praworządność. Władza sądownicza. Aktualne problemy trzeciej władzy w Polsce, pod red. Ł. Bojarskiego, K. Gajewskiego, J. Kremera, G. Ott, W. Żurka, Warszawa 2019, s. 65–90.
Zalizowski G., Prawo do sądu na tle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w kontekście europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w: Duch praw w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, pod red. M. Kępy, M. Marszała, Wrocław 2016, s. 13–31.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Waldemar Walczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.