“The city never ends...”. The dark face of the city in Herta Müllerʼs prose
PDF (Język Polski)

Keywords

city
dictatorship
discrimination
aesthetics of ugliness
asphalt
apartment blocks
flora and fauna

How to Cite

Głuszko-Boczoń, E. (2024). “The city never ends.”. The dark face of the city in Herta Müllerʼs prose. Studia Rossica Posnaniensia, 49(1), 259–272. https://doi.org/10.14746/strp.2024.49.1.16

Abstract

One of the recurring motifs in Herta Müllerʼs work is the experience of the city, which often becomes a space of threat, violence, uncertainty, and finally repression and death. The German Nobel Prize laureate describes urban spaces, where the fate of the city is intertwined with the fate of the protagonists, depicting a world of people who are downtrodden, lost, defeated, and yet not without hope. This article discusses selected works by Herta Müller, in which the multidimensional image of the city opens up new fields for reflection and allows us to gain insight into how a totalitarian state functions. The cities the author describes are reflective of all Romanian cities under the dictatorship of Nicolae Ceaușescu; they are places of depravity and terror. This article also explores the aesthetics of ugliness which affects the understanding of the role of cities in Herta Müllerʼs prose, and analyzes important urban symbols such as asphalt, apartment blocks, parks and the flora and fauna characteristic of communist cities. In many of Müllerʼs texts, cities form a dramatic backdrop for acts of violence and repression against ‘the Stranger’ – for instance, the German minority,
the Roma community, and women. Thus, the experience of an individual becomes the experience of the whole community, which makes Herta Müllerʼs work enduringly relevant.

https://doi.org/10.14746/strp.2024.49.1.16
PDF (Język Polski)

References

Błesznowski, Bartłomiej. Antyhumanistyczna teoria polityki w myśli Michela Foucaulta. Kraków, Nomos, 2016.

Bolińska, Marta. „Portret literacki miasta (obraz Czeladz-Borzechowa w Końcu wakacji Janusza Domagalika)”. Nowe poetyki miejskie. Z problematyki urbanistycznej XX i XXI wieku. Red. Magdalena Roszczynialska, Katarzyna Wądolny-Tatar. Kraków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2015, s. 104–118.

Certeau, Michel de. Wynaleźć codzienność: sztuki działania. Przeł. Katarzyna Thiel-Jańczuk. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 115–129.

Duda, Beata. Miasto w świecie dyskursów. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018.

Foucault, Michel. Trzeba bronić społeczeństwa. Przeł. Małgorzata Kowalska. Warszawa, Wydawnictwo KR, 1998.

Höhne, Steffen. „Vom Vertrag von Trianon bis zum Sturz Ceaușescus. Rumänien im 20. Jahrhundert”.

Herta Müller-Handbuch. Red. Norbert Otto Eke. Stuttgart, Metzler Verlag, 2017, s. 108–117.

Jałowiecki, Bohdan. „Przedmowa. Lekcja blokowisk”. „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców. Red. Marek S. Szczepański. Warszawa, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, 1991, s. 5–11.

Johannsen, Anja. „Chronotopologische Ordnungen (Raum und Zeit)”. Herta Müller-Handbuch. Red. Norbert Otto Eke. Stuttgart, Metzler Verlag, 2017, s. 167–176. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-476-05401-2_21

Konończuk, Elżbieta. „Mapa jako metafora w «opowieściach przestrzennych» Andrzeja Stasiuka”. Od poetyki przestrzeni do geopoetyki. Red. Elżbieta Konończuk, Elżbieta Sidoruk. Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2012, s. 27–48.

Kosiek, Tomasz. „Porewolucyjne transformacje rumuńskiej polityki wobec mniejszości narodowych”. Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, 13 (1), 2015, s. 171–188.

Koźbiał, Krzysztof. „Mniejszość niemiecka w Rumunii. Przeszłość i teraźniejszość”. Przegląd Narodowościowy, 4, 2015, s. 135–151.

