Abstract
The history of the formation of regional human rights courts, parts of human rights regimes on the European, African and both the American continents, is discussed in this paper. The author demonstrates an unquestionable connection between the courts and international government organisations active in the regions. She proves that the main reasons for establishing these authorities lie in the develop-ment of human rights protection systems and the associated need for supervision by independent judicial authorities, since the guarantee of rights and freedoms under regional treaties proved insufficient. The analysis shows the human rights courts were founded at different times and in diverse realities. The European Court was formed to supervise the democratic states in the region, whereas the non-European courts both were and still are regarded as unstable and implicated in internal conflicts. The next part of this article includes a discussion of the legal basis for estab-lishing regional human rights tribunals. All three bodies were established on the basis of a classical source of international law, namely an international treaty. The fundamental difference, however, is that with regard to the European and American Courts, these are treaties that form the basis of regional systems of human rights protection, while the African Tribunal was created under the Additional Protocol to the African Charter on Human and Peoples’ Rights.
References
Amani Cirimwami E., Mumbala Abelungu J., Le système africain de protection des droits de l’homme et le droit international humanitaire, „African Human Rights Yearbook” 2018, vol. 2.
Balcerzak M., Podstawy międzynarodowej ochrony praw człowieka, Toruń 2017.
Balcerzak M., Zagadnienie precedensu w prawie międzynarodowym praw człowieka, Toruń 2008.
Ball M.M., The Organization of American States and the Council of Europe, „British Yearbook of International Law” 1949, no. 26.
Barcik J., Srogosz T., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2014.
Bauman Z. et al., Democracy on the Precipice: Council of Europe Democracy Debates 2011–2012, Strasbourg 2012.
Bekker G., The African Court on Human and Peoples’ Rights: Safeguarding the Interests of African States, „Journal of African Law” 2007, vol. 51, no. 1.
Benoȋt-Rohmer F., Klebes H., Le droit du Conseil de l’Europe. Vers un espace juridique paneuropéen, Strasbourg 2005.
Cała-Wacinkiewicz E., Charakter prawny Unii Europejskiej w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 2007.
Cesarz Z., Organizacja Państw Amerykańskich – OPA, w: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg, pod red. T. Łoś-Nowak, Wrocław 2009.
Chart of ratifications of the ECHR and its Protocols Nos 1 to 11, „Human Rights Law Journal” 1994, vol. 15, no. 3.
Cichoń Z., Europejska Konwencja Praw Człowieka nadal najskuteczniejszym na świecie instrumentem ochrony praw człowieka, „Palestra” 2005, nr 11/12.
Cole R.J.V., The African Court on Human and Peoples’ Rights: Will Political Stereotypes Form an Obstacle to the Enforcement of its Decisions?, „The Comparative and International Law Journal of Southern Africa” 2010, vol. 43, no. 1.
Complak K., Europejska Konwencja Praw Człowieka a Amerykański Pakt Praw Człowieka: porównanie, w: Ubi ius, ibi remedium: księga dedykowana pamięci profesora Jana Kolasy, pod red. B.J. Krzana, Warszawa 2016.
Dąbrowska A., Regionalne trybunały praw człowieka. Analiza prawnoporównawcza, Toruń 2021.
Dąbrowska A., Dąbrowski T., Rada Europy jako „dobro wspólne” społeczności europejskiej, w: Służąc dobru wspólnemu, pod red. K. Kułak-Krzysiak, J. Parchomiuka, Lublin 2016.
Democracy on the Precipice: Council of Europe Democracy Debates 2011–2012, Strasbourg 2012.
Deska D., Instytucjonalizacja regionalizmu afrykańskiego od OJA do Unii Afrykańskiej, w: Stosunki międzynarodowe w Afryce, pod red. J. Milewskiego, W. Lizaka, Warszawa 2002.
