Słowa kluczowe
modern Greek literature in translation
Polish translations of Nikos Kazantzakis
mediated translation
deformation in translation
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 93
Liczba pobrań: 50
Abstrakt
In this essay, I analyse selected excerpts from the Polish edition of Nikos Kazantzakis’s Report to El Greco (2012), which was translated not directly from Greek but from an English text. My aim is to show what dangers await the translator when he omits the source text and the implications this has on the target text and, consequently, on the reception of the translated work. I focus mainly on the following issues: the incompleteness of the target text and content deficiencies in relation to the source text; the content inadequacy of the target text, the lack of lexical and phraseological equivalence; the lack of equivalence at the level of cultural references. The analysis reveals significant discrepancies, which are not limited to omissions or far-reaching paraphrases, but touch upon the core of Kazantzakis’ work, his key philosophical concepts, which are almost completely misrepresented in the Polish edition.
Bibliografia
Augustyniak 2009: D.M. Augustyniak, Poszukiwania Boga w literaturze kreteńskiej na przykładzie twórczości Nikosa Kazantzakisa, Poznań 2009.
Berman 2009: A. Berman, Przekład jako doświadczenie obcego, przeł. U. Hrehorowicz, w: Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. P. Bukowski i M. Heydel, Kraków 2009, 247–264.
Bien 2007a: P. Bien, Kazantzakis. Politics of the Spirit, vol. I, Princeton 2007.
Bien 2007b: P. Bien, Kazantzakis. Politics of the Spirit, vol. II, Princeton 2007.
Bzinkowski 2017: M. Bzinkowski, Masks of Charos in Modern Greek Demotic Songs – Sources, Representations and Context, Kraków 2017.
Bzinkowski 2017a: M. Bzinkowski, Akritas – Nikos Kazantzakis’ Little-Known Unrealized Epic Project, „Classica Cracoviensia” XX (2017), 45–54. DOI: https://doi.org/10.12797/CC.20.2017.20.02
Bzinkowski 2017b: M. Bzinkowski, Nikos Kazantzakis – alchemia serca i umysłu, „Przegląd Polityczny” 144 (2017), 54–59.
Bzinkowski 2018: M. Bzinkowski, W drodze ku absolutnej wolności. Szkic do charakterystyki głównego bohatera „Odysei” Nikosa Kazantzakisa, „Meander” 73 (2018), 121–146.
Chadzinikolau 2003: A. Chadzinikolau, Literatura nowogrecka w przekładach polskich, Poznań 2003.
Chadzinikolau 2004: N. Chadzinikolau, Odisseas Elitis. Poeta światła i morza, Poznań 2004.
Ντουνιά 2011: Χ. Ντουνιά, „Με αλήθεια και φαντασία”. Ο Καζαντζάκης αυτοβιογραφούμενος, w: „Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη. Επιλογή κριτικών κειμένων, επιμ”, επιλογή κριτικών κειμένων, επιμ R. Beaton, Ηράκλειο 2011, 545–562 [= Dounia 2011].
Genew-Puhalewa 2012: I. Genew-Puhalewa, Zachować styl Kazandzakisa w translacji: lingwistyczne spojrzenie na dwa przekłady powieści „Ο Καπετάν Μιχάλης”, w: Wyspiański, Kazandzakis i modernistyczne wizje antyku, oprac. M. Borowska, M. Kalinowska, P. Kaniecki, Warszawa 2012, 249–259.
Hejwowski 2004 : K. Hejwowski, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2004.
Kazantzaki 1961: N. Kazantzaki, Lettre au Greco: Bilan d’une vie, Traduit du grec par Michel Saunier, Paris 1961.
Καζαντζάκης 1958: N. Καζαντζάκης, „Επιστολές προς τη Γαλάτεια”, Αθήνα 1958 [= Kazantzakis 1958a].
Καζαντζάκης 1984: N. Καζαντζάκης, „Τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη”, Αθήνα 1984 [= Kazantzakis 1984].
Καζαντζάκης 2003: N. Καζαντζάκης, „Αναφορά στον Γκρέκο”, Αθήνα 2003 [= Kazantzakis 2003].
Καζαντζάκης 2002: N. Καζαντζάκης, „Ταξιδεύοντας. Ισπανία”, Αθήνα 2002 [= Kazantzakis 2002].
Καζαντζάκη 2024: N. Καζαντζάκης, „Ο Ασυμβίβαστος”, Αθήνα 2024 [= Kazantzakis 2024].
Kazantzakis 2012: N. Kazantzakis, Raport dla El Greca, przeł. T. Wierzbowski, Wrocław 2012.
Καζαντζάκης 2014: N. Καζαντζάκης, „Ασκητική. Salvatores Dei. Νέα Αναθεωρημένη σύγχρονη έκδοση”, επιστημονική επιμέλεια Ν. Μαθιουδάκης, Αθήνα [= Kazantzakis 2014].
