Słowa kluczowe
intertextuality
misogyny
Francisco de Goya
Virginia Woolf
Mercè Rodoreda
Jak cytować
Abstrakt
The article examines the sophisticated intertextual operation of literary and religious syncretism carried out by Irene Solà in I gave you eyes and you looked towards darkness (2023). It highlights the correspondences between Witches’ sabbath (1823) by Goya and the text that inspired it, Auto de fe (1811, 1820) by Fernández de Moratín. The argument is made that Solà constructs a coven to celebrate female sexual pleasure and condemn patriarchal violence against witches. The analysis of seven hypotexts – New Testament as well as works by Jaume Roig, Goethe, Woolf, Víctor Català, Rodoreda, and Pep Coll – supports the claim that Solà distorts Woolf’s Mrs Dalloway to shape a feminist coven centred on a blasphemous transposition of Bernadette Soubirous.
Bibliografia
Acosta Isaza, V. & González Calle, D. M. (2017). Las brujas como subjetividad política y reivindicación feminista. Revista Trabajo Social, 24-25, 63-83.
Ayala Solà, A. (2021). El posthumanisme a ‘Canto jo i la muntanya balla’ d’Irene Solà (Treball Final de Màster). Disponible a Open Access (Universitat Oberta de Catalunya). https://hdl.handle.net/10609/146943
Barbal, M. (1985). Pedra de tartera. Barcelona: Laia.
Borja, J. (2023). Gènere i ideologia en la narrativa popular valenciana: sobre bruixes, ungüents, aquelarres, rituals i blasfèmies. Caplletra, 75, 243-257. DOI: https://doi.org/10.7203/caplletra.75.26834
Bess, G. (2017). How the Socialist Feminists of WITCH Use Magic to Fight Capitalism. Vice, 3.10. https://www.vice.com/en/article/how-the-socialist-feminists-of-witch-use-magic-to-fight-capitalism/
Carré, A. (2007). Llegir l’Espill a la baixa edat mitjana i avui. L’Avenç, 325, 41-46.
Català, V. (2021), Solitud. Ed. J. Cornudella. Barcelona: Ed. 62.
Coll, P. (2008). Les senyoretes de Lourdes. Barcelona: Proa.
Dangler, J. (2013). El espacio onírico y la Querella de las mujeres en el Espill de Jaume Roig. Arenal, 20 (2), 289-312. DOI: https://doi.org/10.30827/arenal.v20i2.1568
Fernández de Moratín, L. (1820). Auto de fe celebrado en la ciudad de Logroño en los días 7 y 8 de noviembre del año de 1610. Madrid: Imprenta de Collado.
Fernández-Salvador, C. (1998). The Witches of Goya. Athanor, 16, 23-29.
Fetterley, J. (1978). The Resisting Reader. A Feminist Approach to American Fiction. Indiana: Indiana University Press.
Goethe, J. W. (1982). Faust. Trad. J. Lleonart. Barcelona: Proa.
Haro Díaz, A. (2024). El aquelarre, de Goya: una mirada subversiva. Cuadernos de historia del arte, 42, 63-82. DOI: https://doi.org/10.48162/rev.45.014
Helman, E. (1963). Trasmundo de Goya. Madrid: Revista de Occidente.
Iribarren, T. (2020). Intertextualidad, subjetividad y violencia en Irene Solà. Ínsula, 888, 45-47. Iribarren, T. (2024). Displaced ecofeminisms: Between stigma, domestication and transformational potential. Considerations from translations into Catalan. Dins M. Dasca & R. Cerarols (eds.), Translation studies and ecology: Mapping the possibilities of an emerging field (p. 77-97). Nova York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003300878-7
Iribarren, T., Gatell Pérez, M., Serrano-Muñoz, J. & Clua i Fainé, M. (2023). Literatura i violències masclistes. Guia per a treballs acadèmics. Venècia: Ca’ Foscari.
Kosmina, B. (2023). Feminist afterlives of the witch. Popular culture, memory, activism. Cham: Palgrave MacMillan. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-25292-1
Lecadre, C. (2023). Las brujas, topos feminista en la poesía escrita por mujeres a principios del siglo XXI. Un enfoque panhispánico. Revista Internacional de Culturas y Literaturas, 26, 43-65. DOI: https://doi.org/10.12795/RICL.2023.i26.03
López Souto, N. (2018). Ressenya d’Alberto Santamaría, Si fuese posible montar en una bruja. Seguido de Auto de Fe de Logroño, Leandro Fernández de Moratín. Castilla. Estudios de literatura, 9, XXXI-XXXVI. DOI: https://doi.org/10.24197/cel.9.2018.XXXI-XXXVI
McBride, E. (2023). Tot torna. Reescriure els clàssics en temps de dubtes. Trads. B. Bagunyà & M. Cano. Barcelona: Edicions del Periscopi / Bloom.
Penalba, N. (2024). Fam als ulls, ciment a la boca. Una lectura de ‘La mort i la primavera’, de Mercè Rodoreda. València: 3i4.
Redacció (2024), Els millors 50 llibres dels últims 50 anys. El País, 19.04. https://elpais.com/quadern/2024-04-19/els-millors-50-llibres-dels-ultims-50-anys.html
Redondo, J. (2013). Observacions sobre les fonts de l’Espill de Jaume Roig. Dins J. J. Pomer Monferrer, J. Redondo Sànchez & R. Torné Teixidor (coords.), Misogínia, religió i pensament a la literatura del món antic i la seua recepció (p. 185-212). Amsterdam: Adolf M. Hakkert.
Rodoreda, M. (1986). La mort i la primavera. Barcelona: Club Editor.
Roig, J. (2010). L’Espill. Ed. A. I. Peirats. Acadèmica Valenciana de la Llengua. https://www.avl.gva.es/documents/31987/123698/SPILL_Jaume_Roig.pdf
Sánchez Ballester, R. (2023). Anàlisi ecofeminista de Canto jo i la muntanya balla d’Irene Solà. Ítaca, 14, 93-117. DOI: https://doi.org/10.14198/itaca.24852
Santamaría, A. & Fernández de Moratín, L. (2016). Si fuese posible montar en una bruja / Auto de Fe de Logroño. Santander: El Desvelo.
Serra, M. (2023). Irene Solà: “El que dona sentit a tota la resta és escriure”. Vilaweb, 22.5. https://www.vilaweb.cat/noticies/irene-sola-el-que-dona-sentit-a-tota-la-resta-es-escriure/
Vidal, B. L. (2025). Tan bonica i tirana. Barcelona: Proa.
Vidal-Conte, M. (2024). Era Woolf. Les nostres senyores Dalloway. Barcelona: Barcino. Woolf, V. (2013). La senyora Dalloway. Trad. D. Udina. Barcelona: RBA.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Teresa Iribarren
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).