Słowa kluczowe
obiekty bezużyteczne
orbita okołoziemska
zagrożenia ekologiczne
Jak cytować
Abstrakt
Tematyka zanieczyszczenia powietrza, wody, gleby należy do najczęściej poruszanych zagadnień związanych z zagrożeniami ekologicznymi. Funkcjonuje ona również doskonale w powszechnej świadomości społecznej. Natomiast inna sytuacja zachodzi w przypadku zanieczyszczeń kosmicznych. Świadomość funkcjonowania kosmicznych śmieci i zagrożeń, jakie mogą sprawiać wśród społeczeństw jest nikła, a często wręcz nieobecna. Wynikać to może z małej popularyzacji wiedzy o problematyce kosmicznej w mediach, jak również z faktu, że zagrożenia tego typu pojawiły się stosunkowo niedawno. Liczba publikacji naukowych poruszających temat kosmicznych odpadków nie należy do obszernych. Luka poznawcza dotyczy także najnowszej wiedzy o zagrożeniach ze strony kosmicznych odpadów i sposobów ich eliminacji. Ujawniona luka poznawcza stanowi powód do poruszenia niniejszej tematyki. Celem niniejszej publikacji jest wykazanie, że kosmiczne śmieci niosą ze sobą niebagatelne zagrożenia ekologiczne na skalę globalną. Jednocześnie istnieją jednak sposoby skutecznego ograniczania tego zjawiska. Publikacja ma również pozytywnie wpłynąć na wzrost świadomości omawianej tematyki wśród społeczeństwa. Hipoteza badawcza brzmi: Istnieje poważny związek pomiędzy występowaniem kosmicznych odpadków a istotnym wpływem na stan środowiska naturalnego i ludzi w wymiarze ogólnoświatowym. W pracy dokonano omówienia pojęcia zanieczyszczenia kosmicznego, jego źródeł, początków, form oraz podziału. Szczególną uwagę poświęcono scharakteryzowaniu zagrożeń ekologicznych, jakie niesie ze sobą omawiane zjawisko. W publikacji ujawniono również przykłady działań mających na celu ograniczanie tego szkodliwego zjawiska. Artykuł powstał przy wykorzystaniu materiałów książkowych, czasopism, jak również informacji netograficznych.
Metodę badawczą zastosowaną w publikacji stanowi analiza danych zastanych i krytyka piśmiennicza. Wyniki badań pozytywnie weryfikują postawioną hipotezę.
Bibliografia
Anselmo L., Pardini C. (2000), Collision Risk Mitigation in Geostationary Orbit, “Space Debris”, vol. 2, nr 2, June, s. 67–82. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1021255523174
Brzeziński M. (2009), Wschód czerwonego księżyca. Wyścig supermocarstw o dominację w kosmosie, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Christiansen E. L., Hydeb J. L., Bernhard R. P. (2004), Space Shuttle debris and meteoroid impacts, “Advances in Space Research”, vol. 34, issue 5, s. 1097–1103. DOI: https://doi.org/10.1016/j.asr.2003.12.008
Ciepliński A., Woźniak R. (1994), Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku), Wydawnictwo „WIS”, Warszawa.
David L. (2005), The Clutter Above, “Bulletin of the Atomic Scientists”, July/August. DOI: https://doi.org/10.1080/00963402.2005.11460900
Forsyth S. K. (2002), Delta. The Ultimate Thor, w: To Reach The High Frontier: A History of U.S. Launch Vehicles, red. R. Launius, D. Jenkins, University Press of Kentucky, Lexington.
Godwin R. (2005), Apollo 11 – pierwszy człowiek na Księżycu, Prószyński Media, Warszawa.
Hoots F., Schumacher P. Jr., Glover R., History of Analytical Orbit Modeling in the U.S. Space Surveillance System, “Journal of Guidance Control and Dynamics”, vol. 27, issue 2. DOI: https://doi.org/10.2514/1.9161
Kamassa M., Zatłoczona orbita – czy grozi nam „Syndrom Kesslera”? (pol.), Space24 [on-line], 2016-05-30, dostęp: 23.08.2023.
Klinkrad H. (2006), Space Debris: Models and Risk Analysis, Springer-Praxis.
La Vone M., Kessler Syndrome (ang.), “Space Safety Magazine” [on-line], dostęp: 23.07.2023.
McConnell M. (1987), Challenger: A Major Malfunction, Simon and Schuster, London.
McDaniel P. (1997), A Methodology for Estimating the Uncertainty in the Predicted Annual Risk to Orbiting Spacecraft from Current or Predicted Space Debris Population, National Defense University.
Oswald M., Stabroth S., Wiedemann C., Wegener P., Martin C. (2006), Upgrade of the MASTER Model, Final Report of ESA Contract No. 18014/03/D/HK(SC), Braunschweig.
Schefter J. (1982), The Growing Peril of Space Debris, „Popular Science”, July.
Smirnov N. (2002), Space Debris: Hazard Evaluation and Mitigation, CRC Press, Boca Raton, FL. DOI: https://doi.org/10.1016/S0045-8732(02)80100-0
Stokes G. H., Braun C. von, Sridharan R., Harrison D., Sharma J. (2006), The Space-Based Visible Program, MIT Lincoln Laboratory, 8 March.
Suszkow J. N. (1969), Sztuczne satelity Ziemi, Wydawnictwo MON, Warszawa.
Wright D. (2007), Debris in Brief: Space Debris from Anti-Satellite Weapons, “Union of Concerned Scientists”, December. DOI: https://doi.org/10.1063/1.2800252
https://ciekawe.org/2015/11/13/kosmiczne-smieci-jak-sie-ich-pozbyc/, 2.09.2023.
https://www.space24.pl/indie-zestrzelily-satelite, 13.10.2022.
https://www.wikiwand.com/pl/Kosmiczne_%C5%9Bmieci, 14.08.2023.
https://www.pulskosmosu.pl/2015/08/19/orbita-ziemska-rosnace-zagrozenie-ze-strony-smieci-kosmicznych/, 19.10.2023.
https://spaceflight.nasa.gov/shuttle/reference/shutref/events/deorbit/, 16.10.2023.
https://www.orbitaldebris.jsc.nasa.gov/, 20. 09.2023.
https://space24.pl/bezpieczenstwo/kosmiczne-smieci/czy-kosmiczne-smieci-zagrazaja-ludziom-na-ziemi, 10.09.2023.
https://tech.wp.pl/zasmiecamy-orbite-ziemi-kosmiczny-karambol-to-kwestia-czasu,6863223674882624a, 22.09.2023.
https://astrofaza.pl/kosmiczne-smieci-sposob-na-sprzatniecie-orbity/, 28.08.2023.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/STS-118_debris_entry.jpg, 2.09.2023.
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c3/PAM-D_module_crash_in_Saudi_Arabian_desert.png, 23.08.2023.
https://tech.wp.pl/mandat-za-smiecenie-w-kosmosie-to-pierwsza-taka-sytuacja-w-historii,6948261129837184a, 30.09.2023.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Krzysztof Sala
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.