Słowa kluczowe
Adversus Nationes
body
sexual terms
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this article is to present the ways in which Arnobius speaks of the body and its sexuality, in particular
his linguistic strategies employed to articulate sexual terms. It analyses those fragments of Adversus
Nationes where the Rhetorician of Sicca Veneria does not shy away from sexual terms describing various body
parts, yet is far from being vulgar or literal. Arnobius’s apologia constitutes a rich source of lexical material
covering human anatomy and obscene behaviours. It is also an example of how to observe the rules of aesthetics
in Late Antique literature.
Bibliografia
Źródła:
Arnobius 1982: Arnobe, Contre les Gentils Livre I, ed. H. Le Bonniec, Paris 1982.
Arnobius 1953: Arnobii Adversus Nationes Libri VII, ed. C. Marchesi, Corpus Scriptorum Latinorum Paravianum 62, Torino 19532.
Arnobius Iunior, Arnobii Iunioris Commentarii in Psalmos, ed. K.-D. Daur, Corpus Christianorum Series Latina 25, Turnhout 1990.
Augustinus 1963: Augustinus, De civitate Dei, ed. W. M. Green, London/Cambridge 1963.
Augustinus 1975: Augustinus, De dialectica, ed. J. Pinborg, Dordrecht/BoCatullus 1958: C. Valerii Catulli Carmina, ed. R. A. B. Mynors, Oxford 1958.
Clemens Alexandrinus 1965: Clément d’Alexandrie, Le Pédagoque, livre II, texte grec et notes de H.-I. Marrou, Paris 1965.
Cicero 2004: Marcus Tullius Cicero, Epistulae ad Familiares, ed. D.R. Shackleton Bailey, Cambridge 2004.
Isidorus Hispalensis: Origines seu Etymologiarum libri XX, in: PL 82, 73–728.
Lucretius 1959: Titus Lucretius Carus, De rerum natura libri sex, ed. J. Martin, Paris 1959.
Marius Plotius Sacerdos 1871: Grammatici Latini, ed. H. Keil, Leipzig 1871.
Plotinus 1964: Plotinus, Plotini opera. Enneades, ed. P. Henry, H.-R. Schwyzer, Oxford 1964.
Quintilianus 1970: Quintilianus, Institutio oratoria, ed. M. Winterbottom, Oxford 1970.
Sallustius 1990: Sallustio, La congiura di Catilina, a cura di G. Verzegnassi, Roma 1990.
Vergilius 1969: Publius Vergilius Maro, Opera, ed. R.A.B. Mynors, Oxford 1969.
Przekłady:
Arnobio 2000: Amata B. (ed.), Arnobio. Difesa della Vera Religione, introduzione, traduzione e note a cura di B. Amata, Roma: Città Nuova 153, 2000.
Klemens Aleksandryjski 2010: M. Szarmach (trad.), Klemens Aleksandryjski o słowach nieprzyzwoitych, “Terminus” R. XII (2010) z. 1 (22), 221–224.
Platon 2005: Platon, Dialogi, t. 1–2, trad. W. Witwicki, Kęty 2005.
Plotyn 1959: Plotyn, Enneady, trad. A. Krokiewicz, t. 1–2, Warszawa 1959.
Porfirio 1982: Porfirio, Lettera a Marcella, ed. R. Sodano, Genova 1982.
Porfirio 1986: Porfirio, L’antro delle ninfe, con testo greco a fronte. Introduzione, traduzione e commento di L. Simonini, Milano 1986.
Porfirio 1993, Porfirio, Vangelo di un pagano. Lettera a Marcella, Contro Boeto, Sull’anima, Sul conosci te stesso. Eunapio, Vita di Porfirio, a cura di A. R. Sodano, presentazione di G. Reale, Milano 1993.
Opracowania:
Adams 1982: J. N. Adams, Latin Sexual Vocabulary, Baltimore 1982.