Dobrzycki W., Charakter i istota międzynarodowego ładu politycznego w Ameryce Łacińskiej, „Stosunki Międzynarodowe” 1989, t. 9.
Dobrzycki W., System międzyamerykański, Warszawa 2002.
Don Nanjira D.D.C., The Protection of Human Rights in Africa: The African Charter on Human and Peoples’ Rights, w: Human Rights: International Protection, Monitoring, Enforcement, ed. J. Symonides, London 2003.
Drzemczewski A., Meyer-Ladewig J., Principal Characteristics of the New ECHR Control Mechanism, as Established by Protocol No. 11, Signed on 11 May 1994 / A Single European Court of Human Rights is to Replace the Existing Commission and Court in Strasbourg, „Human Rights Law Journal” 1994, vol. 15, no. 3.
Flinterman C., Henderson C., The African Charter on Human and Peoples’ Rights, w: An Introduction to the International Protection of Human Rights. A Textbook, eds. R. Hanski, M. Suksi, Åbo 2004.
Furrer H.P., Przekraczanie linii podziałów. Wydarzenia polityczne w Radzie Europy od 1989 r. – historia i analiza własnych doświadczeń, w: Polska i Rada Europy 1990–2005, pod red. H. Machińskiej, Warszawa 2005.
Garlicki L., Słowo wstępne, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2009, vol. VII, z. 2, Numer specjalny: ochrona praw człowieka.
Gronowska B., Organy organizacji regionalnych a ochrona praw człowieka, w: B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
Huber D., Rada Europy po rozszerzeniu: umocnienie jedności kontynentu w obecnych realiach, w: Polska i Rada Europy 1990–2005, pod red. H. Machińskiej, Warszawa 2005.
Jalons pour une historie du Conseil de l’Europe: actes du colloque de Strasbourg (8–10 juin 1995), ed. M.T. Bitsch, Berne 1997.
Janis M.W., Kay R.S., Bradley A.W., European Human Rights Law. Texts and Materials, Oxford 2008.
Jaskiernia J., Rada Europy jako „organizacja wartości”, „Studia Politologiczne” 2010, vol. 17.
Jaskiernia J., Rada Europy po 60 latach istnienia, „Państwo i Prawo” 2009, z. 5.
Kaczyński B., Organizacja Jedności Afrykańskiej. Charakter działalności, Warszawa 1976.
Kamtoh P., La Cour africaine des Droits de l’Homme et des peuples,https://v1.ahjucaf.org/La-Cour-africaine-des-Droits-de-l,7175.html (dostęp: 31 III 2022).
Kenig-Witkowska M.M., Organizacja Jedności Afrykańskiej. Wybrane problemy prawno-polityczne, Warszawa 1976.
Kenig-Witkowska M.M., Unia Afrykańska ze stanowiska prawa międzynarodowego, „Państwo i Prawo” 2003, nr 9.
Lizak W., Afrykańskie instytucje bezpieczeństwa, Warszawa 2012.
Liżewski B., System prawa a porządek prawny. Między konstrukcją normatywną a prawem w działaniu, Warszawa 2021.
Makau M., The African Human Rights Court: A Two-Legged Stool?, „Human Rights Quarterly” 1999, vol. 21, no. 2.
Maluwa T., The Constitutive Act of the African Union and Institution-Building in Postcolonial Africa, „Leiden Journal of International Law” 2003, vol. 16, no. 1.
Message to Europeans, Congress of Europe, The Hague, 10 May 1948, Resolutions, International Committee of the Movements for European Unity, London–Paris 1948.
Michalska A., Prawa człowieka w systemie Organizacji Państw Amerykańskich, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1980, nr 42(2).
Michałowska G., Ochrona praw człowieka w Radzie Europy i w Unii Europejskiej, Warszawa 2007.
Michałowska G., Problemy ochrony praw człowieka w Afryce, Warszawa 2008.
