Abstrakt
The article examines some decisive transformations that took place in the representation of the motherdaughter relationship, reflected in texts written by Italian women writers between the early 1900s and the early 2000s. Although updated, both motherhood and mother-daughter relationship appear closely linked and anchored to problems that imprison women in various predicaments. The corpus here under analysis focuses on unusual literary genealogies.
Bibliografia
Aleramo, S. ([1906] 1995). Una donna. Milano: Feltrinelli.
Bazzoni, A., Bond, E., Wehling-Giorgi, K. (Eds.). (2016). Goliarda Sapienza in Context: Intertextual Relationships with Italian and European Culture. Vancouver BC: Fairleigh Dickinson University Press.
Benedetti, L. (2007). The Tigress in the Snow. Motherhood and Literature in Twentieth-Century Italy, Toronto: Toronto University Press.
Brogi, D. (2017). Per un nuovo racconto di formazione. In D. Brogi et al. (Eds.), "el nome della madre (pp. 9-19). Roma: Del Vecchio Editore.
Brogi, D., de Rogatis, T., Franco, C., Spera, L. (2017). "el nome della madre. Roma: Del Vecchio.
Buzzatti, G., Salvo, A. (Eds.). (1995). Corpo a corpo. Madre e figlia nella psicanalisi. Roma-Bari: Laterza.
Cavarero, A. ([1990] 2009). "onostante Platone. Figure femminili nella filosofia antica. Verona: Ombre Corte.
Cavarero, A. (2007). Il femminile negato. Rimini: Pazzini.
Cerati, C. (1975). Un matrimonio perfetto. Milano: Frassinelli.
Cerati, C. (1996). La cattiva figlia. Milano: Frassinelli.
de Céspedes, A. (2011). Romanzi, a cura di M. Zancan, con la collab. di S. Ciminari, L. Di Nicola e M.C. Storini. Milano: Mondadori ("essuno torna indietro, 1936; Dalla parte di lei, 1949).
Crispino, A.M. (Ed.). (2003). Oltrecanone. Per una cartografia della scrittura femminile. Roma: Manifesto.
Daly, M. (1978). Gyn/Ecology. The Metaethics of Radical Feminist. Boston: Beacon Press.
Di Lascia, M. (1995). Passaggio in ombra. Milano: Feltrinelli. Céspedes
Di Pietrantonio, D. (2017). L’Arminuta. Torino: Einaudi.
Di Rollo, A. (2016). Motherhood and Female Identity in Oriana Fallaci and Valeria Parrella: A Case of Literary Maternage? Intervalla: special vol. 1, 35-46.
Dominijanni, I. (2002). "ella piega del presente. In Diotima (Ed.), Approfittare dell’assenza. Punti di avvistamento sulla tradizione (pp. 187-212). Napoli: Liguori.
Fallaci, O. ([1975] 2009). Lettera a un bambino mai nato. Milano: Rizzoli.
Ferrante, E. (1992). L’amore molesto. Roma: e/o.
Ferrante, E. (2002). I giorni dell’abbandono. Roma: e/o.
Ferrante, E. (2006). La figlia oscura. Roma: e/o.
Ferrante, E. (2011). L’amica geniale. Roma: e/o [I].
Ferrante, E. (2012). Storia del nuovo cognome. Roma: e/o [II].
Ferrante, E. (2013). Storia della bambina perduta. Roma: e/o [IV].
Ferrante, E. (2013). Storia di chi fugge e di chi resta. Roma: e/o [III].
Ferri, G. (1973). Un quarto di donna. Venezia: Marsilio.
Fortini, L. (2016). Beyond the Canon. Goliarda Sapienza and Twentieth-Century Italian Literary Tradition. In A. Bazzoni, E. Bond, K. Wehling-Giorgi (Eds.), Goliarda Sapienza in Context: Intertextual Relationships with Italian and European Culture (pp. 131-145). Vancouver BC: Fairleigh Dickinson University Press Fraire, M. (2017). All’origine la procreatrice. In D. Brogi, T. de Rogatis, C. Franco, L. Spera (Eds.), "el nome della madre (pp. 31-42). Roma: Del Vecchio.
Ginzburg, N. (2001). Opere (vol. 2), a cura di C. Garboli. Milano: Mondadori (La strada che va in città, 1942; È stato così, 1947; La madre, 1948; Tutti i nostri ieri, 1952).
