Słowa kluczowe
percepcja zmysłowa tekstu
brutalna metaforyka
literatura ukraińska
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza odbioru opowiadania Ги-ги-и! autorstwa współczesnego ukraińskiego pisarza Jurija Wynnyczuka przez pryzmat zmysłów. Prześledzono, w jaki sposób słowo artystyczne staje się łącznikiem między czytelnikiem a jego zmysłami, jak kształtuje ono w świadomości odbiorcy skojarzenia wzrokowe, słuchowe, zapachowe, smakowe i dotykowe. Studium unaocznia, w jaki sposób pisarz za pomocą estetyki brzydoty, która oddziałuje na podświadomość czytelnika, wpływając na jego zmysły, demonstruje mroczną stronę życia. W artykule wskazano również zasadność wykorzystania przez Jurija Wynnyczuka estetyki potworności. W analizach wykorzystano hermeneutyczną metodę badawczą.
Bibliografia
Bilous P., Vstup do literaturoznavstva. Teoriia literatury. Psykholohiia literaturnoi tvorchosti: Lektsii [An introduction to literary studies. Theory of literature. Psychology of literary creativity: lectures], Zhytomyr: Ruta, 2009.
Boiarchuk O.D., Orhany chuttia [Sensory organs], [v:] Його ж, „Anatomiia ta evoliutsiia nervovoi systemy: pidruch. dlia stud. vyshch. navch. zakl.”, Luhansk: Vyd-vo DZ „LNU im. Tarasa Shevchenka”, 2014, s. 189–251.
Vynnychuk Yu., Pid kovpakom [Under the hood], 2017, [v:] Elektronnyi resurs: http://web.archive.org/web/20190721021128/https://zbruc.eu/node/66370 (16.04.2021).
Karta slov i vyrazhenij russkogo jazyka [Map of words and phrases in the Russian language], [v:] Еlektronnyj resurs: https://kartaslov.ru/%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0/%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%83%D1%85%D0%B0 (19.09.2020).
Kovbasa I., Yurii Vynnychuk: „U nas maie buty honor” [Yurii Vynnychuk: “We should have honour”], [v:] Elektronnyi resurs: http://litakcent.com/2011/04/01/jurij-vynnychuk-u-nas-maje-buty-honor/ (01.10.2020).
Lis-Markievich P., Yurii Vynnychuk yak uporiadnyk ukrainskoi literaturnoi spadshchyny[Yurii Vynnychuk as a compiler of the Ukrainian Literary Heritage], [w:] „Studia Ukrainica Posnaniensia”, 2018, z. VI, s. 225–234.
Malovytska L., Paradoksalni vlastyvosti khudozhnoho myslennia heniia: vplyv synestezii na tvorchyi protses [Paradoxical properties of artistic thinking of a genius: the influence of synaesthesia on the creative process], [v:] „Istoriia. Filosofiia. Relihiieznavstvo”, 2010, nr 1–2, s. 32–37.
Orhany chuttia [Sensory organs], [v:] O.D. Lutsyk , A.Y. Ivanova, K.S. Kabak, Yu.B. Chaikovskyi, „Histolohiia liudyny”, Kyiv: Knyha plius, 2003, s. 493–522.
Orlova O., Spryiniattia yak literaturoznavcha problema [Perception as a literary problem], [v:] Elektronnyi resurs: http://dspace.pnpu.edu.ua/bitstream/123456789/1574/1/Orlova.pdf (19.09.2020).
Semkiv R., Burlesk i parodiia u tvorchosti Yuriia Vynnychuka [Burlesque and parody in the works of Yuri Vynnychuk], [v:] „Filolohichni nauky”, 2015, t. 176, s. 52–57.
Semkiv R., Yurii Vynnychuk yak tsentralna postat halytskoi burlesknoi literatury [Yuriy Vynnychuk as a central figure of Galician burlesque literature], [v:] „Pislia postmodernizmu”, Kyiv: NaUKMA, Ahrar Media Hrup, 2012, s. 83–98.
Franko I., Iz sekretiv poetychnoi tvorchosti [From the Secrets of Poetic Creativity], [v:] „Zibrannia tvoriv u piatdesiaty tomakh”, red. V. Aheyeva, t. 31, Kyiv: Naukova dumka, 1981, s. 45–119.
Kharchuk R.B., Yurii Vynnychuk – batko „chornoho” humoru v ukrainskii literaturi [Yurii Vynnychuk – the father of „black” humour in Ukrainian literature], [v:] Yiyi zh, „Suchasna ukrainska proza: Postmodernyi period: Navch. posib.”, Kyiv: VTs „Akademiia”, 2008, s. 122–125.
„Moskwa noir”. Recenzja [“Moscow noir”. Review], [w:] Źródło elektroniczne: http://rosyjskaruletka.edu.pl/2012/05/17/moskwa-noir-red-n-smirnowa-j-goumen-recenzja/ (19.09.2020).
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.
Pozostałe postanowienia
- Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).