Mik C., Fenomenologia regionalnej integracji państw. Studium prawa międzynarodowego. Tom I. Teoria i praktyka regionalnej integracji państw, Warszawa 2019.
Mumbala A.J., Amani Cirimwami E., Le système africain de protection des droits de l’homme et le droit international humanitaire, „African Human Rights Yearbook” 2018, vol. 2.
Murray R., Human Rights in Africa. From the OAU to the African Union, New York 2004.
Nowak A., Unia Afrykańska, w: Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota – mechanizmy działania – zasięg, pod red. T. Łoś-Nowak, Wrocław 2009.
Odinkalu C.A., Analysis of Paralysis or Paralysis by Analysis? Implementing Economic, Social, and Cultural Rights Under the African Charter on Human and Peoples’ Rights, „Human Rights Quarterly” 2001, vol. 23, no. 2.
Okere B. Obinna, The Protection of Human Rights in Africa and the African Charter on Human and Peoples’ Rights: A Comparative Analysis with the European and American Systems, „Human Rights Quarterly” 1984, vol. 6, no. 2.
Orzeszyna K., Skwarzyński M., Tabaszewski R., Prawo międzynarodowe praw człowieka, Warszawa 2020.
Perina R.M., The Organization of American States As the Advocate and Guardian of Democracy: An Insider’s Critical Assessment of its Role in Promoting and Defending Democracy, Lanham, Maryland 2015.
Petaux J., L’Europe de la démocratie et des droits de l’homme: l’action du Conseil de l’Europe, Strasbourg 2009.
Piątek J.J., Podgórzańska R., Bezpiecznie czy niebezpiecznie? Wybrane aspekty globalnej i polskiej polityki bezpieczeństwa na przełomie XX i XXI w., Wrocław 2007.
Pratchett L., Lowndes V., Developing Democracy in Europe: An Analytical Summary of the Council of Europe, Strasbourg 2004.
Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe, oprac. i przeł. B. Gronowska, T. Jasudowicz, C. Mik, Toruń 1996.
Przyborowska-Klimczak A., Reforma systemu kontroli Europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, „Państwo i Prawo” 1995, nr 10–11.
Roszkowski W., Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku, Warszawa 2005.
Sadowski P., A Safe Harbour or a Sinking Ship? On the Protection of Fundamental Rights of Asylum Seekers in Recent CJEU Judgments, „European Journal of Legal Studies” 2019, vol. 11, no. 2.
Sadowski P., The EU’s approach to the extraterritorial processing of asylum claims and its compliance with international law, „Revista General de Derecho Europeo” 2021, no. 53.
Sidi Diallo B., Organizacja Jedności Afrykańskiej w procesie pokojowego regulowania sporów międzynarodowych w Afryce, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1999, nr 61(2).
Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, t. III, Warszawa 1981.
System ochrony praw człowieka, pod red. B. Banaszaka, Kraków 2005.
The African Charter on Human and Peoples’ Rights: The System in Practice, 1986–2000, eds. M. Evans, R. Murray, New York 2002.
Treaties and Other International Agreements of the United States of America 1776–1949, ed. Ch.I. Bevans, vol. 3, Washington 1969.
Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, t. IV, Warszawa 2003.
Wasiński M.J., Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów. Studium podstawy normatywnej regionalnego systemu ochrony praw człowieka, Łódź 2017.
Wasiński M.J., Prawo i pięść: ochrona praw człowieka przez afrykańskie trybunały subregionalne, „Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego” 2015, nr 6.
Wassenberg B., History of the Council of Europe, Strasbourg 2013.
Weil G.L., The European Convention on Human Rights: Background, Development and Prospects, Leyden 1963.
Widłak T., Pojęcie „międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości” na kanwie Hansa Kelsena projektu sądu światowego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016, t. XXXV.
Wspólny standard do osiągnięcia, pod red. T. Jasudowicza, Toruń 1998.
License
Copyright (c) 2022 Anna Dąbrowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.