Giorgio, A. (2002). Mothers and daughters in Europe: mapping the territory. In A. Giorgio (Ed.), Writing Mothers and Daughters. Renegotiating the Mother in Western European "arratives by Women (pp. 1-9 ). New York: Berghahn.
Giorgio, A. (2002). Rappresentare la madre: temi e problemi in un secolo di narrati. In I. Fried, E. Baratono (Eds.), Il "ovecento. Un secolo di cultura: Italia e Ungheria (pp. 131-152).
Budapest: Eötvös Loránd University TFK.
Jarre, M. (1971). "egli occhi di una ragazza. Torino: Einaudi.
Lagorio, G. (1969). Un ciclone chiamato Titti. Rocca San Casciano: Cappelli.
Lagorio, G. (1977). La spiaggia del lupo. Milano: Mondadori.
Lazzari, L., Charnley, J. (Eds.). (2016). To Be or Not to Be a Mother: Choice, Refusal, Reluctance and Conflict. Motherhood and Female Identity in Italian Literature and Culture. Intervalla:
special vol. 1.
Lonzi, C. (1974). Sputiamo su Hegel. La donna clitoridea e la donna vaginale e altri scritti. Milano: Rivolta Femminile.
Maraini, D. (1975). Donna in guerra. Milano: Rizzoli.
Matteucci, R. (2016). Costellazione familiare. Milano: Adelphi.
Morante, E. (1994). Aracoeli. In C. Cecchi, C. Garboli (Eds.), Opere (vol. II). Milano: Mondadori.
Muraro, L. (1992). L’orientamento della riconoscenza. In Diotima (Ed.), Il cielo stellato dentro di noi. L’ordine simbolico della madre (pp. 9-19). Milano: La Tartaruga.
Murgia, M. (2009). Accabadora. Torino: Einuadi.
Negri, A. (1904). Maternità. Milano: Fratelli Treves.
Nove, A. (2006). Mi chiamo Roberta, ho 40 anni, guadagno 250 euro al mese. Torino: Einaudi Pagliano, G. (1993). L’infante abbandonato e l’infante adottato. In A. Neiger (Ed.), Maternità trasgressiva e letteratura (pp. 27-37). Napoli: Liguori.
Parrella, V. (2008). Lo spazio bianco. Torino: Einuadi.
Passerini, L. ([1998] 2008). Autoritratto di gruppo. Firenze: Giunti.
Pinkola Estès, C. (2006). La danza delle grandi madri. Milano: Frassinelli.
Ramondino, F. (1981). Althénopis. Torino: Einaudi.
Rasy, E. ([1984] 2000). Le donne e la letteratura. Scrittrici, eroine e ispiratrici nel mondo delle lettere. Roma: Editori Riuniti.
Ravera, L. (1979). Bambino mio. Milano: Bompiani.
Recalcati, M. (2015). Le mani della madre. Desiderio, fantasmi ed eredità del materno. Milano: Feltrinelli.
de Rogatis, T. (2017). Ripensare l’eredità delle madri. Cerimoniale iniziatico e strutture rituali ne L’amore molesto, I giorni dell’abbandono e La figlia oscura di Elena Ferrante. In D. Brogi et al., "el nome della madre (pp. 71-91). Roma: Del Vecchio Editore.
Sanvitale, F. (1980). Madre e figlia. Torino: Einaudi.
Saraceno, Ch. (2017). Maternità: un incessante lavoro di costruzione sociale. In D. Brogi et al. (Eds.), "el nome della madre (pp. 21-29). Roma: Del Vecchio.
Scarparo, S., Di Rollo, A. (2015). Mothers, Daughters and Family in Goliarda Sapienza’s “L’arte della gioia”. The Italianist, 35, 91-106.
Sereni, C. (1993). Il gioco dei regni. Firenze: Giuinti.
Spera, L. (2017). “L’anima mia è con te”: figure della maternità nell’archivio personale e nella produzione narrativa di Alba de Céspedes. In D. Brogi et al. (Eds.), "el nome della madre (pp. 129-143). Roma: Del Vecchio.
Wehling-Giorgi, K. (2017). Dislocazioni materne, linguaggio e identità femminile nelle opere di Goliarda Sapienza. In D. Brogi et al. (Eds.), "el nome della madre (pp. 143-156). Roma: Del Vecchio.
Wood, S. (1995). Italian Women’s Writing 1860-1994. London: Athlone.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).