Słowa kluczowe
ode
lyric discourse
Horatius
Maciej Kazimierz Sarbiewski
Jak cytować
Abstrakt
The paper proposes the translations into Polish of the following Latin odes composed by Mathias Casimir Sarbiewski: I 19 Urit me patriae decor, II 14 Diva, ventorum pelagique praeses, II 18 Reginam tenerae dicite virgines, I 26 Aurei regina, Maria, caeli, III 2 Cum tu, Magdala, lividam, IV 7 Iessea quisquis reddere carmina, IV 31 Vides, ut altum fluminis otium. All of the texts included in this collection are strongly related to imitating of Horatian lyrical discourse (parodia Horatiana). A short introduction and the most significant references to Horace’s odes and notes have been provided.
Bibliografia
Teksty źródłowe, przekłady, komentarze
Horacy, Dzieła wszystkie. Pieśni, Pieśń wieku, Jamby, Gawędy, Listy, Sztuka poetycka, przeł. i oprac. A. Lam, wyd. II, Warszawa 1996.
M.K. Sarbiewski, Lyrica quibus accesserunt Iter Romanum et Lechiados fragmentum / Liryki oraz Droga rzymska i fragment Lechiady, przeł. T. Karyłowski, oprac. M. Korolko przy współudziale J. Okonia, Warszawa 1980.
M.K. Sarbiewski, Peregrinatio terrestris. Carmina selecta / Ziemskie pielgrzymowanie. Wiersze wybrane, przeł. E. Buszewicz, Kraków 2003.
Maciej Kazimierz Sarbiewski: pięć pieśni (I 10, I 19, II 5, II 18, III 2), przeł. J. Domański, komentarzem opatrzyła B. Milewska-Waźbińska, „Meander” LXXI (2016), 55–71.
Mathias Casimirus Sarbievius, Lyricorum libri quattuor, epodon liber unus alterque epigrammatum, Antverpiae: ex Officina Plantiniana Balthasaris Moreti, 1634.
Opracowania
Balbus 1993: S. Balbus, Między stylami, Kraków 1993.
Bereza 1963: A. Bereza, Próba analizy parodii, „Prace Literackie” 13 (1963), 128–147.
Bieniek 2004: M. Bieniek, Pieśń I 19 M. K. Sarbiewskiego jako przykład barokowej parodii, „Terminus” 1 (2004), 55–73.
Budzyński 1975: J. Budzyński, „Parodia” i „palinodia” horacjańska w liryce M.K. Sarbiewskiego. Studium z techniki poezji barokowej, „Meander” XXX (1975), 88–108.
Budzyński 1985: J. Budzyński, Horacjanizm w liryce polsko-łacińskiej renesansu i baroku, Wrocław 1985.
Buszewicz 1997: E. Buszewicz, Oblicza pobożnej tęsknoty. Uwagi o istniejących i możliwych przekładach poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, „Ruch Literacki” 4 (1997), 515–521.
Buszewicz 1999: E. Buszewicz, Maciej Kazimierz Sarbiewski – ody refleksyjne i religijne, w: Lektury polonistyczne, t. 3: Barok, red. A. Borowski, J.S. Gruchała, Kraków 1999, 112–137.
Buszewicz 2004: E. Buszewicz, Inne przestrzenie, czyli jeszcze o niebiańskiej ojczyźnie, „Terminus” 1 (2004), 75–83.
Buszewicz 2006: E. Buszewicz, Sarmacki Horacy i jego liryka. Imitacja – gatunek – styl. Rzecz o poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Kraków 2006.
Domański 1997: J. Domański, O dwu znaczeniach metafory pszczoły, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 42 (1997), 57–72.
Fulińska 2000: A. Fulińska, Naśladownie i twórczość. Renesansowe teorie imitacji, emulacji i przekładu, Wrocław 2000.
Hutcheon 1986: L. Hutcheon, Ironia, satyra, parodia – o ironii w ujęciu pragmatycznym, przeł. K. Górska, „Pamiętnik Literacki” 77 (1986), z. 1, 331–350.
Kotarska 1993: J. Kotarska, Ad caelestem adspirat patriam. Problem dualizmu natury ludzkiej w poezji polskiego baroku, „Ogród” VI (1993), 97–99.
Łukaszewicz-Chantry 1992: M. Łukaszewicz-Chantry, Une parodie et une palinodie d’Horace par M.K. Sarbiewski, „Eos” 80 (1992), 311–328.
Łukaszewicz-Chantry 2002: M. Łukaszewicz-Chantry, Trzy nieba. Przestrzeń sakralna w liryce Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Wrocław 2002. Markiewicz 1974: H. Markiewicz, Nowe przekroje i zbliżenia, Warszawa 1974.
Mikołajczak 1994: A.W. Mikołajczak, Antyk w twórczości Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Poznań 1994.
Niedźwiedź 2004: J. Niedźwiedź, „Ognie niebieskich sfer” w odzie I 19 M. K. Sarbiewskiego, „Terminus” 1 (2004), 43–54.
Ryczek 2016: W. Ryczek, Retoryka marzenia sennego. Oda do Wojciecha Turskiego (IV. 32) Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, „Teksty Drugie” 5 (2016), 74–96.
Ryczek 2019: W. Ryczek, O kategorii charakteru lirycznego w poetyce Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, „Teksty Drugie” 2 (2019), 65–81.
Sarnowska-Temeriusz 1969: E. Sarnowska-Temeriusz, Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i problemy wiedzy o starożytności, Wrocław 1969.
Stawecka 1989: K. Stawecka, Maciej Kazimierz Sarbiewski – prozaik i poeta, Lublin 1989.
Urban-Godziek 1999: G. Urban-Godziek, Horacjańskie inspiracje „Laudes Urbani VIII Pontificis Maximi” Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, „Terminus” 1 (1999), 72–100.
Urbański 2000: P. Urbański, Theologia fabulosa. Commentationes Sarbievianae, Szczecin 2000.
Ziomek 1980: J. Ziomek, Powinowactwa literatury. Studia i szkice, Warszawa 1980.
Licencja