Słowa kluczowe
postpamięć
nowa szczerość
metamodernizm
narracja
Jak cytować
Abstrakt
W artykule poddano analizie powieść Sofii Andruchowycz Amadoka jako artystyczną eksplikację istotnego we współczesnych badaniach socjohumanitarnych pojęcia postpamięci, zaproponowanego przez Marianne Hirsch, czyli „struktury inter- i transpokoleniowego przekazu traumatycznej wiedzy i doświadczenia”. Sofia Andruchowycz proponuje czytelnikowi rodzaj eksperymentu – zaszczepienia sztucznych wspomnień, transmitowania traumatycznych przeżyć poprzednich pokoleń człowiekowi, który stracił pamięć z powodu rany odniesionej na wojnie w Donbasie. Celem pracy jest analiza zmysłowości powieści Amadoka w kontekście kojarzonego ze światopoglądem metamodernu etycznego i estetycznego ruchu ‘nowej szczerości’. W szczególności przedmiotem uwagi jest realizacja w powieści ukraińskiej pisarki takich cech artystycznego ruchu ‘nowej szczerości’, jak poważny, nieironiczny ton narracji; odwoływanie się do emocji, uczuć na kartkach książki (lub zauważanie ich nieobecności tam, gdzie powinny być); świadomość sprzeczności i ambiwalencji ludzkich uczuć; wątpliwości podmiotu co do jego własnej zdolności do bycia szczerym; manipulacja wiarą i zaufaniem czytelnika; waga tego, co zostało „poza stroną”.
Bibliografia
Veshchykova O.S., Naratyvni stratehii mistychnoho u khudozhnomu tvori (na materiali prozy V. Shevchuka, H. Pahutiak, V. Danylenka) [The Narrative Strategies of the Mystical in Fiction (on the Prose by V. Shevchuk, H. Pahutiak, V. Danylenko)], dys. … kand. filol. nauk, Zaporizhzhia, 2017.
Grebeniuk Т., Svoboda y etyka v literaturi metamodernoho svitu: ukrainskyi vymir [Freedom and Ethics in the Literature of Metamodern World: Ukrainian Dimentions], [v:] „Visnyk Kharkivskoho natsionalnoho universytetu im. V.N. Karazina Seriia «Filolohiia»”, 2018, vyp. 78, s. 160–164.
Grebeniuk T., Fenomen nedostovirnoi naratsii v systemi suchasnykh naratyvnykh studii [Phenomenon of Unreliable Narration in a System of Contemporary Narrative Studies], „Slovo i Chas”, 2016, nr 6, s. 12–21.
Yermolenko Volodymyr, „My zhyvemo v ozeri zabuttia” – interviu z pysmennytseiu Sofiieiu Andrukhovych [„We live in the Lake of Oblivion” – Interview with the Writer Sofia Andrukhovych], [v:] Elektronnyi resurs: https://hromadske.ua/posts/mi-zhivemo-v-ozerizabuttya-intervyu-z-pismenniceyu-sofiyeyu-andruhovich (26.12.2020).
Platonova A., Sofiia Andrukhovych: „Koly liudyna povertaie sobi spohady, vona povertaie sobi sebe” [When a Person Takes her Memories back She Takes Herself back] [interviu], [v:] Elektronnyi resurs: https://lb.ua/culture/2020/04/01/454180_sofiya_andruhovich_koli_lyudina.html (26.12.2020).
Polishchuk Ya., Literatura u sviti postpravdy [Fiction in the world of Post-Truth], „Slovo i Chas”, 2020, nr 5, s. 57–71.
Ahn S., New Sincerity, New Worldliness: The Post-9/11 Fiction of Don DeLillo and David Foster Wallace, [in:] “Critique: Studies in Contemporary Fiction”, 2019, 60:2, p. 236–250.
Akker R. van den, Vermeulen T., Periodising the 2000s, or, the Emergence of Metamodernism, [in:] “Metamodernism: Historicity, Affect, and Depth after Postmodernism”, London–New York: Rowman & Littlefield International Ltd., 2017, p. 1–20.
Alphen E. van, Bal M., Introduction, [v:] E. van Alphen, M. Bal, C.E. Smith, “The Rhetoric of Sincerity”, Stanford, Calif: Stanford University Press, 2009, p. 1–16.
Balliro M.J., The New Sincerity in American Literature, Rhode Island: University of Rhode Island, 2018.
Booth W.C. The Rhetoric of Fiction, Chicago–London: University of Chicago Press, 1983.
Eve M.P., Sincerity, [in:] “The Routledge Companion to Twenty-First Century Literary Fiction”, eds. R. Eaglestone, D. O’Gorman, London: Routledge, 2018, p. 36–47.
Fludernik M., An Introduction to Narratology, London–New York: Routledge–Taylor & Francis Group, 2009.
Hirsch M., The generation of post-memory, [in:] “Poetics Today”, 2008, 29 (1), p. 103–129.
Hudson C.M., David Foster Wallace is not your friend: The fraudulence of empathy in David Foster Wallace studies and „Good Old Neon”, [in:] “Critique: Studies in Contemporary Fiction”, 2017, vol. 58, issue 5, p. 1–12.
Kelly A., The New Sincerity, [in:] “Postmodern/Postwar and After: Rethinking American Literature”, eds. J. Gladstone et al., Iowa City: University of Iowa Press, 2016, p. 197–208.
Konstantinou L., Four Faces of Postirony, [in:] Metamodernism: Historicity, Affect, and Depth after Postmodernism, eds. R. van den Akker, A. Gibbons, T. Vermeulen. London–New York: Rowman & Littlefield International Ltd., 2017, p. 87–102.
Thorn J., A Manifesto for The New Sincerity, 26th March, 2006, [in:] Electronic source: https://maximumfun.org/news/manifesto-for-new-sincerity/ (26.06.2020).
Wallace D.F., E Unibus Pluram: Television and U.S. Fiction, “The Review of Contemporary Fiction”, 1993, Summer, nr 13:2, p. 151–194.
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).