Adams 2013: J. N. Adams, Seksualizmy łacińskie, trad. J. Janik, Kraków 2013.
Amata 1984: B. Amata, Problemi di antropologia arnobiana, Roma 1984.
Arendt 2001: H. Arendt, Vita activa. La condizione humana, Milano 2001.
Auerbach 2006: Język literacki i jego odbiorcy w późnym antyku łacińskim i średniowieczu, trad. P. Urbański, Kraków 2006.
Burger 1971: C. Burger, Die theologische Position des älteren Arnobius, Heidelberg 1971.
Criscuolo 2000: U. M. Criscuolo, Terapia dell’anima e terapia del corpo nei Padri do Cappadocia, in: Cultura e promozione umana. La cura del corpo e dello spirito dai primi secoli cristiani al Medioevo: contributi e attualizzazioni ulteriori, a cura di E. dal Covolo – I. Giannetto, Troina 2000, 315–328.
Devereux 2011: G. Devereux, Baubo, la vulve mythique, Paris 2011.
Di Pasquale Barbanti 2000: M. Di Pasquale Barbanti, Elevazione spirituale e formazione integrale in Sinesio di Cirene, in: Cultura e promozione umana. La cura del corpo e dello spirito dai primi secoli cristiani al Medioevo: contributi e attualizzazioni ulteriori, a cura di E. Dal Covolo – I. Giannetto, Troina 2000, 363–373.
Festugière 1952: J. Festugière, Arnobiana. „Vigiliae Christianae” 6 (1952), 208–254.
Gigon1982: O. Gigon, Arnobio: Cristianesimo e mondo Romano. In: Mondo classico e cristianesimo, Roma 1982, 87–100.
Homa 2012: K. Homa, Misteria eleuzyńskie według Arnobiusza z Sicca. Wersja orficka, homerycka czy afrykańska?, „Littera antiqua” 4 (2012), 113–139.
Kosiewicz 1998: J. Kosiewicz, Myśl wczesnochrześcijańska i katolicka wobec ciała, Warszawa 1998.
Kosiewicz 2015: J. Kosiewicz, Szaleństwo i nieśmiertelność – u podstaw platońskiej antropologii kultury, „Rozprawy Naukowe” 48 (2015), 26–45.
Kucz 2012: A. Kucz, Umbra veri. Arnobiusz i nurty filozofii klasycznej, Katowice 2012.
Kucz 2015: A. Kucz, Una critica della devozione nell’Adversus Nationes di Arnobio di Sicca
Veneria, „Roczniki Humanistyczne”, LXXXIII, 3 (2015), 101–112.
Laurenti1981: R. Laurenti, Il Platonismo di Arnobio, „Studi Filosofici” 4 (1981), 3–54.
Monceaux 1905: P. Monceaux, Histoire Littéraire de l’Afrique Chrétienne depuis les origines
jusqu’à l’invasion arabe, t. 3: Le siècle d’Arnobe à Victorin, Paris 1905.
Mora 1984: Mora F., Arnobio e i culti di mistero. Analisi storico-religiosa del V libro dell’Adversus Nationes, Roma 1984.
Moreno 2009: J. L. Moreno, Los genitales, las partes: sentido y origen de unos eufemismos, RSEL 39/1 (2009), 111–140.
Moreschini 1983: C. Moreschini, Monoteismo cristiano e monoteisto platonico nella cultura latina dell’età imperiale, in: Platonismus und Christentum, Münster 1983, 133–161.
Shanzer 2006: D. Shanzer, Latin Literature, Christianity and Obscenity in the Later Roman West, in: Medieval Obscenities, ed. N. McDonald, York 2006, 171–202.
Styka 1997: J. Styka, Estetyka stosowności (decorum) w literaturze rzymskiej, Kraków 1997.
Styka 2008: J. Styka, Sydoniusz Apollinaris i kultura literacka w Galii V wieku, Kraków 2008.
Licencja