Słowa kluczowe
jargon
lexicon
no-vax
no-vax movement
Jak cytować
Abstrakt
The present research aims to record and analyze the antivaccinationist language used during the COVID-19 pandemic, highlighting in particular the lexical aspects that characterize its identity, and to verify the possibility of recognizing it as a genuine and distinct jargon.
Bibliografia
Antonelli, G. (2020). L’influenza delle parole. Milano: Solferino.
Berruto, G. (2012). Sociolinguistica dell’italiano contemporaneo. Roma: Carocci.
Berruto, G. & Cerruti, M. (2015). Manuale di sociolinguistica. Torino: UTET.
Bonomi, I. (2021). Osservazioni sull’innovazione lessicale legata al Covid19. Lingue e Culture dei Media, 5/2, 1-15. DOI: https://doi.org/10.54103/2532-1803/17092
CD = Cambridge Dictionary. https://dictionary.cambridge.org/.
Cohen, M. (1919). Notes sur l’argot. Bulletin de la Société de Linguistique de Paris, 21, 132-147.
Coletti, V. (2021). Negazionismo e sciopero della fame. Italiano digitale, 18/3, 54-55. DOI: https://doi.org/10.35948/2532-9006/2021.10598
Cortelazzo, M. (2020). Dittatura sanitaria. Le parole della neopolitica. In Lingua italiana. Istituto della Enciclopedia Italiana, 21 ottobre. https://www.treccani.it/magazine/lingua_italiana/articoli/parole/Neopolitica42.html.
Coveri, L. (1983). Prospettive per una definizione del linguaggio giovanile in Italia. In G. Holtus & E. Radtke (a cura di), Varietätenlinguistik des italienischen (pp. 134-141). Tübingen: Narr.
De Luca, S. (2007). I movimenti sociali. Formazione, ideologia, organizzazione e comportamenti. InStoria. http://www.instoria.it/home/i_movimenti_sociali.htm.
Di Carlo, M. (2021). Siero, antidoto e vaccino: facciamo chiarezza. Consulenza linguistica Accademia della Crusca, 25 maggio. https://accademiadellacrusca.it/it/consulenza/siero-antidoto-e-vaccino-facciamo-chiarezza/2955.
Elia, G. (2023). L’italiano pandemico. Un caso di varietà trasversale. Kwartalnik Neofilologiczny, LXX, 4, 684-697.
Falaschi, A. & Giacca, M. (2007). Terapia genica. In Enciclopedia della Scienza e della Tecnica. Istituto della Enciclopedia Italiana. https://www.treccani.it/enciclopedia/terapia-genica_%28Enciclopedia-della-Scienza-e-della-Tecnica%29/.
Gheno, V. (2020). Parole contro la paura. Milano: Longanesi.
Halliday, M.A.K. (1983). Il linguaggio come semiotica sociale. Un’interpretazione sociale del linguaggio e del significato. Bologna: Zanichelli.
Marazzini, C. (2020). In margine a un’epidemia: risvolti linguistici di un virus. Accademia della Crusca, 2 aprile, https://accademiadellacrusca.it/it/contenuti/in-margine-a-unepidemia-risvolti-linguistici-di-un-virus/7895. DOI: https://doi.org/10.35948/2532-9006/2020.3321
Montinaro, O. (2020). Lockdown, pandemia, smart working: qualche osservazione sulle tendenze lessicali in era Covid-19. In G. Palmieri (a cura di), Oltre la pandemia. Società, salute, economia e regole nell’era post Covid-19, I (pp. 701-712). Napoli: Editoriale Scientifica.
Ondelli, S. (2022). La comunicazione antivaccinista: analisi quantitativa e spunti di ricerca qualitativa. Lingua Italiana d’Oggi, 17, 39-59.
Ortolano, P. (2020). Da Covid-19 a MES: le parole del 2020. Il Centro, 18 dicembre, p. 19.
Pietrini, D. (2020). L’italiano ai tempi del coronavirus: una prima ricognizione discorsivo-lessicale. Italienisch, 84, 124-138.
Pietrini, D. (2021). La lingua infetta. L’italiano della pandemia. Roma: Istituto della Enciclopedia Italiana.
Pollicino, S. & Zanot, I. (a cura di). (2022). Parole che non c’erano. La lingua e le lingue nel contesto della pandemia. Roma: RomaTrE-Press.
Renzi, L. (1967). La lingua di caserma, oggi. Lingua nostra, 28, 24-31.
Sanga, G. (1984). Dialettologia lombarda. Lingue e culture popolari. Pavia: Aurora.
Sanga, G. (2014). Gerghi. In A.A. Sobrero (a cura di), Introduzione all’italiano contemporaneo. La variazione e gli usi (pp. 151-189). Roma-Bari: Laterza.
Sgroi, S.C. (2020). Dal Coronavirus al Covid-19. Storia di un lessico virale. Alessandria: Edizioni dell’Orso.
Steger, H. (1964). Gruppensprachen. Ein methodisches Problem der inhaltsbezogenen Sprachforschung. Zeitschrift für Mundartforschung, 31, 125-138.
Treccani = Vocabolario on line, Istituto della Enciclopedia Italiana. https://www.treccani.it/enciclopedia/elenco-opere/Vocabolario.
Treccani (2012). Lessico del XXI Secolo. Istituto della Enciclopedia Italiana. https://www.treccani.it/enciclopedia/elenco-opere/Lessico_del_XXI_Secolo/.
Treccani (2017). Neologismi. Istituto della Enciclopedia Italiana. https://www.treccani.it/magazine/lingua_italiana/neologismi/.
Vigolo, M.T. (2010). Gergo. In Enciclopedia dell’italiano, 1 (pp. 565-567). Roma: Istituto della Enciclopedia Italiana.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Giacomo Elia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).