Kazantzakis 1973: N. Kazantzakis, Report to Greco, London 1973.
Καζαντζάκης 1970: N. Καζαντζάκης, „Ταξιδεύοντας. Ιταλία – Αίγυπτος – Σινά – Ιερουσαλήμ – Κύπρος – ο Μοριάς”, Αθήνα 1970 [= Kazantzakis 1970].
Πασχάλης 2011: M. Πασχάλης, „Ο Πρεβελάκης και ο «διχασμός» του Καζαντζάκη. Κριτική και μυθοπλασία”, in: „Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη”, επιλογή κριτικών κειμένων, επιμ R. Beaton, Ηράκλειο 2011, 563–590 [= Paschalis 2011].
Wrazas 2009: I. Wrazas, Zbawca Boga. Kuszenia Nikosa Kazantzakisa, Wrocław 2009.
Wrazas 2010: I. Wrazas, Dyskomfort (nowo)Greków, Wrocław 2010.
Wrazas 2012: I. Wrazas, Kazandzakis, tożsamość nowogrecka i grecki modernizm, w: Wyspiański, Kazandzakis i modernistyczne wizje antyku, oprac. M. Borowska, M. Kalinowska, P. Kaniecki, Warszawa 2012, 77–135.
Biedaczyna z Asyżu (tłum. L. Kossobudzki – z języka francuskiego), Warszawa 1962 [= Kazantzakis 1962].
Chrystus ukrzyżowany po raz wtóry (tłum. J. Dackiewicz – z języka francuskiego, II wyd. 1978), Warszawa 1958 [= Kazantzakis 1958b].
Kapetan Michał (tłum. K. Witwicka – z języka francuskiego), Warszawa 1960 [= Kazantzakis 1960].
Ostatnie kuszenie Chrystusa (tłum. J. Wolff – z języka angielskiego), Poznań 1992.
Raport dla El Greca (tłum. T. Wierzbowski – z języka angielskiego), Wrocław 2012 [= Kazantzakis 2012].
Grek Zorba (tłum. N. Chadzinikolau (I wyd. 1971, wiele wydań późniejszych), Warszawa 1971 [= Kazantzakis 1971].
Grek Zorba (tłum. I. Kania), Kraków 2021 [= Kazantzakis 2021].
Sztuka ascezy. Zbawcy Boga (tłum. Ewa T. Szyler), Warszawa 1993 [= Kazantzakis 1993].
Tradycja Olimpii czyli ciało wolnego człowieka [z tomu Podróżując. Grecja] (tłum. Ewa T. Szyler), „Życie Warszawy” VIII/3 (1992), nr 184, 13 [= Kazantzakis 1992].
Odyseja (fragmenty) (tłum. P. Majewski), w: Z Parnasu i Olimpu. Przegląd greckiej literatury współczesnej (red. P. Krupka), Warszawa 2004, 94–98 [= Kazantzakis 2004].
Szkice podróżne (Mistra, Mykeny, Kair, Jerozolima, Cypr) (tłum. M. Bzinkowski), „Przegląd Polityczny” 144 (2017), 42–53 [= Kazantzakis 2017a].
Nihilizm (tłum. M. Bzinkowski), „Przegląd Polityczny” 144 (2017), I–IV [= Kazantzakis 2017b].
Podróżując. Na drogach Hiszpanii: Toledo (fragment), Kordoba (fragment), Bargas, Prawdziwe Toledo, Tauromachia (fragment) (tłum. M. Bzinkowski, R. Winiarska), „Przegląd Polityczny” 144 (2017), 62–66 [= Kazantzakis 2017c].
Dwa listy do Galatei Kazantzakis: W drodze do Wiednia, Serce Italii (tłum. M. Bzinkowski, R. Winiarska), „Przegląd Polityczny” 144 (2017), 60–61 [= Kazantzakis 2017d].
Jeszcze jeden półwysep pod dyktaturą (tłum. R. Winiarska), „Przegląd Polityczny” 144 (2017), 66–67 [= Kazantzakis 2017e].
Podróżując. Anglia. British Museum (fragmenty) (tłum. M. Bzinkowski, R. Winiarska), „Czas Literatury” 1 (2018), 55–56 [= Kazantzakis 2018].
Japonia. Sakura i kokoro (tłum. M. Bzinkowski), „Czas Literatury” 3 (2019), nr 7) 17–18 [=Kazantzakis 2019a].
Wybór prozy: Szanghaj, przeklęte miasto; Gejsze; Fudżi (tłum. M. Bzinkowski, R. Winiarska), „Czas Literatury” 3 (2019), nr 7, 19–22 [= Kazantzakis 2019b].
Hiszpania. Wjeżdżając do Hiszpanii; Burgos; Madryt (tłum. R. Winiarska), „Czas Literatury” 3 (2019), nr 7, 22–24 [= Kazantzakis 2019c].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Michał Bzinkowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.