Sowiecki dzikus, cuchnący dorsz i Muza – Władysława Chodasiewicza widzenie Petersburga
PDF

Słowa kluczowe

Russian émigré poetry
Saint Petersburg in Russian literature
hometown theme
Petersburg text
civil war in Russia

Jak cytować

Brzykcy, J. (2024). Sowiecki dzikus, cuchnący dorsz i Muza – Władysława Chodasiewicza widzenie Petersburga. Studia Rossica Posnaniensia, 49(1), 177–190. https://doi.org/10.14746/strp.2024.49.1.11

Abstrakt

The aim of this article is to analyze and interpret Vladislav Khodasevich’s poem Petersburg (Петербург, 1925), in which the poet evokes the image of the city during the war communism period from the distance of emigration. The poet presents the city in many dimensions: as a place of struggle for physical survival in an era of crisis caused by the Russian Civil War; as a space where high culture clashed with the barbarism of Bolshevism; and in an autobiographical key – as a time in which his own creative forces flourished. The cityscape is based on a series of antinomies: past – present, tradition – innovation, spirituality – materiality, sacrum – profanum, the real world – the surreal world, the culture of old Russia – the primitivism of new times. This allows us to look at the poem simultaneously from several perspectives: historical-literary (cultural life in St. Petersburg during the Civil War), biographical (the poet’s stay in the city in the years 1920–1922), intertextual (assignment of the poem to the Petersburg text) and metatextual/self-referential (Khodasevich’s aesthetic views).

https://doi.org/10.14746/strp.2024.49.1.11
PDF

Bibliografia

Agenosov, Vladimir Veniaminovič. Literatura russkogo zarubežʹâ (1918–1996). Moskva, Terra, Sport, 1998.

Ângirov, Rašit. „Živye čerty Hodaseviča: iz otklikov sovremennikov”. Solnečnoe spletenie, 5–6, 2003, s. 232–261. Web. 07.03.2008. http://hodasevich.lit-info.ru/hodasevich/bio/vospominaniya/zhivye-cherty-hodasevicha.htm.

Berberowa, Nina. Podkreślenia moje: autobiografia. Przeł. Eugenia Siemaszkiewicz. Warszawa, Noir sur Blanc, 1998.

Brzykcy, Jolanta. Ekstaza w świecie umiaru. O systemie estetycznym Władysława Chodasiewicza. Toruń, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2014.

Brzykcy, Jolanta. „Między „berlińskim piekłem” a „paryskim poddaszem”. Motyw miasta w emigracyjnej poezji Władysława Chodasiewicza”. Musica Antiqua Europae Orientalis. Acta Slavica XV: Słowiańszczyzna wobec idei i poszukiwań świata zachodniego. Red. Cezary Nelkowski. Bydgoszcz, Filharmonia Pomorska, 2009, s. 285–298.

Brzykcy, Jolanta. „Między fascynacją bolszewizmem a zaniechaniem twórczej aktywności jako kazus poety emigracji «pierwszej fali» (na przykładzie biografii Władysława Chodasiewicza)”. Emigrantologia Słowian, 5, 2019, s. 29–46.

Chłystowski, Henryk. „Życie literackie”. Literatura na Świecie, 10, 1987, s. 152–289.

Czermińska, Małgorzata. „Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki”. Teksty Drugie, 5, 2011, s. 183–200.

Dolgopolov, Leonid. Na rubeže vekov. O russkoj literature konca XIX – načala ХХ veka. Leningrad, Sovetskij pisatel’, 1977.

Greimas, Algirdas Julien, Edmund Leach. Rytuał i narracja. Przeł. Michał Bukowski, Anna Grzegorczyk, Ewa Umińska-Plisenko. Warszawa, PWN, 1989.

Hodasevič, Vladislav. Deržavin. Moskva, Mysl’, 1988.

Hodasevič, Vladislav. Koleblemyj trenožnik. Izbrannoe. Moskva, Sovetskij pisatel’, 1991.

Hodasevič, Vladislav. Stihotvoreniâ. Leningrad, Sovetskij pisatel’, 1989.

Hodasevič, Vladislav. Tâželaâ lira. Moskva, Panorama, 2000.

Kormilov, Sergej. „Moskva v poezji Vladislava Hodaseviča”. Vestnik Moskovskogo universiteta. Seria 9. Filologia, 3, 2011, s. 84–93.

Ligęza, Wojciech. Jerozolima i Babilon. Miasta poetów emigracyjnych. Kraków, Baran i Suszczyński, 1998.

Lotman, Ûrij. „O roli slučajnyh faktorov v literaturnoj èvolûcii”. Trudy po znakovym sistemam, 23, 1989, s. 39–48.

Małek, Eliza. „Blistatelʹnyj Sankt-Peterburg Nikolaâ Agnivceva”. Wielkie miasto. Czynniki integrujące i dezintegrujące. T. 2. Red. Dorota Bieńkowska. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1995, s. 200–208.

Mednis, Nina. Sverhteksty v russkoj literature. Web. 2.08.2022. http://rassvet.websib.ru/text.htm?no=35&id=8.

Raev, Mark. Rossiâ za rubežom. Istoriâ kulʹtury russkoj èmigracii. 1919–1939. Moskva, Progress-Akademija, 1994.

Sałajczyk, Janina. „Peterburg Georgiâ Ivanova”. Okno na Europę. Zagadnienia kulturowej tożsamości Petersburga i jego rola w historii powszechnej. Red. Franciszek Apanowicz, Zbigniew Opacki. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2006, s. 237–248.

Suhoeva, Daria. „Venecia v proze V.F. Hodaseviča”. Sibirskij Filologiceskij Forum, 1, 2018, s. 35–43.

Szczukin, Wasilij. „Denʹ i nočʹ v smyslovoj strukture peterburgskogo teksta”. Okno na Europę. Zagadnienia kulturowej tożsamości Petersburga i jego rola w historii powszechnej. Red. Franciszek Apanowicz, Zbigniew Opacki. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2006.

Szymak-Reiferowa, Jadwiga. „Malarstwo jako przedmiot opisu i refleksji w poezji Gieorgija Iwanowa”. Studia Rossica, 2, 1994, s. 111–119.

Toporov, Vladimir. Mif, ritual, simvol, obraz (Issledovaniâ v oblasti mifopoètičeskogo). Izbrannoe. Moskva, Progress-Kul’tura, 1995.

Toporow, Władimir. Miasto i mit. Przeł. Bogusław Żyłko, Gdańsk, Słowo/obraz terytoria, 2000.

Żyłko, Bogusław. „Miasto jako przedmiot semiotyki kultury. Uwagi metodologiczne”. Okno na Europę. Zagadnienia kulturowej tożsamości Petersburga i jego rola w historii powszechnej. Red. Franciszek Apanowicz, Zbigniew Opacki. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2006.

Żyłko, Bogusław. Semiotyka kultury. Gdańsk, Słowo/obraz terytoria, 2009.