Słowa kluczowe
phraseologization
usage-based
corpus linguistics
inferences
Jak cytować
Abstrakt
Somatic idioms – those including a part of the body – have been traditionally studied from a synchronic perspective, yielding different explanations for their semantic value. The main objective of this paper is to highlight the diachronic origin of idiomatic meaning, by illustrating the process of phraseologization from a historical, usage-based perspective. As the first step, we will reflect on the general nature of phraseological meaning, and then on the semantic particularities of somatic idioms. Secondly, we will carry out a corpus-based diachronic analysis of the Catalan idiom tapar-se el nas (to hold one’s nose) within the framework of the Invited Inference Theory of Semantic Change. The different stages of the process will be exemplified and discussed. As a result, a new notion of somatic idioms as frozen human actions will be presented.
Bibliografia
Burger, H. (1998). Phraseologie. Eine Einführung am Beispeil des Deutschen (1a ed.). Berlín: Erich Schmidt Verlag.
Burger, H. (2010). Phraseologie. Eine Einführung am Beispeil des Deutschen (4a ed.). Berlín: Erich Schmidt Verlag.
Clark, A. (2008). Supersizing the mind: embodiment, action, and cognitive extension. Nova York: Oxford University Press.
Conca, M. & Guia, J. (2014). La fraseologia. Principis, mètode i aplicacions. Alzira: Bromera & IIFV.
Corpas, G. (1996). Manual de fraseología española. Madrid: Gredos.
Fillmore, C. J. (1985). Frames and the Semantics of understanding. Quaderni di Semantica, 6, 222-245.
García-Page, M. (2008). Introducción a la fraseología española: estudio de las locuciones. Rubí: Anthropos.
Heine, B. & Kuteva, T. (2002). World Lexicon of Grammaticalization. Cambridge: Cambridge University Press.
Institut d’Estudis Catalans (2019). Diccionari de la llengua catalana. Barcelona: IEC. Recuperat de https://dlc.iec.cat/.
Lakoff, G. (1987). Women, fire, and dangerous things. What categories reveal about the mind. Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1999). Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and its Challenge to Western Thought. Nova York: Basic Books.
Langacker, R. W. (1991). Foundations of Cognitive Grammar. Vol. II. Descriptive Application. Stanford: Stanford University Press.
Levinson, S. (2004). Significados presumibles: la teoría de la implicatura conversacional generalizada. Madrid: Gredos [Publicat originalment el 2000].
Martines, J. (2020). Cap a una semàntica cognitiva del català (I): La cognició, el cos, l’espai i el temps. Estudis Romànics [Institut d’Estudis Catalans], 42, 323-343. DOI: 10.2436/20.2500.01.302
Martines, J. (2021). Cap a una semàntica cognitiva del català (i II): La cognició, el cos i la cultura. Estudis Romànics [Institut d’Estudis Catalans], 43, 267-301. DOI: 10.2436/20.2500.01.319
Martines, J., Martines, V. & Pérez-Saldanya, M. (dir.). Corpus Informatitzat de la Gramàtica del Català Antic [CIGCA]. Alacant: ISIC-IVITRA (Universitat d’Alacant). Recuperat de http://www.ivitra.ua.es.
Martines, J., Martines, V. & Pérez-Saldanya, M. (dir.). Corpus Informatitzat de la Gramàtica del Català Modern [CIGCAMod]. Alacant: ISIC-IVITRA (Universitat d’Alacant). Recuperat de http://www. ivitra.ua.es.
Piirainen, E. (2012). Widespread Idioms in Europe and Beyond. Toward a Lexicon of Common Figurative Units. Nova York: Peter Lang.
Rafel i Fontanals, J. (dir.). Corpus Textual Informatitzat de la Llengua Catalana (CTILC). Barcelona: Institut d’Estudis Catalans. Recuperat de https://ctilc.iec.cat/.
Rubert, R. (2009). Cognitive Systems and the Extended Mind. Nova York: Oxford University Press.
Ruiz Gurillo, L. (1997). Aspectos de fraseología teórica española. València: Universitat de València.
Sánchez-López, E. (2015). Phraseologization as a process of semantic change. Catalan Journal of Linguistics, 14, 159-177. DOI: 10.5565/rev/catjl.168
Sánchez-López, E. (2020). On the importance of a diachronic approach to phraseology. Dins J. Fernández & H. Provencio (eds.), Changes in Meaning and Function: Studies in historical linguistics with a focus on Spanish (p. 300-329). IVITRA Research in Linguistics and Literature, 25. Àmsterdam: John Benjamins.
Sánchez-López, E. (en premsa). La elaboración discursiva de los somatismos. eHumanista. Journal of Iberian Studies.
Shapiro, L. (2011). Embodied Cognition. Nova York: Routledge.
Timofeeva, L. (2012). El significado fraseológico. En torno a un modelo explicativo y aplicado. Madrid: Liceus.
Timofeeva, L. (2016). Locuciones. Dins J. Gutiérrez-Rexach, Enciclopedia de Lingüística Hispánica. Nova York: Routledge.
Traugott, E. C. & Dasher, R. B. (2002). Regularity in Semantic Change. Cambridge: Cambridge University Press.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).