Lotman, Jurij. „Zum Problem des künstlerischen Raums”. Die Struktur literarischer Texte. Red. Jurij Lotman. München, Wilhelm Fink, 1972, s. 311–329.

„Moja ojczyzna była pestką jabłka” – rozmowy z Hertą Mueller. 01.09.2016. Web. 10.01.2023.

https://kultura.onet.pl/wiadomosci/moja-ojczyzna-byla-pestka-jablka-rozmowy-z-herta-mueller/ev7mqjt.

Müller, Herta. Głód i jedwab. Eseje. Przeł. Katarzyna Leszczyńska. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2008.

Müller, Herta. Huśtawka oddechu. Przeł. Katarzyna Leszczyńska. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2010.

Müller, Herta. Król kłania się i zabija. Przeł. Katarzyna Leszczyńska. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2009.

Müller, Herta. Lis już wtedy był myśliwym. Przeł. Alicja Rosenau. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2009.

Müller, Herta. Nadal ten sam śnieg i nadal ten sam wujek. Przeł. Katarzyna Leszczyńska. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2014.

Müller, Herta. Sercątko. Przeł. Alicja Buras. Wołowiec, Wydawnictwo Czarne, 2009.

Paprocka-Podlasiak, Bogna. „Miasta za żelazną kurtyną. Warszawa – Tadeusza Konwickiego, Bukareszt i Timiszoara – Herty Müller”. Rocznik Komparatystyczny, 3, 2012, s. 117–136.

Pieniążek-Marković, Krystyna. „«Bitanga. Obraz życia z Zagrzebia», czyli miasto i jego mieszkańcy oczyma Janka Policia Kamova”. Miasto w kulturze chorwackiej. Red. Maciej Falski, Małgorzata Kryska-Mosur. Warszawa, Wydział Polonistyki & autorzy, 2008, s. 95–107.

Pieniążek-Marković, Krystyna. „Szczęśliwe ulice chorwackich miast”. Topografia tożsamości. Tom 1. Red. Bogusław Zieliński. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012, s. 61–72.

Postawka-Lech, Helena. „Teatr władzy. Przyczynek do badań nad dekoracjami w przestrzeni miejskiej Krakowa w latach 1968–1989”. Pamięć, wybór, tożsamość. Szkice o mieście. Red. Krzysztof Broński, Robert Kusek, Joanna Sanetra-Szeliga. Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury, 2016, s. 249–260.

Reszka, Agnieszka. Recepcja prozy Herty Müller w Polsce. Kraków, Universitas, 2017.

Sobieraj, Sławomir. „Dysonansowe serenady. Obrazy miasta w poezji Tytusa Czyżewskiego”. Miasto. Przestrzeń, topos, człowiek. Red. Adrian Gleń, Jacek Gutorow, Irena Jokiel. Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2005, s. 55–72.

Solak, Janusz. „Etnocentryzm polski i rumuński w «Europie ojczyzn»”. Rocznik Integracji Europejskiej, 3, 2009, s. 241–254. DOI: https://doi.org/10.14746/rie.2009.3.13

Szczepański, Marek S., „Miasto socjalistyczne” i świat społeczny jego mieszkańców. Warszawa, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, 1991.

Szczerba, Jacek. Nobel dla Herty Müller. 09.10.2009. Web. 20.10.2022. http://wyborcza.pl/1,75410,7125588,Nobel_dla_Herty_Muller.html.

Szpakowska, Ernestyna. „Architektura miasta idealnego. Wprowadzenie”. Przestrzeń i Forma, 16, 2011, s. 121–154.

Wojtczak, Dariusz. Siódmy krąg piekła. Antyutopia w literaturze i filmie. Poznań, Dom Wydawniczy Rebis, 1994.

Zeyringer, Klaus. Raubbau mit Geknechteten. 04.09.2009. Web. 20.03.2023. https://www.derstandard.at/story/1252036629517/herta-mueller-raubbau-mit-geknechteten.