Abstrakt
What about ‘Pataphysics in the 21st century – Alfred Jarry’s philosophical and scientific concept, governed by the rules of the absurd, the principle of discovery and the derogation of rules? An excursion into the world of plants will provide an answer to this question, and a recourse to ‘Pataphysics may be useful for the explorations of the human-plant relationship. Indeed, Jarry’s work offers an eco-subliminal reading. The subject of the following article is one of Jarry’s most challenging works, namely the collection of prose and versified pieces Les Minutes de sable mémorial (1894), classified as a sketch of the principles of Ubu (a figure which, as we know, is composed in part of plants). Starting from post- and hypermodern perspectives on ‘Pataphysics – those of Baudrillard and the writing duo Deleuze and Guattari – the article examines the entry of the plant world into ‘Pataphysics and then focuses a paradigm of the human-plant relationship: the mandrake. This excursion into the mythologically charged terrain (or earth, soil) of the mandrake concludes with a close reading of certain patabotanical aspects, among which the rhizomatic (anthropomorphized) figure plays a central role.
Bibliografia
Alexandrescu, I. (2008). Aspects végétaux et vestimentaires de la composition d’Ubu. Linguistic Studies. Confluente, 13-15. https://www.confluente.univoradea.ro/images/reviste-issues/confluente2008.pdf.
Baudrillard, J. (1981). Simulacres et simulation. Paris : Galilée.
Baudrillard, J. (2002). Pataphysique. Paris : Sens & Tonka.
Baudrillard, J. (2005). Les racines du mal. Chronic’art, 20, 13.07. https://www.chronicart.com/digital/jean-baudrillard-les-racines-du-mal/.
Beaume, D. (2011). Les revers du jeu macabre dans le « Lieds funèbres ». L’Étoile-Absinthe. Cahiers de la Société des Amis d’Alfred Jarry (« Commentaires pour servir à la lecture de Minutes de sable mémorial »), 126-127, 33-50.
Boulomié, A. (1987). Deux thèmes chers au romantisme allemand : la mandragore et la Harpe éolienne dans « Vendredi ou les limbes du Pacifique » de Michel Tournier. Recherches sur l’Imaginaire, 17, 163-178.
Collège de ‘Pataphysique (2010). Correspondancier du Patabotanique Collège de ‘Pataphysique, 12, 1er gidouille (Patabotanique).
Deleuze, G. & Guattari, F. (1980). Mille Plateaux. Paris : Minuit.
Deleuze, G. & Guattari, F. (1991). Qu’est-ce que la philosophie ? Paris : Minuit.
Garin-Marrou, F. (2011). « Le théâtre de Félix Guattari : une fausse note au sein de son parcours philosophique? ». Littératures, 65 (« L’irrespect : entre nihilisme et idéalisme »). DOI: https://doi.org/10.4000/litteratures.455
Gosztola, M. (2011). Tapisseries. L’Étoile-Absinthe. Cahiers de la Société des Amis d’Alfred Jarry (« Commentaires pour servir à la lecture de Minutes de sable mémorial »). 126-127, 135-176.
Jarry, A. (1894). Minutes de sable mémorial. Paris : Éditions du Mercure de France.
Jarry, A. (1896). Ubu roi. Drame en cinq actes. Paris : Éditions du Mercure de France.
Jarry, A. (1911). Gestes et opinions du docteur Faustroll. Roman néo-scientifique, suivi de Spéculations. Paris : Eugène Fasquelle.
Jarry, A. (1932). Les Minutes de sable mémorial ; suivies de César-Antéchrist : avec croquis de l’auteur. Avant-propos de J. Saltas. Paris : Fasquelle.
Leclerc, H. (1918). La médicine des signatures magiques. Janus, 23, 5-28.
Leonelli, L. (2010). Jean Baudrillard, le mécréant radical. Lignes, 32, 28-35. DOI: https://doi.org/10.3917/lignes.031.0027
Marder, M. (2013). Plant thinking. A philosophy of vegetal life. New York : Columbia University Press.
Marder, M. (2020). Régénérer la pensée par les plantes. Entretien. Philosophie Magazine, 22.09. https://www.philomag.com/articles/michael-marder-regenerer-la-pensee-par-les-plantes.
Patera, M. (1994). Les rites d’extraction des plantes dans l’Antiquité. Magie, botanique et religion. L’exemple de la Mandragore. Revue des archéologues et historiens d’art de Louvain, XXVII, 21-34.
Saldanha, H. & Stark, A. (2016). Deleuze and Guattari in the Anthropocene. Deleuze Studies, 10 (4), 427-439. DOI: https://doi.org/10.3366/dls.2016.0237
Séguret, F. (2018). Jean Baudrillard Pataphysicien 1, 2, 3, 4 & 5. Paris : Sens & Tonka.
Sorin, R. (1967). Histoire d’une ‘. Le Monde, 29.11. https://www.lemonde.fr/archives/article/1967/11/29/histoire-d-une_2605643_1819218.html.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Rike Bolte
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).